Μια απροσδόκητη αλλά σοβαρή παρενέργεια των πρόσφατων αμερικανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά των καρτέλ ναρκωτικών στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό Ωκεανό απειλεί την Ευρώπη. Κορυφαίοι Γερμανοί εμπειρογνώμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προβλέποντας ότι η εντατικοποίηση του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σημαντική αύξηση της εισροής παράνομων ουσιών στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Ο προβληματισμός επικεντρώνεται στην αναμενόμενη αντίδραση των εγκληματικών δικτύων, τα οποία, σύμφωνα με την εμπειρία, προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες δημιουργώντας εναλλακτικές διαδρομές και χρησιμοποιώντας ακόμη πιο ισχυρές «υποκατάστατες ουσίες».
Αυτή η δυναμική εκτιμάται ότι θα μεταφέρει το πρόβλημα από τον Ατλαντικό στον ευρωπαϊκό χώρο, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια.
Η κλιμάκωση της αμερικανικής στρατηγικής
Τις τελευταίες εβδομάδες, η αμερικανική κυβέρνηση έχει εντείνει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις, εξαπολύοντας αεροπορικές επιδρομές εναντίον φερόμενων διακινητών ναρκωτικών από τη Νότια Αμερική σε διεθνή ύδατα. Οι ενέργειες αυτές, οι οποίες έχουν λάβει χώρα τόσο στην Καραϊβική όσο και στον Ειρηνικό Ωκεανό, αποτελούν μέρος μιας διευρυμένης εκστρατείας κατά της παράνομης διακίνησης ουσιών.
Μόλις την περασμένη Τρίτη, οι αμερικανικές δυνάσεις πραγματοποίησαν επίθεση εναντίον ενός ύποπτου σκάφους στα δυτικά παράλια της Κολομβίας, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο ατόμων, ενέργεια που οξύνει τις εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, επιβεβαίωσε το θανατηφόρο πλήγμα μέσω ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δηλώνοντας ότι τέτοιες επιχειρήσεις θα συνεχιστούν «μέρα με τη μέρα». Η ρητορική αυτή υποδηλώνει μια αταλάντευτη προσέγγιση στην καταπολέμηση των ναρκωτικών, η οποία, ωστόσο, εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις γεωπολιτικές της επιπτώσεις και τις αναπόφευκτες αλυσιδωτές αντιδράσεις στην παγκόσμια αγορά ναρκωτικών.
Η γερμανική προειδοποίηση για την Ευρώπη
Ο Χέντρικ Στρέεκ, Επίτροπος για τα Ναρκωτικά και τον Εθισμό της Γερμανίας και διακεκριμένος ιολόγος, εξέφρασε έντονες ανησυχίες στην εφημερίδα BILD. Τόνισε ότι η αυστηρότερη αμερικανική καταστολή των καρτέλ σε Κολομβία και Βενεζουέλα δεν πρόκειται να διευκολύνει την κατάσταση στην Ευρώπη ή τη Γερμανία, αλλά αντιθέτως.
«Η εμπειρία δείχνει πως τα εγκληματικά δίκτυα απαντούν με παρακάμψεις, νέες χώρες διέλευσης και συχνά με ακόμη πιο ισχυρές “υποκατάστατες ουσίες”», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Στρέεκ.
Για τη Γερμανία, αυτό μεταφράζεται σε πιθανές μετατοπίσεις στις θαλάσσιες και χερσαίες διαδρομές διακίνησης, καθώς και στην ψηφιακή διανομή. Ο Στρέεκ υπογράμμισε ότι ήδη υπάρχουν εξαιρετικά δυναμικές δομές οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως στον διαδικτυακό χώρο, και ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» της αμερικανικής διοίκησης θα μπορούσε να εντείνει περαιτέρω αυτή την κατάσταση.
Μια επικείμενη κρίση στη Γερμανία και την ΕΕ
Πέρα από τις διεθνείς διαδρομές, ο Στρέεκ σκιαγράφησε μια «επικείμενη κρίση» στη Γερμανία, επισημαίνοντας την πτώση των τιμών της κοκαΐνης, την ολοένα και μικρότερη ηλικία των χρηστών και την αναμενόμενη δραματική αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά σε άτομα κάτω των 30 ετών.
Η προειδοποίησή του έρχεται σε μια περίοδο που ο ίδιος προωθεί την μερική αναθεώρηση της νομιμοποίησης της κάνναβης στη Γερμανία, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα των πολιτικών για τα ναρκωτικά.
Τα στοιχεία από τον Οργανισμό Ναρκωτικών της ΕΕ επιβεβαιώνουν την ανησυχητική εικόνα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για έβδομη συνεχή χρονιά το 2023, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφεραν ποσότητες ρεκόρ κατασχεθείσας κοκαΐνης, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη διαθεσιμότητα και κατανάλωση της ουσίας.
Η δυνητική αλλαγή των διαδρομών διακίνησης, ως απάντηση στις αμερικανικές πιέσεις, θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω αυτή την ήδη τεταμένη κατάσταση, καθιστώντας την καταπολέμηση των ναρκωτικών στην ήπειρο ακόμα πιο δύσκολη.