Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώνονται σε μια κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, αντιμέτωποι με μια ατζέντα που περιλαμβάνει δεκαένα κομβικά ζητήματα, ικανά να καθορίσουν την πορεία του μπλοκ για τα επόμενα χρόνια. Από την αναζήτηση τρόπων ενίσχυσης της Ουκρανίας με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, μέχρι τον καθορισμό της περιβαλλοντικής στρατηγικής του 2040 και την αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιρροής του λαϊκισμού, οι προκλήσεις είναι πολύπλευρες και απαιτούν συντονισμένες λύσεις.
Η Σύνοδος αναμένεται να δοκιμάσει την ενότητα των κρατών μελών, καθώς οι συζητήσεις προβλέπονται μακρές και επίπονες.
Η Ουκρανία και τα Διπλωματικά Παιχνίδια των Παγωμένων Περιουσιακών Στοιχείων
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται η στήριξη προς την Ουκρανία, καθώς η Ρωσία συνεχίζει την εισβολή της. Ένα δραματικό σχέδιο για τη χρήση 140 δισεκατομμυρίων ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, που τηρούνται σε έναν χρηματοπιστωτικό οργανισμό των Βρυξελλών, για την χρηματοδότηση σημαντικής βοήθειας προς το Κίεβο, αντιμετωπίζει αντιστάσεις.
Συγκεκριμένα, το Βέλγιο διατηρεί τις επιφυλάξεις του, με τον Πρωθυπουργό Bart de Wever να εκφράζει σοβαρές ενστάσεις. Η απόφαση για την έγκριση της πλήρους νομικής πρότασης αναμένεται μετά τις συζητήσεις αυτής της εβδομάδας, καθώς οι λεπτομέρειες είναι καθοριστικές, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
Εν τω μεταξύ, ένα θετικό σημάδι για την ενότητα του μπλοκ προήλθε από την Σλοβακία, η οποία ήρε το βέτο της στο τελευταίο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Αυτό το 19ο πακέτο στοχεύει στην αποστράγγιση των πόρων του Κρεμλίνου, επιβάλλοντας περιορισμούς σε εμπόρους ενέργειας και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών σε τρίτες χώρες.
Παρόλα αυτά, διαφωνίες ανακύπτουν σχετικά με την προϋπόθεση για την Ουκρανία να προμηθεύεται όπλα αποκλειστικά από ευρωπαϊκές χώρες ως όρο για το προτεινόμενο δάνειο των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Κλίμα, Ανταγωνιστικότητα και ο Αγώνας για Κρίσιμες Πρώτες Ύλες
Η ατζέντα περιλαμβάνει επίσης μια συζήτηση για το «κλίμα και την ανταγωνιστικότητα», έναν εσκεμμένα ασαφή τίτλο που καλύπτει μια ιδιαίτερα σημαντική συζήτηση για τον στόχο μείωσης των εκπομπών του μπλοκ έως το 2040. Ορισμένες χώρες εκφράζουν φόβους ότι οι πράσινοι στόχοι θα μπορούσαν να περιορίσουν τις οικονομίες τους.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, υπερασπίστηκε τον στόχο, αλλά υποσχέθηκε αλλαγές στην τιμολόγηση του άνθρακα, μεταξύ άλλων, για να εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων. Το ερώτημα παραμένει αν οι ηγέτες θα καταφέρουν να συμφωνήσουν σε χρήσιμες κατευθύνσεις για την έγκριση του στόχου του 2040 ενόψει της συνόδου COP30, χωρίς να αποδυναμώσουν παράλληλα τους ευρωπαϊκούς πράσινους νόμους.
Η συζήτηση αναμένεται να είναι έντονη, δεδομένων των ευρέως αποκλινουσών απόψεων.
Παράλληλα, οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στον έλεγχο των κρίσιμων ορυκτών, τα οποία είναι απαραίτητα για την άμυνα, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις πράσινες φιλοδοξίες της Δύσης. Η Ursula von der Leyen τόνισε την «κρίση στην προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών» ως άμεσο κίνδυνο.
Η Γαλλία, η Πολωνία και η Γερμανία έχουν υιοθετήσει πιο σκληρή στάση απέναντι στο Πεκίνο μετά την επέκταση των απαγορεύσεων εξαγωγών σπάνιων γαιών τον Οκτώβριο, και αναμένεται να αναδείξουν το ζήτημα, αν και υπάρχουν αντιστάσεις από άλλες πρωτεύουσες.
Το Ψηφιακό Μέλλον και η Προστασία των Παιδιών
Στο ψηφιακό μέτωπο, οι ηγέτες αναμένεται να υποστηρίξουν μια «κυρίαρχη ψηφιακή μετάβαση». Ωστόσο, αυτή η δήλωση κρύβει μια βαθιά διαφωνία μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστεί η κυρίαρχη θέση των μεγάλων αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών.
