- Ο κορυφαίος Ουκρανός αξιωματούχος Ρουστέμ Ουμέροφ ανακρίθηκε ως μάρτυρας από τις αρχές αντι-διαφθοράς.
- Η ανάκριση αφορά το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς εν καιρώ πολέμου, ύψους 100 εκατ. δολαρίων, στην κρατική πυρηνική εταιρεία.
- Ο Ουμέροφ είναι κεντρική φιγούρα στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις της Ουκρανίας με τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον.
- Το σκάνδαλο απειλεί την κυβέρνηση Ζελένσκι και την εμπιστοσύνη των διεθνών συμμάχων.
Ο Ρουστέμ Ουμέροφ, ανώτερος αξιωματούχος ασφαλείας της Ουκρανίας και κεντρικό πρόσωπο στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον, ανακρίθηκε ως μάρτυρας από αντι-διαφθοράς ερευνητές. Η ανάκριση αφορά το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς της Ουκρανίας εν καιρώ πολέμου, μια υπόθεση δωροδοκίας ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων, όπως ανέφεραν δύο τοπικά μέσα ενημέρωσης και αναμεταδίδει το Reuters.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας πολιτικής θύελλας που έχει κλονίσει την κυβέρνηση του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αποτελώντας τη μεγαλύτερη εσωτερική απειλή για την εξουσία του από την εισβολή της Ρωσίας το 2022. Το σκάνδαλο διαφθοράς, που αποκαλύφθηκε πριν από δύο εβδομάδες, έχει ήδη οδηγήσει σε απολύσεις υπουργών και έχει εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη διαφάνεια και τη διακυβέρνηση της χώρας, θέτοντας σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη των δυτικών συμμάχων της Ουκρανίας.
Η ανάκριση του Ρουστέμ Ουμέροφ
Όπως μεταδίδει το Reuters, επικαλούμενο τοπικά μέσα, ο Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, κλήθηκε να καταθέσει από το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU). Η ανάκριση έγινε στο πλαίσιο της έρευνας για τον Τιμούρ Μίντιτς, ο οποίος θεωρείται ο εγκέφαλος ενός σχεδίου δωροδοκίας ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων που αφορά την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας. Το γραφείο Τύπου του Ουμέροφ επιβεβαίωσε την κλήση, τονίζοντας ότι ο αξιωματούχος κατέθεσε ως μάρτυρας και δεν έχει κατηγορηθεί για καμία παράνομη πράξη. Εκπρόσωπος του NABU αρνήθηκε να σχολιάσει τις αναφορές.
Το σκάνδαλο των 100 εκατ. δολαρίων και οι κατηγορίες
Το σκάνδαλο των 100 εκατομμυρίων δολαρίων αφορά ένα φερόμενο κύκλωμα δωροδοκίας στην κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας. Η έρευνα του NABU, η οποία ανακοινώθηκε πριν από δύο εβδομάδες, έχει ήδη οδηγήσει σε απαγγελία κατηγοριών σε επτά άτομα, εκ των οποίων τα πέντε βρίσκονται υπό κράτηση, όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ. Οι ουκρανικές αρχές απήγγειλαν κατηγορίες για φερόμενο κύκλωμα επιστροφών που αφορά ανώτατους αξιωματούχους ενέργειας. Η έρευνα κατά της διαφθοράς πλήττει τον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας, προκαλώντας σοβαρές αναταράξεις. Μάλιστα, το ουκρανικό κοινοβούλιο απέπεμψε δύο υπουργούς, τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Ενέργειας, οι οποίοι αρνήθηκαν οποιαδήποτε αδικοπραγία. Ο Τιμούρ Μίντιτς, πρώην συνεργάτης του Ζελένσκι, φέρεται να έφυγε από την Ουκρανία λίγο πριν δημοσιοποιηθεί η έρευνα στις 10 Νοεμβρίου. Ο Ζελένσκι επέβαλε κυρώσεις στον Τιμούρ Μιντίχ, ο οποίος εμπλέκεται σε σκάνδαλο 100 εκατ. δολαρίων στον ενεργειακό τομέα.
Η υπόθεση αυτή έχει προκαλέσει έντονη πολιτική ένταση, με την αντιπολίτευση να ζητά την απομάκρυνση ολόκληρου του υπουργικού συμβουλίου, κλιμακώνοντας τη δημόσια οργή. Η ένταση στο κοινοβούλιο για υπόθεση διαφθοράς 100 εκατ. δολαρίων είναι ενδεικτική του κλίματος. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διαφάνεια και η λογοδοσία είναι κρίσιμες για τη διατήρηση της διεθνούς στήριξης, ειδικά καθώς η Ουκρανία πιέζει την ΕΕ για δάνειο 163 δισ. δολαρίων. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική σταθερότητα της χώρας.
Ο ρόλος του Ουμέροφ στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις
Ο Ρουστέμ Ουμέροφ δεν είναι απλώς ένας ανώτερος αξιωματούχος, αλλά και ένας κεντρικός διαπραγματευτής για την Ουκρανία. Νωρίτερα αυτή την άνοιξη, οδήγησε την αντιπροσωπεία του Κιέβου στις ειρηνευτικές συνομιλίες με Ρώσους εκπροσώπους στην Τουρκία. Πρόσφατα, το Reuters ανέφερε, επικαλούμενο πηγές, ότι ο Ουμέροφ συναντήθηκε επίσης με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, στο Μαϊάμι αυτόν τον μήνα για να συζητήσουν μια ειρηνευτική πρόταση. Το αρχικό σχέδιο αυτής της πρότασης θεωρήθηκε από το Κίεβο και τους Ευρωπαίους συμμάχους του ως πολύ ευνοϊκό για τη Μόσχα. Στη συνέχεια, μια ουκρανική ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του Ουμέροφ, διαπραγματεύτηκε μια αντιπρόταση στην Ελβετία με Αμερικανούς αξιωματούχους. Ο Ουμέροφ διέψευσε πρόσφατα συμφωνία με ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ, παρά τους ισχυρισμούς Αμερικανών αξιωματούχων, ενώ Ευρώπη και Ουκρανία απέρριψαν το σχέδιο εκεχειρίας Τραμπ ως «λίστα επιθυμιών του Πούτιν». Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία συνεχίζουν τις εργασίες για ένα «βελτιωμένο» σχέδιο ειρήνης.
Οι πολιτικές επιπτώσεις και η επόμενη μέρα
Η ανάκριση του Ρουστέμ Ουμέροφ, ακόμη και ως μάρτυρα, προσθέτει περαιτέρω πίεση στην κυβέρνηση Ζελένσκι, η οποία ήδη αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της λόγω του σκανδάλου διαφθοράς. Ο Ουμέροφ, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας μέχρι τον ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου τον Ιούλιο, είχε δηλώσει στις 11 Νοεμβρίου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι είχε συναντηθεί με τον Μίντιτς για να θέσει ζητήματα σχετικά με ένα συμβόλαιο προμήθειας αλεξίσφαιρων γιλέκων. «Ως αποτέλεσμα, το συμβόλαιο τερματίστηκε λόγω της μη τήρησης των απαιτήσεων του προϊόντος και δεν παραδόθηκαν ποτέ αντικείμενα», είχε γράψει. «Οποιεσδήποτε προσπάθειες να συνδεθεί το έργο μου στο Υπουργείο Άμυνας με την ‘επιρροή’ ορισμένων ατόμων είναι αβάσιμες». Νέες κατηγορίες αναμένονται στην υπόθεση διαφθοράς 100 εκατ. δολαρίων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και οι πολιτικές επιπτώσεις είναι πιθανό να ενταθούν.