Ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος και ένα αεροσκάφος ανεφοδιασμού διέσχισαν απρόκλητα τον εναέριο χώρο της Λιθουανίας την Πέμπτη το βράδυ, σε μια περίοδο που οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονταν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν την ενίσχυση των αμυντικών τους ικανοτήτων.
Το περιστατικό, που χαρακτηρίστηκε ως βάναυση παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής κυριαρχίας, προκάλεσε άμεση αντίδραση τόσο από τις λιθουανικές αρχές όσο και από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, αναδεικνύοντας την κλιμακούμενη ένταση στην περιοχή και την προτεραιότητα της εθνικής ασφάλειας.
Η διείσδυση των ρωσικών αεροσκαφών, που εκτιμάται ότι πραγματοποιούσαν άσκηση ανεφοδιασμού εν πτήσει, διήρκεσε περίπου 18 δευτερόλεπτα και έφτασε σε βάθος 700 μέτρων εντός του λιθουανικού εδάφους, κοντά στην πόλη Κιμπάρταϊ στα νοτιοδυτικά της χώρας. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την συνεχιζόμενη πρόκληση που θέτει η Μόσχα στις χώρες της Βαλτικής και την ευρύτερη συμμαχία.
Άμεση Αντίδραση και Νατοϊκή Επέμβαση
Η αντίδραση στην παραβίαση του εναέριου χώρου ήταν άμεση και συντονισμένη. Δύο μαχητικά αεροσκάφη της Ισπανικής Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία επιχειρούν στο πλαίσιο της αποστολής αεροπορικής επιτήρησης της Βαλτικής του ΝΑΤΟ, απογειώθηκαν αμέσως για να αναχαιτίσουν τα ρωσικά αεροσκάφη.
Μετά την αποχώρηση των ρωσικών μονάδων, τα ισπανικά τζετ παρέμειναν στην περιοχή για περιπολία, διασφαλίζοντας ότι η κατάσταση «ήταν πλήρως υπό έλεγχο», όπως δήλωσε η πρωθυπουργός της Λιθουανίας, Ίνγκα Ρουγκινιένε.
Αυτή η ταχεία ανταπόκριση αναδεικνύει την ετοιμότητα και την αποτελεσματικότητα των νατοϊκών δυνάμεων στην προστασία των συνόρων των κρατών-μελών. Η αποστολή αεροπορικής αστυνόμευσης της Βαλτικής είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της περιοχής, δεδομένης της γεωγραφικής της θέσης και της εγγύτητας με το ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ.
Έντονη Καταδίκη από τη Λιθουανία και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο
Ο Πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, καταδίκασε απερίφραστα το περιστατικό, χαρακτηρίζοντάς το «σκληρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής κυριαρχίας της Λιθουανίας». Από τις Βρυξέλλες, όπου συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο Ναουσέντα τόνισε την ανάγκη για άμεση αντίδραση, υπογραμμίζοντας πως η Λιθουανία δεν μπορεί να παραμείνει αδρανής απέναντι σε τέτοιες ενέργειες.
Οι αποφάσεις που λαμβάνονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως σημείωσε, αποσκοπούν στην ενίσχυση της αεράμυνας της Λιθουανίας.
Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός Ίνγκα Ρουγκινιένε, σε ανάρτησή της, επανέλαβε ότι το περιστατικό αποδεικνύει πως η Ρωσία λειτουργεί ως «τρομοκρατικό κράτος», αδιαφορώντας για το διεθνές δίκαιο και την ασφάλεια των γειτόνων της. Δεσμεύτηκε, μαζί με τους συμμάχους της Λιθουανίας, να φυλάξουν και να υπερασπιστούν «κάθε ίντσα της χώρας μας», στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα αποφασιστικότητας και ενότητας.
Συνεχείς Προκλήσεις και Προτεραιότητα στην Άμυνα
Το πρόσφατο αυτό περιστατικό δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός για τη Λιθουανία. Τους τελευταίους μήνες, η χώρα έχει καταγράψει αυξημένο αριθμό παραβιάσεων του εναέριου χώρου της, τόσο από μαχητικά αεροσκάφη όσο και από μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) και μπαλόνια.
Αυτή η συχνότητα των παραβιάσεων καθιστά την αεράμυνα κορυφαία προτεραιότητα για τη βαλτική χώρα.
Η συζήτηση των ηγετών της ΕΕ για την ενίσχυση της ασφάλειας και της άμυνας της Ένωσης, που συνέπεσε χρονικά με την ρωσική εισβολή, αποκτά ιδιαίτερη σημασία και επείγοντα χαρακτήρα για τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, όπως η Λιθουανία. Οι εξελίξεις αυτές ενισχύουν την πεποίθηση ότι η συλλογική άμυνα και η αλληλεγγύη των κρατών-μελών είναι πιο αναγκαίες από ποτέ για την αντιμετώπιση των νέων γεωπολιτικών προκλήσεων.