Προτεινόμενο Βρετανία και Κόσοβο σε διάλογο για συμφωνία επιστροφής μεταναστών
Οι ουσιαστικές συζητήσεις για αυτό το θέμα αναμένονται σε μια συνάντηση των δύο χωρών στο Βερολίνο τον επόμενο μήνα.
Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται επίσης στην προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο. Ενώ υπάρχει συμφωνία για την ανάγκη λήψης μέτρων, οι απόψεις διίστανται ως προς τη μορφή των νέων κανόνων. Είκοσι πέντε χώρες της ΕΕ, μαζί με τη Νορβηγία και την Ισλανδία, υπέγραψαν μια διακήρυξη υπέρ ενός ελάχιστου ορίου ηλικίας για την πρόσβαση των παιδιών στα κοινωνικά δίκτυα.
Σύμφωνα με τα προσχέδια των συμπερασμάτων της συνόδου, αναμένεται η έγκριση μιας «πιθανής ψηφιακής ηλικίας ενηλικίωσης». Ωστόσο, χώρες όπως η Γαλλία και η Σλοβακία υποστηρίζουν πλήρη απαγόρευση πριν την ηλικία των 15 ή 16 ετών, ενώ άλλες, όπως η Ολλανδία, η Ελλάδα και η Ισπανία, θεωρούν επαρκή τη γονική συναίνεση, δημιουργώντας έτσι μια διαμάχη για τις ακριβείς ρυθμίσεις μιας τέτοιας απαγόρευσης.
Απλοποίηση, Αυτοκίνητα και Μετανάστευση: Οι Άλλες Εσωτερικές Διαφορές
Μία από τις σπάνιες περιπτώσεις ομοφωνίας μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ αφορά την ανάγκη μείωσης της γραφειοκρατίας. Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να δώσει εντολή στην Επιτροπή να επιταχύνει την προσπάθειά της για απλοποίηση διαδικασιών «ως ύψιστη προτεραιότητα».
Αυτό το ζήτημα είναι κεντρικό στους στόχους της Ursula von der Leyen για τη δεύτερη θητεία της, με στόχο την κατάργηση επαχθών κανόνων και την ενίσχυση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Μάλιστα, κάτω από μια εμπορική συμφωνία που συνήψε η von der Leyen με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, νωρίτερα φέτος, η ΕΕ δεσμεύτηκε ότι οι περιβαλλοντικοί της κανονισμοί «δεν θα θέτουν αδικαιολόγητους περιορισμούς», αν και η Επιτροπή έχει τονίσει ότι δεν θα υποβιβάσει τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ο Γερμανός Καγκελάριος Friedrich Merz, με την υποστήριξη της Σλοβακίας, της Τσεχίας, της Πολωνίας και της Αυστρίας, πιέζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανατρέψει την ντε φάκτο απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης.
Η Γαλλία, όμως, με την Ισπανία, πρότειναν εναλλακτικές λύσεις για τη νομοθεσία του 2035, επιτρέποντας ευελιξίες για αυτοκινητοβιομηχανίες που πληρούν συγκεκριμένες απαιτήσεις τοπικής παραγωγής. Αυτές οι συζητήσεις δείχνουν τις βαθιές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών σε ένα από τα πιο κρίσιμα βιομηχανικά ζητήματα.
Τέλος, το μεταναστευτικό ζήτημα παραμένει μια υπαρξιακή πρόκληση για την Ένωση, τροφοδοτώντας την άνοδο δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη. Οι υπουργοί Εσωτερικών έχουν συζητήσει νέα, αυστηρά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας κέντρων επιστροφής και μηχανισμών αλληλεγγύης για χώρες υπό μεταναστευτική πίεση.
Παρόλο που αναμενόταν ένα σχέδιο για τον προσδιορισμό των εν λόγω χωρών, αυτό έχει καθυστερήσει. Οι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν την «εντατικοποίηση» αυτών των εργασιών «ως προτεραιότητα», αν και δεν αναμένεται κάποια πραγματική λύση αυτήν την περίοδο.
Καθώς οι αξιωματούχοι αναμένουν τις συζητήσεις να επεκταθούν μέχρι αργά το βράδυ, γίνεται σαφές ότι η δέσμευση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, António Costa, για μονοήμερες συνόδους θα δοκιμαστεί σκληρά. Η πολυπλοκότητα των ζητημάτων και οι αποκλίνουσες απόψεις καθιστούν την επίτευξη συναίνεσης μια πραγματική διπλωματική πρόκληση.
