Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι δεν θα εκπροσωπηθούν από υψηλόβαθμους αξιωματούχους στη φετινή Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, COP30, που θα γίνει στην πόλη Μπέλεμ της Βραζιλίας. Η απόφαση του Λευκού Οίκου μεταφέρει διάφορες πολιτικές εντάσεις στο προσκήνιο, ενόψει της διπλωματικής συνάντησης ηγετών και των δύο εβδομάδων διαπραγματεύσεων που ακολουθούν.
Τι ανακοίνωσε το Λευκό Οίκο
Όπως δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στο Reuters, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν προτίθεται να στείλει υψηλόβαθμες αποστολές στην COP30. Η δήλωση αυτή είχε στόχο να καθησυχάσει διεθνείς ανησυχίες ότι η Ουάσινγκτον θα επιχειρούσε να υπονομεύσει τις συνομιλίες στο Μπέλεμ.
Το σημείο αυτό τοποθετείται παράλληλα με την πρόθεση της αμερικανικής διοίκησης να διατυπώσει διμερείς ενεργειακές συμφωνίες, όπως έχει αναφερθεί σε δηλώσεις και πολιτικές κινήσεις το τελευταίο διάστημα. Διμερείς συμφωνίες ενέργειας χρησιμοποιούνται, σύμφωνα με την περιγραφή της πολιτικής, για την προώθηση εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και για την εδραίωση εμπορικών σχέσεων.
Προηγούμενες ενέργειες σε διεθνή φόρα
Το τελευταίο διάστημα η Ουάσινγκτον έχει ασκήσει πίεση σε διεθνείς διαπραγματεύσεις με διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένων απειλών για περιορισμούς θεωρήσεων εισόδου και κυρώσεων. Αυτές οι πιέσεις σχετίστηκαν με σχέδια κανονισμών για εκπομπές από τη ναυτιλία και για όρια στην παραγωγή πλαστικών.
Η κατάσταση στη ναυτιλία
Σε μία από τις πρόσφατες διαμάχες, η αμερικανική στάση προκάλεσε ανησυχίες γύρω από πρόταση του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας για μειώσεις ρύπων. Οι απειλές για κυρώσεις οδήγησαν τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών του Οργανισμού να αποφασίσει την αναβολή κατά ένα έτος της λήψης απόφασης σχετικά με την καθιέρωση ενός παγκόσμιου τιμολογίου άνθρακα για τη διεθνή ναυτιλία.
Διαπραγματεύσεις για πλαστικά
Παράλληλα, νωρίτερα μέσα στη χρονιά υπήρξαν αναφορές ότι οι ΗΠΑ άσκησαν πίεση ώστε χώρες να μην υποστηρίξουν συμφωνία που θα περιείχε ποσοστώσεις στην παραγωγή πλαστικών. Αυτή η παρέμβαση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της αμερικανικής στρατηγικής σε διεθνή περιβαλλοντικά θέματα.
Προτεινόμενο Ο Zohran Mamdani εκλέχθηκε δήμαρχος της Νέας Υόρκης χάρη σε τολμηρές προτάσεις
Κλιματική ρητορική και ενεργειακή στρατηγική
Ο πρόεδρος έχει δημόσια διατυπώσει κριτική για τις διεθνείς πολιτικές για την κλιματική αλλαγή, προβάλλοντας ότι οι προσεγγίσεις αυτές έχουν οικονομικό κόστος για χώρες. Η ρητορική αυτή είχε κορυφωθεί πρόσφατα σε ομιλία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Την ίδια στιγμή, το επιτελείο του προωθεί συμφωνίες που δίνουν έμφαση στο εμπόριο ενέργειας, με στόχο την ενίσχυση εξαγωγών αμερικανικού LNG προς χώρες όπως η Νότια Κορέα και περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εμπορική διάσταση αποτελεί κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής για την ενέργεια.
Στο φόντο η COP30 στη Βραζιλία
Η COP30 θα ξεκινήσει μετά από σύνοδο ηγετών που έχει προγραμματιστεί για την πρώτη εβδομάδα, στην Αμαζονία της Βραζιλίας. Η γηραιά σύνοδος ηγετών θα προηγηθεί των επίσημων διαπραγματεύσεων δύο εβδομάδων και αναμένεται να συγκεντρώσει ποικίλους διεθνείς παίκτες.
Η απουσία υψηλόβαθμης αμερικανικής αντιπροσωπείας μπορεί να αλλάξει τη δυναμική σε ορισμένα ζητήματα, ωστόσο διπλωματικοί και τεχνικοί εκπρόσωποι θα παραβρίσκονται για τις επί μέρους συνομιλίες. Η παρουσία τεχνοκρατών και εκπροσώπων από χώρες και οργανισμούς θα διαμορφώσει το εύρος των συζητήσεων στην πόλη Μπέλεμ.
Μικρές αλλά σημαντικές ενδείξεις
Παρά τις διαφοροποιήσεις στη δημόσια ρητορική, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου επισημαίνουν ότι γίνεται «άμεση εμπλοκή με ηγέτες» σε ενεργειακά θέματα και ότι υπάρχουν ευκαιρίες για συνεργασία στον τομέα του εμπορίου ενέργειας. Η άμεση διπλωματία παρουσιάζεται ως βασικό εργαλείο προώθησης των αμερικανικών συμφερόντων.
Επιπλέον, έχει αναφερθεί στην ανακοίνωση η αναθεώρηση της αμερικανικής συμμετοχής σε πολυμερείς περιβαλλοντικές συμφωνίες, καθώς και το σχέδιο εξόδου από τη Συμφωνία του Παρισιού που προβλέπεται να τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2026. Η αναθεώρηση αυτή αποτελεί σημείο αναφοράς για τη διεθνή κοινότητα ενόψει της COP30.
Καθώς η σύνοδος στη Βραζιλία πλησιάζει, η απόφαση των ΗΠΑ να μη στείλουν υψηλόβαθμους εκπροσώπους θα παρακολουθείται στενά από κυβερνήσεις, οργανισμούς και επιχειρηματικούς φορείς, ενώ οι τεχνικές διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχίσουν χωρίς διακοπή.
