Η Πολωνία ανακοίνωσε την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025 την απόφασή της να κλείσει το τελευταίο εν ενεργεία ρωσικό προξενείο στη χώρα, αυτό της Γκντανσκ, ως απάντηση σε μια απόπειρα σαμποτάζ σε σημαντική σιδηροδρομική γραμμή το περασμένο Σαββατοκύριακο. Ο υπουργός Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι η Βαρσοβία δεν σκοπεύει να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς διπλωματικών εντάσεων μεταξύ Πολωνίας και Ρωσίας, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Η Βαρσοβία έχει ήδη κλείσει ρωσικά προξενεία στην Κρακοβία και το Πόζναν, επικαλούμενη υβριδικές επιθέσεις και την ευρύτερη επιθετική στάση της Μόσχας, με την τρέχουσα απόφαση να αποτελεί το πιο πρόσφατο βήμα στην κλιμάκωση των σχέσεων.
Το σαμποτάζ στις ράγες και η πολωνική απάντηση
Η απόφαση του Πολωνού υπουργού Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, για το κλείσιμο του προξενείου στην Γκντανσκ, ανακοινώθηκε την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, μετά από μια φερόμενη ρωσικής υποστήριξης απόπειρα σαμποτάζ σε κρίσιμη σιδηροδρομική γραμμή. Το περιστατικό, που συνέβη το περασμένο Σαββατοκύριακο, αφορούσε μια γραμμή που συνδέει τη Βαρσοβία με το Λούμπλιν και την Ουκρανία, μια ζωτικής σημασίας διαδρομή για την παροχή βοήθειας.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, είχε χαρακτηρίσει την έκρηξη ως «πράξη σαμποτάζ», ενώ οι αρχές ταυτοποίησαν τους δράστες ως δύο Ουκρανούς υπηκόους που εργάζονταν για τη Ρωσία και έχουν πλέον διαφύγει στη Λευκορωσία, όπως ανέφερε το ρεπορτάζ του Onet.
Ο Σικόρσκι τόνισε ότι η κίνηση αυτή είναι μια αντίποινα, αλλά ξεκαθάρισε πως η Πολωνία δεν θα διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με τη Ρωσία. «Δεν σχεδιάζουμε να διακόψουμε τις διπλωματικές σχέσεις, όπως δεν κάνουν και άλλες χώρες όταν συμβαίνουν τρομοκρατικές ενέργειες ή σαμποτάζ στο έδαφός τους», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η ανακοίνωση του Σικόρσκι ακολούθησε μια ομιλία του στο κοινοβούλιο, όπου κάλεσε την αντιπολίτευση να σταματήσει τις επιθέσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας, υπογραμμίζοντας ότι η Ρωσία δαπανά «δισεκατομμύρια» για να σπείρει διχόνοια στην ΕΕ και να υποκινήσει αντι-ουκρανικά αισθήματα.
Οι διπλωματικές αντιδράσεις και η ρωσική απάντηση
Η απόφαση για το κλείσιμο του προξενείου στην Γκντανσκ θα κοινοποιηθεί επίσημα στη ρωσική πλευρά τις επόμενες ώρες. Το προξενείο αναμένεται να κλείσει έως τις 23 Δεκεμβρίου 2025, σύμφωνα με το πολωνικό ειδησεογραφικό ιστότοπο Onet, ο οποίος επικαλέστηκε τον Ρώσο διπλωμάτη Αντρέι Ορντάς.
Η κίνηση αυτή αφήνει ως μοναδική ρωσική διπλωματική αποστολή στην Πολωνία την πρεσβεία της Βαρσοβίας, αν και το μέλλον της παραμένει αβέβαιο, καθώς μια πρόταση για την έξωσή της φέρεται να έχει λάβει την έγκριση του κυβερνώντος συνασπισμού και της πλειοψηφίας της αντιπολίτευσης.
Από την πλευρά της Μόσχας, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την Τετάρτη ότι οι σχέσεις με την Πολωνία έχουν «πλήρως υποβαθμιστεί». «Αυτό [το κλείσιμο του προξενείου της Γκντανσκ] είναι ένα σημάδι της παρακμής και της πρόθεσης των πολωνικών αρχών να μηδενίσουν κάθε δυνατότητα προξενικών ή διπλωματικών σχέσεων», ανέφερε ο Πεσκόφ, εκφράζοντας τη λύπη του, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax.
Επιπλέον, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε στο TASS ότι η Μόσχα θα περιορίσει την πολωνική διπλωματική και προξενική παρουσία στη Ρωσία ως αντίποινα.
Οι επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις
Το κλείσιμο του προξενείου στην Γκντανσκ και οι αμοιβαίες απειλές για περιορισμό της διπλωματικής παρουσίας σηματοδοτούν μια βαθύτερη κρίση στις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ Πολωνίας και Ρωσίας. Η Πολωνία, ως κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, έχει υιοθετήσει μια σκληρή στάση απέναντι στη Ρωσία, ειδικά μετά την εισβολή στην Ουκρανία, και θεωρεί τις ενέργειες της Μόσχας ως απειλή για την εθνική της ασφάλεια.
Η ρητορική του Σικόρσκι περί ρωσικών «δισεκατομμυρίων» που δαπανώνται για τη δημιουργία διχόνοιας στην ΕΕ, υπογραμμίζει την πολωνική πεποίθηση ότι η Ρωσία επιδιώκει την αποσταθεροποίηση της περιοχής.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η κίνηση της Πολωνίας, αν και δεν συνιστά πλήρη διακοπή διπλωματικών σχέσεων, αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα και μια πρακτική δυσχέρεια για τους Ρώσους πολίτες που διαμένουν στην Πολωνία, καθώς περιορίζει τις προξενικές υπηρεσίες.
Η αντίδραση της Ρωσίας με αντίστοιχα μέτρα αναμένεται να επιβαρύνει περαιτέρω τις διμερείς επαφές, καθιστώντας δυσκολότερη την επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα.
Η επόμενη μέρα των πολωνο-ρωσικών σχέσεων
Η προοπτική για τις σχέσεις μεταξύ Βαρσοβίας και Μόσχας παραμένει εξαιρετικά αρνητική. Με το κλείσιμο του προξενείου της Γκντανσκ και την αβεβαιότητα γύρω από την τύχη της ρωσικής πρεσβείας στη Βαρσοβία, η διπλωματική παρουσία της Ρωσίας στην Πολωνία θα είναι ελάχιστη.
Αυτό αντικατοπτρίζει την βαθιά δυσπιστία και την εχθρότητα που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών. Η Πολωνία συνεχίζει να ενισχύει τους δεσμούς της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα διατηρεί σταθερή υποστήριξη προς την Ουκρανία, γεγονός που την φέρνει σε ευθεία αντιπαράθεση με τα ρωσικά συμφέροντα στην περιοχή.
