Το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Δανίας υπέστη σημαντικές απώλειες στις δημοτικές εκλογές, όπως έδειξαν τα επίσημα αποτελέσματα, λιγότερο από ένα χρόνο πριν από τις εθνικές εκλογές. Η δυσαρέσκεια του κοινού για το αυξανόμενο κόστος ζωής και την υποβάθμιση των υπηρεσιών πρόνοιας οδήγησε σε απώλεια δημαρχιακών εδρών, συμπεριλαμβανομένης της Κοπεγχάγης μετά από 87 χρόνια αδιάλειπτης θητείας.
Το παρασκήνιο της εκλογικής ήττας
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου αυξανόμενης πίεσης για την κυβέρνηση της πρωθυπουργού Μέτε Φρεντέρικσεν, η οποία, παρά την ιστορική κυριαρχία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και τον ρόλο του στην οικοδόμηση του κράτους πρόνοιας, αντιμετωπίζει πλέον την αμφισβήτηση.
Η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων, που εκφράστηκε έντονα στις κάλπες, υποδηλώνει μια βαθύτερη αλλαγή στο πολιτικό τοπίο της χώρας.
Το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Δανίας, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη από το Reuters, υπέστη μεγάλες απώλειες στις δημοτικές εκλογές. Το κόμμα της πρωθυπουργού Μέτε Φρεντέρικσεν, αν και παρέμεινε η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη με το 23% των ψήφων, σημείωσε πτώση από το 28% των προηγούμενων δημοτικών εκλογών.
Η απώλεια δημαρχιακών εδρών σε τουλάχιστον το ένα τέταρτο των εκλογικών περιφερειών, με πιο χαρακτηριστική την Κοπεγχάγη μετά από 87 χρόνια αδιάλειπτης θητείας, υπογραμμίζει την αυξημένη ευπάθεια του κόμματος ενόψει των εθνικών εκλογών που αναμένονται έως τις 31 Οκτωβρίου 2026.
Η απώλεια της πρωτεύουσας αποτελεί ένα ιστορικό πλήγμα για τους Σοσιαλδημοκράτες, όπως είχε φανεί και σε προηγούμενες αναλύσεις για την απώλεια της Κοπεγχάγης.
Οι παράγοντες που οδήγησαν στην αποδυνάμωση
Οι αστικοί ψηφοφόροι, επηρεασμένοι από το αυξανόμενο κόστος στέγασης και τη φροντίδα των ηλικιωμένων, καθώς και την αντιληπτή μείωση της ποιότητας των υπηρεσιών πρόνοιας, στράφηκαν προς κόμματα αριστερότερα των Σοσιαλδημοκρατών. Αντίθετα, οι αγροτικοί ψηφοφόροι, συχνά οργισμένοι για τους αυξημένους περιβαλλοντικούς κανονισμούς και την εξάπλωση των αιολικών και ηλιακών πάρκων, μετακινήθηκαν προς δεξιά λαϊκιστικά κόμματα, όπως το Δανικό Λαϊκό Κόμμα.
Ο πολιτικός σχολιαστής Χένρικ Κβόρτρουπ δήλωσε ότι «πολλοί ψηφοφόροι στις αγροτικές περιοχές απλά δεν αποδέχονται την κλιματική ατζέντα», ενώ η γενικότερη δυσαρέσκεια για το κόστος ζωής αποτελεί κοινό τόπο στις ευρωπαϊκές πολιτικές συζητήσεις.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η διάσπαση της κομματικής ενότητας που προκάλεσε η απόφαση της Φρεντέρικσεν το 2022 να σχηματίσει έναν κεντρώο συνασπισμό με το κεντροδεξιό Φιλελεύθερο Κόμμα και τους Μετριοπαθείς. Αυτή η κίνηση αποξένωσε ορισμένους παραδοσιακούς Σοσιαλδημοκράτες ψηφοφόρους, ενώ και οι εταίροι του συνασπισμού είχαν ασθενή απόδοση στις εκλογές.
Επιπλέον, η κυβέρνηση αντιμετώπισε έντονες αντιδράσεις για την κατάργηση μιας αργίας με σκοπό την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών, μια απόφαση που δεν βρήκε απήχηση στους ψηφοφόρους που παλεύουν με το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης.
Πολιτικές ανακατατάξεις και το μέλλον της κυβέρνησης
Η Σίσε Μαρί Βέλινγκ του Σοσιαλιστικού Λαϊκού Κόμματος κέρδισε το δημαρχιακό αξίωμα της Κοπεγχάγης, εξασφαλίζοντας την υποστήριξη των περισσότερων άλλων κομμάτων, εκτός των Σοσιαλδημοκρατών. Ο Αντρέας Θίρινγκ, συνεργάτης στην εταιρεία συμβούλων δημοσίων σχέσεων Ulveman & Borsting, σημείωσε ότι «υπήρξε μια σαφής μετακίνηση από το κέντρο, τόσο προς την αριστερά όσο και προς τη δεξιά», φαινόμενο που παρατηρείται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου η πολιτική συναίνεση δοκιμάζεται.
Οι προοπτικές ενόψει των εθνικών εκλογών
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν ότι ο τριμερής κυβερνητικός συνασπισμός θα έχανε την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία εάν οι εκλογές διεξάγονταν σήμερα. Ο Χένρικ Κβόρτρουπ εκτιμά ότι «αυτό σηματοδοτεί την αρχή μιας βαθύτερης κρίσης για τους Σοσιαλδημοκράτες», υποδεικνύοντας ότι το κόμμα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Η ικανότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες των ψηφοφόρων για την οικονομία και τις κοινωνικές παροχές θα είναι καθοριστική για την πορεία της προς τις επόμενες εθνικές εκλογές.