Οι εισαγγελείς στην Ολλανδία ζήτησαν την Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου 2025, την καταδίκη και ποινή 20 ετών κάθειρξης για τον Amanuel Walid, έναν Ερυθραίο ύποπτο που κατηγορείται ως διαβόητος διακινητής ανθρώπων. Ο 42χρονος, γνωστός και ως Tewelde Goitom, φέρεται να βασάνιζε χιλιάδες Αφρικανούς πρόσφυγες και μετανάστες σε αποθήκες στη Λιβύη για να αποσπάσει λύτρα από τις οικογένειές τους.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης προσπάθειας των ευρωπαϊκών αρχών να καταπολεμήσουν τα εγκληματικά δίκτυα διακίνησης ανθρώπων που εκμεταλλεύονται την αστάθεια στη Λιβύη. Η χώρα έχει μετατραπεί σε βασική οδό διέλευσης για μετανάστες και πρόσφυγες που διαφεύγουν από συγκρούσεις και φτώχεια προς την Ευρώπη, ειδικά μετά την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι το 2011, δημιουργώντας ένα εύφορο έδαφος για τέτοιες παράνομες δραστηριότητες.
Η υπόθεση και οι κατηγορίες
Η έρευνα των εισαγγελέων, που επικεντρώθηκε στην περίοδο μεταξύ 2014 και 2019, αποκαλύπτει ότι ο Amanuel Walid, γνωστός ως Tewelde Goitom, διηύθυνε ένα δίκτυο διακίνησης ανθρώπων προς την Ευρώπη μέσω της Λιβύης. Σύμφωνα με τις κατηγορίες, η οργάνωσή του κρατούσε χιλιάδες Αφρικανούς μετανάστες σε αποθήκες, όπου τους βασάνιζαν συστηματικά για να αποσπάσουν λύτρα από τις οικογένειές τους.
Η δίκη αυτή αποτελεί τη μεγαλύτερη υπόθεση διακίνησης ανθρώπων που έχει εκδικαστεί ποτέ στην Ολλανδία και μία από τις ελάχιστες στην Ευρώπη που εξετάζουν εγκληματικά δίκτυα που δρουν μέσω της Λιβύης. Ο κατηγορούμενος αρνήθηκε ότι είναι κεντρικό στέλεχος του κυκλώματος διακίνησης, υποστηρίζοντας ότι οι δικαστές έχουν κάνει λάθος ταυτοποίηση.
Συγκλονιστικές μαρτυρίες θυμάτων
Κατά τη διάρκεια της δίκης στο περιφερειακό δικαστήριο της Zwolle, αρκετά θύματα κατέθεσαν συγκλονιστικές μαρτυρίες για τις συνθήκες κράτησης. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, περιέγραψαν πώς κρατούνταν σε υπερπλήρεις αποθήκες στη Λιβύη, χωρίς ιατρική περίθαλψη και με ελάχιστο φαγητό και νερό.
Ένα θύμα, που ταυτοποιήθηκε μόνο ως Ε., δήλωσε στο δικαστήριο ότι ο Goitom τον χτύπησε βάναυσα με έναν λάστιχο νερού και ότι είδε ανθρώπους να πεθαίνουν γύρω του. Όταν ο Ε. επιβιβάστηκε τελικά σε ένα πλοίο για την Ευρώπη, ήταν ένα σαθρό σκάφος χωρίς μηχανή, και τραγουδούσε ύμνους με τους συνεπιβάτες του, σίγουρος ότι θα πεθάνουν. Οι κλήσεις για το κλείσιμο των κέντρων κράτησης στη Λιβύη έχουν ενταθεί μετά από παρόμοιες καταγγελίες.
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε νέο σχέδιο κατά της διακίνησης ναρκωτικών
Η άμυνα και η αναμενόμενη ετυμηγορία
Νομικοί κύκλοι και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι η συγκεκριμένη δίκη είναι κομβικής σημασίας για την απονομή δικαιοσύνης στα θύματα και την αποθάρρυνση μελλοντικών εγκλημάτων. Η ικανότητα των ολλανδικών αρχών να ασκήσουν δίωξη βάσει της καθολικής δικαιοδοσίας, επιτρέποντας υποθέσεις εναντίον αλλοδαπών για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο εξωτερικό εφόσον τα θύματα βρίσκονται στην Ολλανδία, αναδεικνύει τη δέσμευση για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας.
Αυτό αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στα διεθνικά εγκληματικά δίκτυα.
Ο Goitom, ο οποίος εκδόθηκε στην Ολλανδία το 2022, αρνήθηκε να μιλήσει κατά τη διάρκεια της δίκης, επικαλούμενος το δικαίωμά του στη σιωπή, εκτός από το να δηλώσει ότι οι δικαστές έχουν κάνει λάθος ταυτοποίηση. Οι δικηγόροι του έχουν προηγουμένως υποστηρίξει ότι οι κατηγορίες εναντίον του πρέπει να απορριφθούν λόγω της έλλειψης σαφούς ολλανδικής σύνδεσης.
Ωστόσο, η ολλανδική νομοθεσία επιτρέπει ευρέως την εκδίκαση υποθέσεων εναντίον αλλοδαγών για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο εξωτερικό, εάν τα θύματα βρίσκονται στην Ολλανδία. Η υπεράσπιση θα παρουσιάσει τα τελικά της επιχειρήματα την ερχόμενη Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου 2025.
Μια ετυμηγορία αναμένεται τον Ιανουάριο του 2026, αν και αυτό μπορεί να αλλάξει, σύμφωνα με εκπρόσωπο της εισαγγελίας. Ο απολογισμός βίας στη Μεσόγειο και η σχέση ΕΕ με τη Λιβύη αναδεικνύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αρχές.
Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα
Η υπόθεση έχει προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον, αναδεικνύοντας τις σκληρές πραγματικότητες της διακίνησης ανθρώπων και την ανάγκη για συντονισμένες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Η έκβαση της δίκης του Amanuel Walid θα αποτελέσει ένα σημαντικό προηγούμενο για παρόμοιες υποθέσεις στο μέλλον, ενισχύοντας την προσπάθεια για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας των διακινητών.
Παράλληλα, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχίζουν να πιέζουν για τη βελτίωση των συνθηκών των μεταναστών και την παροχή ασφαλών διόδων, ώστε να αποφεύγονται τέτοιες τραγωδίες.
