Κάτοικοι της Γάζας δηλώνουν ότι πλήρωσαν 2.000 δολάρια ανά θέση για να μεταφέρουν τις οικογένειές τους στη Νότια Αφρική, μέσω ενός ταξιδιού που οργανώθηκε από μια ομάδα που προσφέρει διέξοδο από τον κατεστραμμένο θύλακα. Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής, ωστόσο, υποστηρίζει ότι η άφιξη αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων, γεγονός που προκαλεί έντονες αντιδράσεις και έρευνες.
Η αμφιλεγόμενη έξοδος από τη Γάζα
Δύο κάτοικοι της Γάζας, σε συνεντεύξεις τους στο Reuters, δήλωσαν ότι ήταν μεταξύ των 130 Παλαιστινίων στους οποίους δόθηκε άδεια εισόδου από τη Νότια Αφρική. Μεταφέρθηκαν με λεωφορεία από τη Γάζα και πέταξαν από ισραηλινό αεροδρόμιο την περασμένη εβδομάδα, φτάνοντας στο Γιοχάνεσμπουργκ την Πέμπτη 13 Νοεμβρίου, μετά από στάση στο Ναϊρόμπι.
Η οργάνωση Αλ-Ματζντ Ευρώπη φέρεται να κανόνισε το ταξίδι, με τους αιτούντες να έχουν διαβατήριο και να είναι οικογένειες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, όπου οι κάτοικοι αναζητούν απεγνωσμένα τρόπους διαφυγής από την κατεστραμμένη περιοχή. Η δυνατότητα οργανωμένης εξόδου, ακόμη και με υψηλό κόστος, αναδεικνύει την απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκονται χιλιάδες οικογένειες, που αναγκάζονται να αναζητήσουν καταφύγιο και ιατρική περίθαλψη εκτός του θύλακα.
Η έλλειψη βασικών αγαθών και οι συνεχείς συγκρούσεις καθιστούν την καθημερινότητα αβίωτη.
Οι καταγγελίες και τα ερωτήματα
Ο υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής, Ρόναλντ Λαμόλα, του οποίου η κυβέρνηση υποστηρίζει εδώ και καιρό τις παλαιστινιακές εθνικές φιλοδοξίες, δήλωσε ότι οι αρχές της χώρας του ερευνούν τις ύποπτες συνθήκες της άφιξης του αεροπλάνου. «Φαίνεται να αντιπροσωπεύει μια ευρύτερη ατζέντα για την απομάκρυνση των Παλαιστινίων από την Παλαιστίνη», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου.
Το Ισραήλ απέρριψε τις κατηγορίες για γενοκτονία στη Γάζα ως πολιτικά υποκινούμενες, δηλώνοντας ότι η στρατιωτική του εκστρατεία στοχεύει τη Χαμάς και όχι τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας.
Ένας εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου «κατέστησε σαφές ότι εάν οι Παλαιστίνιοι θέλουν να φύγουν, θα πρέπει να τους επιτραπεί να εγκαταλείψουν τη Λωρίδα της Γάζας. Και αν θέλουν να επιστρέψουν στη Λωρίδα της Γάζας, θα πρέπει επίσης να τους επιτραπεί να επιστρέψουν».
Ο εκπρόσωπος δεν απάντησε άμεσα στο ερώτημα πώς η ομάδα των Παλαιστινίων κατέληξε στη Νότια Αφρική. Η COGAT, ο βραχίονας του ισραηλινού στρατού που επιβλέπει τις πολιτικές υποθέσεις στη Γάζα, ανέφερε ότι οι κάτοικοι της Γάζας έφυγαν αφού έλαβε έγκριση από τρίτη χώρα, την οποία δεν κατονόμασε, για την υποδοχή τους, και ότι είχαν έγκυρες βίζες.
Προτεινόμενο Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών αναφέρουν ότι Ισραηλινοί αξιωματούχοι συζήτησαν τη χρήση ανθρώπινων ασπίδων στη Γάζα
Ωστόσο, ο Λαμόλα δήλωσε ότι «σε αυτό το στάδιο οι πληροφορίες που έχουμε είναι ότι δεν είχαν τις απαιτούμενες εγκρίσεις και άδειες», προσθέτοντας ότι το θέμα διερευνάται.
Ο αντίκτυπος στις οικογένειες και οι ανθρωπιστικές ανάγκες
Οι αναχωρήσεις αυτές υπογραμμίζουν τις ζοφερές συνθήκες στη Γάζα, περισσότερο από ένα μήνα μετά την εκεχειρία που σύναψε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στον πόλεμο που έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος του θύλακα. Ο πόλεμος της Γάζας ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν μαχητές υπό την ηγεσία της Χαμάς επιτέθηκαν στο νότιο Ισραήλ, απαγάγοντας 251 άτομα και σκοτώνοντας άλλα 1.200.
Περισσότεροι από 69.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στην επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ ως απάντηση, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας. Ο Ραμζί Αμπού Γιουσέφ, 42 ετών, ασθενής με λέμφωμα, δήλωσε στο Reuters ότι έπρεπε να φύγει για θεραπεία και για μια καλύτερη ζωή για την οικογένειά του, καθώς δύο από τις κόρες του σκοτώθηκαν σε ισραηλινή επίθεση τον Ιούνιο του 2024.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι η έλλειψη διαφάνειας και οι αντικρουόμενες δηλώσεις σχετικά με τις συνθήκες αυτών των αναχωρήσεων. Η μαζική έξοδος, ακόμη και με την καταβολή υψηλών ποσών, εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο οι Παλαιστίνιοι έχουν πραγματικά την επιλογή να επιστρέψουν ή αν πρόκειται για έναν μόνιμο εκτοπισμό.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η έλλειψη επίσημων εγγράφων και η απουσία ξεκάθαρων διαδικασιών μπορεί να οδηγήσει σε νομικά κενά και να θέσει τους εκτοπισθέντες σε ευάλωτη θέση.
Το μέλλον των Παλαιστινίων και η διεθνής διπλωματία
Οι Παλαιστίνιοι έφτασαν στο αεροδρόμιο του Γιοχάνεσμπουργκ με πτήση τσάρτερ της Global Airways από την Κένυα. Οι αρχές των συνόρων δήλωσαν ότι δεν είχαν σφραγίδες αναχώρησης, εισιτήρια επιστροφής ή στοιχεία διαμονής. Ο Αμπού Γιουσέφ ανέφερε ότι η ομάδα έλαβε βίζες 90 ημερών και ότι κάποιοι μένουν σε ξενώνες, ενώ άλλοι φιλοξενούνται από μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Είκοσι τρία άτομα από την πτήση αναχώρησαν για άλλους προορισμούς. Η Νότια Αφρική θα συνεχίσει την έρευνα για να διαπιστώσει εάν πρόκειται για παράτυπη μετανάστευση ή μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου, με τις εξελίξεις να παρακολουθούνται στενά από τη διεθνή κοινότητα.
