Η ολλανδική κυβέρνηση προχώρησε σε μια ασυνήθιστη, προσωρινή παρέμβαση στα εσωτερικά του ολλανδικού εργοστασίου ημιαγωγών Nexperia, δένοντας νομικά την εταιρεία ώστε να μην μπορεί να μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία ή να προσλάβει ανώτατα στελέχη χωρίς έγκριση του κράτους. Η κίνηση αυτή ανακοινώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου και αποσκοπεί, όπως επισημάνθηκε, στην προστασία κρίσιμης τεχνολογικής γνώσης και στην εξασφάλιση της διαθεσιμότητας προϊόντων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Τι αποφάσισε το ολλανδικό κράτος
Με διαδοχικές ενέργειες, οι ολλανδικές αρχές απέκτησαν το δικαίωμα να «παγώσουν και να αναστρέψουν» εταιρικές αποφάσεις της Nexperia, στενεύοντας την αυτονομία της διοίκησης για κρίσιμες κινήσεις. Στόχος της απόφασης είναι να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει απώλεια τεχνογνωσίας ή μεταφορά ευαίσθητων τεχνολογιών εκτός της Ευρώπης.
Η εταιρεία έχει έδρα στο Nijmegen και ελέγχεται από την κινεζική Wingtech από το 2019, ενώ η απόφαση για παρέμβαση λήφθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου. Οι αρχές μίλησαν για «σημάδια διοικητικών ελλείψεων» που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη συνέχιση της παρουσίας κρίσιμων ικανοτήτων στην ολλανδική και ευρωπαϊκή επικράτεια.
Ανησυχίες για τεχνολογική διαρροή και εφοδιασμό
Η Nexperia θεωρείται σημαντικός προμηθευτής για τη βιομηχανία αυτοκινήτου της Ευρώπης, γεγονός που κάνει το ζήτημα ευρύτερο από μια απλή εταιρική διαμάχη. Η προστασία της πρόσβασης σε μικροηλεκτρονικά εξαρτήματα αναδεικνύεται σε θέμα εθνικής και περιφερειακής ασφάλειας.
Οι ολλανδικές αρχές τόνισαν ότι η εντολή παρέμβασης στοχεύει στην εξασφάλιση της διαθεσιμότητας προϊόντων σε έκτακτες συνθήκες και δεν επηρεάζει την καθημερινή λειτουργία υπό κανονικές συνθήκες. Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη τάση προσέγγισης παραγωγής ημιαγωγών πλησιέστερα στην αγορά καταναλωτών στην Ευρώπη.
Αντιδράσεις του ομίλου Wingtech και δημόσιες δηλώσεις
Η μητρική Wingtech κατήγγειλε την ολλανδική παρέμβαση ως «υπερβολική επέμβαση» που, κατά την εταιρεία, βασίζεται σε γεωπολιτικά κίνητρα και όχι σε αξιολόγηση ρίσκου. Η Wingtech ανέφερε επίσης ότι απευθύνθηκε στην κινεζική κυβέρνηση για βοήθεια.
Παράλληλα, ένας εκπρόσωπος της Nexperia αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω στο POLITICO, ενώ η Financial Times επικαλέστηκε δήλωση της Wingtech σχετικά με την κριτική εναντίον της παρέμβασης. Στο μεταξύ, η μετοχή της Wingtech κατέγραψε πτώση άνω του 10% τη Δευτέρα το πρωί.
Προηγούμενα περιστατικά και νομικό υπόβαθρο
Η Nexperia έχει βρεθεί ξανά στο επίκεντρο ευρωπαϊκών ανησυχιών: το 2022 το Λονδίνο ανάγκασε την εταιρεία να πουλήσει εργοστάσιο στην Ουαλία για λόγους εθνικής ασφάλειας, και το 2023 οι Ολλανδοί εξέτασαν την απόκτηση της νεοφυούς Nowi πριν δώσουν τελικώς έγκριση υπό όρους. Αυτές οι κινήσεις αντανακλούν το αυξανόμενο ενδιαφέρον των κυβερνήσεων για τις αλυσίδες εφοδιασμού ημιαγωγών.
Επιπλέον, η Wingtech έχει ανακοινώσει ότι ο Zhang Xuezheng είχε ήδη τεθεί σε αναστολή ως διευθυντής της Nexperia μετά από δικαστική απόφαση στις αρχές Οκτωβρίου. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την ευρύτερη νομική και διοικητική παρακολούθηση της εταιρείας.
Διεθνές πλαίσιο και επιπτώσεις για την Ευρώπη
Η απόφαση της Ολλανδίας λαμβάνει χώρα σε μία περίοδο έντασης μεταξύ μεγάλης τεχνολογικής δύναμης και των χωρών που επιδιώκουν να διατηρήσουν κρίσιμες δεξιότητες στο έδαφός τους. Οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για τις τεχνολογίες ημιαγωγών έχουν μεταφέρει την Ευρώπη σε κεντρικό ρόλο αυτής της γεωπολιτικής διαμάχης.
Αν και ο περιορισμός αφορά συγκεκριμένα την ικανότητα της Nexperia να μεταβιβάζει στοιχεία ή να αλλάζει διοίκηση χωρίς έγκριση, έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην επενδυτική εμπιστοσύνη και στον τρόπο που χώρες αξιολογούν κινδύνους ξένων επενδύσεων. Η απόφαση θέτει ένα προηγούμενο για παρεμβάσεις με στόχο την προστασία βιομηχανικών ικανοτήτων.
Απόψεις ευρωβουλευτή
Ο ευρωβουλευτής Bart Groothuis χαρακτήρισε την κίνηση ασυνήθιστη αλλά θετική, επισημαίνοντας ότι η απομάκρυνση της κινεζικής διεύθυνσης επέστρεψε την πρωτοβουλία στη διοίκηση της εταιρείας. Η τοποθέτησή του αντικατοπτρίζει τμήμα του πολιτικού φάσματος που βλέπει την ανάγκη αυστηρότερου ελέγχου σε κρίσιμους τομείς.
Τι σημαίνει για την αγορά και τους καταναλωτές
Για τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες και άλλους πελάτες της Nexperia, η απόφαση αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση διαταραχών στον εφοδιασμό σε περίπτωση κρίσης. Η εγγύηση διαθεσιμότητας θεωρείται κρίσιμη σε ένα περιβάλλον όπου οι προμήθειες ημιαγωγών είναι ευάλωτες.
Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, η καθημερινή λειτουργία δεν πρέπει να αλλάξει, όπως ανέφεραν οι ολλανδικές υπηρεσίες, αλλά η παρέμβαση δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο εποπτείας που μπορεί να επηρεάσει μελλοντικές στρατηγικές επενδύσεων. Οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές παρακολουθούν στενά την εξέλιξη για να εκτιμήσουν τον αντίκτυπο στην αλυσίδα αξίας.
Η εξέλιξη κλείνει σε ασταθές αλλά ελεγχόμενο σημείο: οι αρχές δηλώνουν έτοιμες να διασφαλίσουν την τεχνολογική σταθερότητα, ενώ οι ιδιοκτήτες της Nexperia αμφισβητούν τη βάση της παρέμβασης. Η συνέχεια αναμένεται να καθοριστεί από νομικές διαδικασίες και διπλωματικές διεργασίες, με την Ευρώπη να παρακολουθεί τις επιπτώσεις στην ευρύτερη βιομηχανία ημιαγωγών.