Πάνω από 200.000 διαδηλωτές κατέκλυσαν τους δρόμους των Φιλιππίνων τη Δευτέρα, για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα, σε ένα κύμα κινητοποιήσεων που ξεκίνησε τον Αύγουστο. Οι πολίτες απαιτούν άμεση λογοδοσία για την εκτεταμένη διαφθορά σε κρίσιμα αντιπλημμυρικά έργα, ένα σκάνδαλο που έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη και έχει επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Οι αποκαλύψεις που πυροδότησαν την οργή
Οι μαζικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν τις Φιλιππίνες τη Δευτέρα, με πάνω από 200.000 πολίτες να βγαίνουν στους δρόμους για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα, αποτελούν την κορύφωση ενός κύματος κινητοποιήσεων που ξεκίνησε τον Αύγουστο. Οι διαδηλωτές απαιτούν άμεση λογοδοσία για φερόμενη διαφθορά σε κρίσιμα αντιπλημμυρικά έργα, ένα ζήτημα που έχει αναδείξει την έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Σύμφωνα με το Reuters, οι κινητοποιήσεις αυτές, οι οποίες έχουν προσελκύσει χιλιάδες διαδηλωτές, υπογραμμίζουν την ανάγκη για διαφάνεια και δικαιοσύνη.
Η σπίθα για τις διαμαρτυρίες άναψε τον Αύγουστο, όταν ο Πρόεδρος Φερντινάντ Μάρκος Τζούνιορ αποκάλυψε τα αποτελέσματα ενός εσωτερικού ελέγχου. Ο έλεγχος αυτός έφερε στο φως σοβαρές παρατυπίες σε έργα αντιπλημμυρικής προστασίας δισεκατομμυρίων πέσος, τα οποία βρέθηκαν στο επίκεντρο μετά από κατηγορίες για κακοδιαχείριση κατά τη διάρκεια έντονων μουσώνων και καταιγίδων που πλημμύρισαν πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την επιρρεπή σε φυσικές καταστροφές χώρα.
Το μέγεθος του σκανδάλου και οι οικονομικές επιπτώσεις
Ο έλεγχος αποκάλυψε ότι από τα 545 δισεκατομμύρια πέσος (περίπου 9,24 δισεκατομμύρια δολάρια) που δαπανήθηκαν από το 2022, χιλιάδες έργα ήταν υποβαθμισμένα, ανεπαρκώς τεκμηριωμένα ή ανύπαρκτα. Μάλιστα, ορισμένα έργα είχαν πανομοιότυπο κόστος παρόλο που βρίσκονταν σε διαφορετικές τοποθεσίες, ενώ μόλις 15 από τους πάνω από 2.000 διαπιστευμένους εργολάβους είχαν μονοπωλήσει το 20% του συνολικού προϋπολογισμού.
Αυτή η κατάσταση καταδεικνύει ένα συστηματικό πρόβλημα που έχει βαθιές ρίζες.
Οι συνέπειες αυτού του σκανδάλου δεν περιορίζονται μόνο στην απώλεια δημόσιου χρήματος. Η εμπλοκή αξιωματούχων και νομοθετών έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα των δημόσιων δαπανών και έχει πλήξει την επενδυτική εμπιστοσύνη. Η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε αισθητά το τρίτο τρίμηνο, υπολειπόμενη των προβλέψεων.
Ο Υπουργός Οικονομικού Σχεδιασμού, Αρσένιο Μπαλισάκαν, δήλωσε ότι η αναμενόμενη ανάπτυξη ανακόπηκε από αυτό που χαρακτήρισε «σοκαριστική» διαφθορά, καθώς οι αυστηρότερες διαδικασίες επικύρωσης καθυστέρησαν την εκταμίευση κονδυλίων για έργα. Παρόμοια σκάνδαλα, όπως το σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία, δείχνουν πώς η απουσία διαφάνειας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εθνική οικονομία και τη διεθνή εικόνα.
