Η Πολωνία προχώρησε στην ακύρωση του διπλωματικού διαβατηρίου του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης, Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο, ο οποίος καταζητείται από τους εισαγγελείς για 26 κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης της ηγεσίας οργανωμένης εγκληματικής ομάδας. Η κίνηση αυτή, που ανακοινώθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, αποτελεί μέρος των προσπαθειών της Βαρσοβίας να επιβάλει το ένταλμα σύλληψής του, καθώς ο Ζιόμπρο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ουγγαρία.
Το ιστορικό των κατηγοριών και η ακύρωση των διαβατηρίων
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς νομικών και πολιτικών ενεργειών από την τρέχουσα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ, η οποία επιδιώκει να αντιμετωπίσει την κατάχρηση εξουσίας και τη διαφθορά που φέρεται να συνέβησαν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης διακυβέρνησης του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).
Η υπόθεση του Ζιόμπρο αποτελεί κεντρικό σημείο αυτής της προσπάθειας για την αποκατάσταση του κράτους δικαίου στη χώρα, μετά και την άρση της κοινοβουλευτικής του ασυλίας από τη Βουλή.
Ο Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο, ο οποίος καταζητείται από την Εθνική Εισαγγελία της Πολωνίας, αντιμετωπίζει 26 κατηγορίες, μεταξύ των οποίων η ηγεσία οργανωμένης εγκληματικής ομάδας και η κατάχρηση εξουσίας. Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, επιβεβαίωσε μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα X ότι ακύρωσε το διπλωματικό διαβατήριο του Ζιόμπρο κατόπιν αιτήματος της Εισαγγελίας, όπως μετέδωσε το Reuters.
Δεν έχει διευκρινιστεί εάν ο Ζιόμπρο διατηρεί πρόσβαση στο τακτικό του διαβατήριο.
Οι κατηγορίες εναντίον του πρώην υπουργού περιλαμβάνουν την κατάχρηση χρημάτων από το Ταμείο Δικαιοσύνης, το οποίο προοριζόταν για τη βοήθεια θυμάτων εγκλημάτων. Φέρεται ότι μέρος των χρημάτων χρησιμοποιήθηκε για την αγορά του εξελιγμένου συστήματος κατασκοπείας Pegasus, το οποίο, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, χρησιμοποιήθηκε εναντίον εγχώριων πολιτικών αντιπάλων.
Ο Ζιόμπρο απορρίπτει τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν μέρος ενός «πολιτικού κυνηγιού μαγισσών», ενορχηστρωμένου από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ ως εκδίκηση για τις δικές του ενέργειες κατά της διαφθοράς.
Η αντίδραση της πολωνικής κυβέρνησης και οι διεθνείς προεκτάσεις
Ο Μάρτσιν Ρομανόφσκι, ένας από τους πρώην αναπληρωτές του Ζιόμπρο, έχει ήδη δει τα διπλωματικά και ιδιωτικά του διαβατήρια να ακυρώνονται, σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η έξοδός του από τη ζώνη Σένγκεν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ανέφερε η εφημερίδα Rzeczpospolita.
Ο Ρομανόφσκι έχει λάβει πολιτικό άσυλο στην Ουγγαρία, καθιστώντας αδύνατη την επιστροφή του στην Πολωνία παρά το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης που έχει εκδοθεί εις βάρος του.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, δεδομένης της στενής σχέσης του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν με την προηγούμενη πολωνική κυβέρνηση. Η χορήγηση πολιτικού ασύλου στον Μάρτσιν Ρομανόφσκι από την Ουγγαρία έχει ήδη δημιουργήσει ένα προηγούμενο, υπογραμμίζοντας τις προκλήσεις στην επιβολή της δικαιοσύνης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Ζιόμπρο, ο οποίος βρίσκεται στην Ουγγαρία και υποβάλλεται σε θεραπεία για καρκίνο, είχε προσφερθεί μέσω του δικηγόρου του να εξεταστεί είτε στην Ουγγαρία είτε στο Βέλγιο, όπου εργάζεται η σύζυγός του. Ωστόσο, ο σημερινός υπουργός Δικαιοσύνης, Βάλντεμαρ Ζούρεκ, δήλωσε ότι δεν εναπόκειται στον Ζιόμπρο να υπαγορεύει στους εισαγγελείς πού θα ανακριθεί, προειδοποιώντας ότι εάν δεν επιστρέψει στην Πολωνία, θα εκδοθεί Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης και εναντίον του.
Το μέλλον της υπόθεσης και οι πολιτικές προεκτάσεις
Η υπόθεση του Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί πηγή πολιτικής έντασης τόσο εντός της Πολωνίας όσο και στις σχέσεις της με την Ουγγαρία. Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Τουσκ να επιβάλει τη δικαιοσύνη έναντι των κατηγοριών για κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά είναι σαφής, αλλά η αντίσταση από μέρους των κατηγορουμένων και η στήριξη από συμμάχους όπως ο Βίκτορ Όρμπαν περιπλέκουν την κατάσταση.
Η έκβαση αυτής της υπόθεσης θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στο πολιτικό τοπίο της Πολωνίας και στην εφαρμογή του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.