Η σερβική βουλή άρχισε να συζητά νομοσχέδιο που προβλέπει επιτάχυνση των διαδικασιών για την ανάπτυξη ενός πολυτελούς συγκροτήματος στο Βελιγράδι, σύμφωνα με το Reuters, μετά από συμφωνία μίσθωσης που υπεγράφη τον Μάιο του 2024. Η επένδυση προέρχεται από την εταιρεία Affinity Global Development, ενώ η συζήτηση γίνεται εν μέσω έντονων τοπικών αντιδράσεων και πολιτικών εντάσεων.
Κοινοβουλευτική διαδικασία και αποφάσεις
Το νομοσχέδιο στοχεύει να επιταχύνει τις άδειες οικοδομής και την έκδοση σχετικών αποφάσεων, με την πρόθεση να προχωρήσει σε ψηφοφορία μόλις ολοκληρωθεί η συζήτηση στη βουλή. Η πρωτοβουλία ακολουθεί την αφαίρεση προστασίας των κτιρίων τον Νοέμβριο του 2024, μια κίνηση που άλλαξε το νομικό πλαίσιο για την περιοχή.
Νομικοί παρατηρητές χαρακτήρισαν σπάνιες τις περιπτώσεις όπου ένα τόσο συγκεκριμένο έργο λαμβάνει κοινοβουλευτική μεταχείριση, και μέλη της αντιπολίτευσης έχουν προαναγγείλει προσφυγές για συνταγματική έλεγχο. Ο νομικός και ηγετικός της Kreni Promeni, Savo Manojlovic, έχει δηλώσει ότι το σχέδιο νομού αναστέλλει πρότυπα προστασίας πολιτιστικής ιδιοκτησίας και θα ζητήσει παρέμβαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Περιεχόμενο του έργου και ιστορικές αναφορές
Στο σχέδιο προβλέπεται μετατροπή δύο κτιρίων που στέγαζαν παλαιότερα το αρχηγείο του Λαϊκού Στρατού της Γιουγκοσλαβίας, σε συγκρότημα με ξενοδοχείο και διαμερίσματα, εμπορικούς χώρους και γραφεία. Τα κτίρια είχαν υποστεί ζημιές κατά την εκστρατεία βομβαρδισμών του 1999 και θεωρούνται από πολλούς ως σημαντικό δείγμα της μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής της εποχής.
Η πρόταση έχει προκαλέσει ευρείες διαμαρτυρίες από πολίτες και ακτιβιστές που θεωρούν ότι η αλλαγή χρήσης θα πλήξει την ιστορική μνήμη και τον χαρακτήρα του μνημείου, με κριτικές για την έλλειψη διαβούλευσης και για την αξία μνημείου θυμάτων του βομβαρδισμού.
Ρόλος επενδυτή και πολιτικές συνέπειες
Ο Jared Kushner, σύζυγος της Ivanka Trump, ίδρυσε την Affinity Global Development μετά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο το 2021, και η εταιρεία απέκτησε δικαίωμα για μίσθωση 99 ετών τον Μάιο του 2024 για την περιοχή. Η επενδυτική πλευρά δεν απάντησε άμεσα σε αιτήματα σχολιασμού.
Το κυβερνών κόμμα στη Σερβία χαρακτήρισε το έργο «υψίστης σημασίας» χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για τους λόγους, ενώ ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι απαίτησε την ανέγερση μνημείου για τα θύματα των βομβαρδισμών και ότι αυτό θα γίνει «με χρήματα της εταιρείας», σύμφωνα με δημόσια τοποθέτηση.
Εσωτερική ένταση και εξωτερικοί παράγοντες
Η ψηφοφορία για το νομοσχέδιο γίνεται σε ένα πολιτικά φορτισμένο κλίμα, καθώς ο πρόεδρος βρίσκεται αντιμέτωπος με διαδηλώσεις που πυροδοτήθηκαν μετά την κατάρρευση της στέγης ενός σταθμού τον Νοέμβριο του 2024, γεγονός που στοίχισε τη ζωή σε 16 ανθρώπους και έχει εντείνει την κριτική στην κυβέρνηση.
Παράλληλα, υπαρκτές ανησυχίες για τον εφοδιασμό καυσίμων προκαλεί το γεγονός ότι το μοναδικό διυλιστήριο με ρωσικά συμφέροντα στη χώρα τελεί υπό κυρώσεις των ΗΠΑ, μια παράμετρος που προσθέτει δυναμικές ασφάλειας ενέργειας στη δημόσια συζήτηση γύρω από τις επενδύσεις και το χειμερινό πρόγραμμα προμηθειών.
Η όλη διαδικασία αναμένεται να κριθεί στη βουλή τις προσεχείς ημέρες, με την αντιπαράθεση να περιστρέφεται γύρω από την ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη ακινήτων, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τις ευρύτερες πολιτικές προτεραιότητες της Σερβίας.