Η ιστορία δείχνει ότι η διαφθορά σε μεγάλα έργα υποδομής, ειδικά σε χώρες επιρρεπείς σε φυσικές καταστροφές, δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Η έλλειψη διαφάνειας και οι αδύναμοι ελεγκτικοί μηχανισμοί συχνά επιτρέπουν την εκμετάλλευση δημόσιων πόρων, με τραγικές συνέπειες για την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών.
Η ανάγκη για ισχυρά θεσμικά πλαίσια και αδιάβλητους ελέγχους είναι επιτακτική για την προστασία των πολιτών από τις συνέπειες τόσο των φυσικών καταστροφών όσο και της ανθρώπινης απληστίας.
Οι κινήσεις της κυβέρνησης και οι πιέσεις των πολιτών
Οι αποκαλύψεις του Προέδρου Μάρκος οδήγησαν σε κοινοβουλευτικές ακροάσεις, οι οποίες όμως δεν έχουν ακόμη αποδώσει απτά αποτελέσματα, με εργολάβους, πολιτικούς και αξιωματούχους δημοσίων έργων να ανταλλάσσουν κατηγορίες για δωροδοκία. Ο Μάρκος συγκρότησε επίσης μια επιτροπή, υπό την ηγεσία ενός πρώην δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, για τη διερεύνηση των υποθέσεων.
Η επιτροπή έχει ήδη συστήσει ποινικές και διοικητικές διώξεις εναντίον δεκάδων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων νομοθετών, και έχει παραπέμψει υποθέσεις στον Συνήγορο του Πολίτη.
Οι αρχές έχουν παγώσει πάνω από 6 δισεκατομμύρια πέσος σε περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται με τους εμπλεκόμενους και σχεδιάζουν να επιδιώξουν την κατάσχεσή τους. Ο Πρόεδρος Μάρκος έχει δεσμευτεί ότι οι υπεύθυνοι για τα ελαττωματικά έργα θα φυλακιστούν πριν τα Χριστούγεννα, μια δήλωση που ενισχύει τις προσδοκίες για άμεση δράση.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, Χεσούς Κρίσπιν Ρεμούλα, δήλωσε πρόσφατα ότι οι αρχές έχουν υποθέσεις έτοιμες για κατάθεση, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί ακόμη και αυτή την εβδομάδα. Οι ηγέτες των διαδηλώσεων έχουν ορκιστεί να διατηρήσουν την πίεση για να διασφαλίσουν τη λογοδοσία, με ένα νέο συλλαλητήριο να έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Νοεμβρίου.
Από την εμπειρία μας σε παρόμοιες καταστάσεις, η διατήρηση της δυναμικής των διαδηλώσεων είναι κρίσιμης σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι πολιτικές υποσχέσεις δεν θα μείνουν κενό γράμμα. Η ιστορία έχει δείξει ότι χωρίς τη συνεχή πίεση της κοινής γνώμης, οι υποθέσεις διαφθοράς συχνά βαλτώνουν ή οδηγούνται σε συμβιβασμούς που δεν ικανοποιούν τις απαιτήσεις για πλήρη δικαιοσύνη.
Η μαζική συμμετοχή και η αποφασιστικότητα των πολιτών αποτελούν τον πιο ισχυρό μηχανισμό ελέγχου σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
Το μέλλον της λογοδοσίας και οι προκλήσεις
Καθώς η έρευνα της επιτροπής συνεχίζεται και οι υποσχέσεις για άμεση δικαιοσύνη πλησιάζουν, η προσοχή στρέφεται στην ικανότητα του συστήματος να αποδώσει αποτελέσματα. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κοινού και των επενδυτών είναι ζωτικής σημασίας για την μακροπρόθεσμη σταθερότητα των Φιλιππίνων.
Η προσπάθεια για την πάταξη της διαφθοράς δεν είναι απλώς μια νομική διαδικασία, αλλά μια πολιτική και κοινωνική πρόκληση που απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και αποφασιστικότητα. Η εκτίμησή μας είναι ότι η πολιτική βούληση και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών θα καθορίσουν την επιτυχία αυτής της μάχης κατά της διαφθοράς, διαμορφώνοντας ένα πιο διαφανές και δίκαιο μέλλον για τη χώρα.
