Οι επανειλημμένες απειλές του Ντόναλντ Τραμπ προς την Ισπανία, σχετικά με την «ανεπαρκή» συνεισφορά της χώρας στις αμυντικές δαπάνες, φαίνεται πως δεν προκαλούν καμία ανησυχία στους κόλπους του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου και της ισπανικής κυβέρνησης.
Παρά την πρόσφατη όξυνση της ρητορικής του πρώην Αμερικανού Προέδρου, στελέχη και από τις δύο πλευρές αντιμετωπίζουν την κατάσταση με μια αξιοσημείωτη ψυχραιμία, υποδηλώνοντας ότι οι συγκεκριμένες δηλώσεις δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο.
Η κλιμάκωση της ρητορικής του Τραμπ
Τις τελευταίες εβδομάδες, η ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ έχει γίνει ολοένα και πιο εχθρική απέναντι στην Ισπανία, με επίκεντρο τις αμυντικές δαπάνες της χώρας. Ο Τραμπ, σε συνέχεια της πάγιας θέσης της προηγούμενης κυβέρνησής του, ασκεί πιέσεις προς τους Ευρωπαίους συμμάχους να αυξήσουν τις συνεισφορές τους στην άμυνα, υποστηρίζοντας ότι εξαρτώνται υπερβολικά από την στρατιωτική ομπρέλα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αυτή η πίεση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο απαιτήσεων για δίκαιη κατανομή των βαρών εντός της Συμμαχίας, ένα θέμα που απασχολεί συχνά τις διατλαντικές σχέσεις.
Η κριτική του Τραμπ δεν είναι καινούργια, αλλά η πρόσφατη έντασή της, η οποία παρατηρείται εν μέσω δημόσιων εμφανίσεων του, όπως φάνηκε και σε σχετική συνέντευξη Τύπου στον Οβάλ Γραφείο στις 15 Οκτωβρίου, εγείρει ερωτήματα για τις πραγματικές προθέσεις πίσω από αυτές τις δηλώσεις.
Οι δηλώσεις του συχνά ερμηνεύονται ως προσπάθεια ενίσχυσης της εσωτερικής πολιτικής του ατζέντας ή ως ένα διαπραγματευτικό χαρτί για πιθανές μελλοντικές εξωτερικές πολιτικές.
Ψυχραιμία σε Μαδρίτη και Βρυξέλλες
Παρόλα αυτά, η αντίδραση τόσο της Μαδρίτης όσο και των κεντρικών γραφείων του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες είναι αξιοσημείωτα ήρεμη. Ανώτεροι αξιωματούχοι από την ισπανική κυβέρνηση και τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου δηλώνουν απροβλημάτιστοι από τις επαναλαμβανόμενες απειλές.
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνείται να υποχωρήσει στις απειλές Τραμπ για δασμούς
Ειδικότερα, ένας ανώτερος αξιωματικός του ΝΑΤΟ, ο οποίος υπηρέτησε στο Ανώτατο Στρατηγείο Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (SHAPE) στις Βρυξέλλες, τόνισε χαρακτηριστικά ότι «η απειλή δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε στρατιωτικό επίπεδο». Η δήλωση αυτή έγινε υπό καθεστώς ανωνυμίας, επιτρέποντας την ειλικρινή έκφραση της εσωτερικής σκέψης.
«Οι Ισπανοί αντιδρούν με ηρεμία», συμπλήρωσε ο ίδιος αξιωματικός, υπογραμμίζοντας την κοινή αντίληψη ότι οι δηλώσεις αυτές αποτελούν περισσότερο ρητορικές εξάρσεις παρά σοβαρές στρατηγικές απειλές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις αμυντικές συνεργασίες.
Η στάση αυτή υποδηλώνει ότι οι σύμμαχοι έχουν αναπτύξει έναν μηχανισμό διαχείρισης της συχνά απρόβλεπτης ρητορικής του Τραμπ, βασιζόμενοι στην ισχύ των θεσμών και των μακροχρόνιων δεσμών.
Το ευρύτερο πλαίσιο της διατλαντικής άμυνας
Η συζήτηση γύρω από τις στρατιωτικές δαπάνες των χωρών μελών του ΝΑΤΟ δεν είναι πρόσφατη. Από την ίδρυσή του, ο Οργανισμός έχει θέσει στόχους για τις αμυντικές συνεισφορές, με το 2% του ΑΕΠ να αποτελεί το κοινώς αποδεκτό όριο. Ωστόσο, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, δυσκολεύονται να επιτύχουν αυτόν τον στόχο, επικαλούμενες διάφορους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Η πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες να αυξηθούν οι ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες εντείνεται, ειδικά σε περιόδους γεωπολιτικής αστάθειας, όπως αυτή που διανύουμε. Ωστόσο, η στάση της Ισπανίας, και γενικότερα η ήρεμη αντίδραση της Συμμαχίας στις απειλές του Τραμπ, δείχνει ότι οι σχέσεις μεταξύ των συμμάχων βασίζονται σε πιο σταθερές βάσεις από τις περιστασιακές δηλώσεις.
Το θεσμικό πλαίσιο του ΝΑΤΟ και οι κοινοί στρατηγικοί στόχοι συνεχίζουν να υπερβαίνουν τις μεμονωμένες διπλωματικές προκλήσεις, διατηρώντας την ενότητα και τη συνοχή της Συμμαχίας απέναντι στις σύγχρονες απειλές.
