ΟΗΕ: Μια γυναίκα δολοφονείται κάθε 10 λεπτά από οικείον της

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) δημοσιοποίησε σήμερα, 25 Νοεμβρίου, συγκλονιστικά στοιχεία για τις γυναικοκτονίες παγκοσμίως, αναδεικνύοντας την απουσία ουσιαστικής προόδου στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2024, περίπου 50.000 γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν από συγγενείς τους, πράγμα που σημαίνει ότι μία γυναίκα έχανε τη ζωή της κάθε 10 λεπτά από τον σύντροφό της ή στενό μέλος της οικογένειάς της.

Η δημοσιοποίηση αυτών των τραγικών αριθμών από τον ΟΗΕ συμπίπτει με τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για συλλογική δράση και την αποτυχία των παγκόσμιων δεσμεύσεων να φέρουν απτά αποτελέσματα.

Αυτή η σταθερή ροή βίας αναδεικνύει ένα βαθύ κοινωνικό πρόβλημα που παραμένει άλυτο παρά τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης και τις νομικές πρωτοβουλίες.

Οι συγκλονιστικοί αριθμοί του 2024

Την περασμένη χρονιά, 83.000 γυναίκες και κορίτσια μετατράπηκαν σε θύματα ανθρωποκτονιών από πρόθεση σε παγκόσμια κλίμακα. Από αυτές, το 60% δολοφονήθηκε από τον σύντροφό του ή κάποιο μέλος της οικογένειάς του, όπως αναφέρει έκθεση συνταγμένη από τις υπηρεσίες ΟΗΕ Γυναίκες και Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος.

Υπολογίζεται ότι το 2024, 137 γυναίκες και κορίτσια δολοφονούνταν κάθε μέρα από τον σύντροφό τους ή από στενό συγγενή τους (πατέρα, θείο, αδελφό, ακόμη και μητέρα).

Η εκτίμηση αυτή, βασισμένη σε ανάλυση στατιστικών από 117 χώρες, είναι χαμηλότερη από αυτή του 2023 (51.100), ωστόσο η έκθεση τονίζει ότι «η μεταβολή δεν υποδεικνύει αληθινή μείωση», αποδίδοντας τη διαφορά απλούστατα στο ότι διαφορετικές χώρες τηρούν στατιστικές με διαφορετικό τρόπο.

Οι δύο υπηρεσίες του ΟΗΕ στηλιτεύουν ότι οι αριθμοί «παραμένουν απαράλλακτοι, κι αυτό παρά τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται επί χρόνια σε παγκόσμια κλίμακα».

Το σπίτι ο πιο επικίνδυνος χώρος και οι γεωγραφικές διαφορές

Οι γυναικοκτονίες συνεχίζουν να στοιχίζουν τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο, «χωρίς καμιά ένδειξη αληθινής βελτίωσης». Το ρεπορτάζ υπογραμμίζει με έμφαση ότι «το σπίτι συνεχίζει να είναι ο πιο επικίνδυνος χώρος για τις γυναίκες και τα κορίτσια» που διατρέχουν κίνδυνο.

Παρότι οι γυναίκες αντιπροσώπευαν μόλις το 20% των θυμάτων φόνων σε παγκόσμιο επίπεδο το 2024, το 60% σκοτώθηκε σε ιδιωτικό χώρο, ενώ μόλις το 11% των δολοφονιών ανδρών διαπράχτηκε σε τέτοιες περιστάσεις.

Αν και καμιά περιοχή του κόσμου δεν είναι απαλλαγμένη από το πρόβλημα, ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων των γυναικοκτονιών από δικό τους πρόσωπο για ακόμη μια φορά καταγράφηκε στην Αφρική (περίπου 22.000). Σχετικές δράσεις ευαισθητοποίησης για την ενδοοικογενειακή βία πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα και στην Κοζάνη, ενόψει της Διεθνούς Ημέρας.

Η νέα διάσταση της βίας: Ο ψηφιακός κόσμος

Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΗΕ είναι η στασιμότητα των αριθμών παρά τις διαχρονικές δεσμεύσεις, γεγονός που υποδεικνύει μια συστημική αποτυχία στην προστασία των γυναικών. Η Σάρα Χέντριξ, διευθύντρια του τμήματος πολιτικής της υπηρεσίας ΟΗΕ Γυναίες, επισημαίνει ότι οι γυναικοκτονίες δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά, αλλά εντάσσονται σε έναν κύκλο βίας που συχνά ξεκινά με καταναγκαστικό έλεγχο, απειλές ή παρενόχληση.

Στο κείμενο της έκθεσης επισημαίνεται πως η ανάπτυξη ορισμένων τεχνολογιών όχι μόνο επέτεινε τη βία σε βάρος γυναικών, αλλά δημιούργησε νέους τύπους της. Παραδείγματα αποτελούν η δημοσιοποίηση εικόνων και δεδομένων χωρίς τη συναίνεσή τους, καθώς και η διασπορά βίντεο γνωστών ως «deepfakes», δημιουργημένων με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.

Η ανάγκη για νομική και κοινωνική πρόληψη

Η βία στο διαδίκτυο «δεν περιορίζεται στον κυβερνοχώρο», όπως τονίζει η Σάρα Χέντριξ. «Μπορεί να υπάρξει εκτράχυνση εκτός ψηφιακού κόσμου και, στις χειρότερες περιπτώσεις, θανάσιμη βλάβη, ως και γυναικοκτονία». Για να προληφθούν αυτές οι δολοφονίες, είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν νόμοι που θα αναγνωρίζουν τις διαφορετικές μορφές βίας που υφίστανται οι γυναίκες και τα κορίτσια, τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός αυτού.

Οι νόμοι αυτοί πρέπει να υποχρεώνουν τους δράστες να λογοδοτούν, προτού γίνουν δολοφόνοι, ενισχύοντας την πρόληψη και την τιμωρία.

Όπως μεταδίδει το UNWomen.org και το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η έκθεση καλεί σε συνολική αντιμετώπιση του φαινομένου, από την αναγνώριση των πρώτων σταδίων της βίας μέχρι τη νομική προστασία και την εκπαίδευση, με στόχο την εξάλειψη των γυναικοκτονιών και τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος για όλες τις γυναίκες.