Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ξεκινά μια νέα διπλωματική πρωτοβουλία, πραγματοποιώντας συνομιλίες στην Τουρκία την Τετάρτη και συναντήσεις με κορυφαίους αξιωματούχους του αμερικανικού στρατού στο Κίεβο την Πέμπτη. Στόχος είναι η αναβίωση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία, καθώς δεν έχουν υπάρξει απευθείας συνομιλίες από τον Ιούλιο, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν τις επιθέσεις.
Οι νέες διπλωματικές προσπάθειες του Ζελένσκι
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των επίμονων προσπαθειών για την εξεύρεση διπλωματικής λύσης στον πόλεμο, καθώς η τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκαν απευθείας συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας ήταν στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο. Η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ που διατηρεί στενές σχέσεις και με τις δύο πλευρές, έχει φιλοξενήσει ειρηνευτικές συνομιλίες στο παρελθόν, το 2022, και θεωρείται κρίσιμος μεσολαβητής.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε την Τρίτη ότι προετοιμάζεται να «ενεργοποιήσει εκ νέου τις διαπραγματεύσεις» και θα συζητήσει με τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν πώς να επιτευχθεί μια «δίκαιη ειρήνη» στην Ουκρανία. Η επίσκεψή του στην Τουρκία, την Τετάρτη, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τον τερματισμό του πολέμου, όπως είχε αναφέρει και προηγουμένως, τονίζοντας ότι «το να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να φέρουμε πιο κοντά το τέλος του πολέμου είναι η κορυφαία προτεραιότητα της Ουκρανίας».
Παράλληλα, ο Ζελένσκι θα συναντηθεί την Πέμπτη στο Κίεβο με κορυφαίους αξιωματούχους του αμερικανικού στρατού, τον Υπουργό Στρατού Νταν Ντρίσκολ και τον Αρχηγό του Επιτελείου Στρατηγό Ράντι Τζορτζ. Η αμερικανική αντιπροσωπεία βρίσκεται στο Κίεβο για μια «αποστολή διερεύνησης γεγονότων», σύμφωνα με την πρεσβεία των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να επανεκκινήσει την ειρηνευτική διαδικασία, όπως αναφέρθηκε από το Reuters.
Οι όροι της Ρωσίας και η στάση των ΗΠΑ
Οι προσπάθειες για την αναβίωση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων φαίνεται να κερδίζουν δυναμική, αν και η Μόσχα δεν έχει δείξει κανένα σημάδι αλλαγής των όρων της για τον τερματισμό του πολέμου. Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι Ρώσοι εκπρόσωποι δεν θα συμμετάσχουν στις συνομιλίες στην Τουρκία, αλλά ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ανοιχτός σε συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία σχετικά με τα αποτελέσματα των συζητήσεων.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απαντώντας σε δημοσιεύματα του Axios περί 28-σημείων ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ, δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν καινοτομίες που να μπορούν να αναφερθούν» από τη σύνοδο κορυφής Πούτιν-Τραμπ στην Αλάσκα τον Αύγουστο.
Προτεινόμενο Ερντογάν και Ζελένσκι: Συνομιλίες στην Άγκυρα, αποκλείεται η παρουσία των ΗΠΑ
Οι βασικές προϋποθέσεις του Πούτιν, που τέθηκαν τον Ιούνιο του 2024, περιλαμβάνουν την παραίτηση του Κιέβου από τα σχέδια ένταξης στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ και την απόσυρση στρατευμάτων από τέσσερις επαρχίες που η Μόσχα διεκδικεί ως μέρος της Ρωσίας.
Η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι δεν θα αποδεχθεί αυτούς τους όρους. Οι προσπάθειες του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να μεσολαβήσει για τον τερματισμό του πολέμου έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει, με την ακύρωση μιας προγραμματισμένης συνόδου κορυφής με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη τον περασμένο μήνα, γεγονός που είχε προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις.
Οι επιπτώσεις στο πεδίο της μάχης και οι προκλήσεις
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι, παρά τις διπλωματικές προσπάθειες, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να πιέζουν στο πεδίο της μάχης. Η Μόσχα διεξάγει έναν σχεδόν τετραετή πόλεμο στην Ουκρανία, με 19 ανθρώπους να σκοτώνονται σε επιθέσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν περίπου το 19% του ουκρανικού εδάφους και προχωρούν σταδιακά, ενώ πραγματοποιούν συχνές επιθέσεις σε ουκρανικές ενεργειακές υποδομές ενόψει του χειμώνα. Η κατάσταση αυτή καθιστά τις ειρηνευτικές συνομιλίες ιδιαίτερα δύσκολες, καθώς η Μόσχα δεν δείχνει διάθεση υποχώρησης.
Μια τουρκική πηγή ανέφερε ότι ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ενδέχεται επίσης να επισκεφθεί την Τουρκία, αν και δεν υπήρξε άμεση ανακοίνωση από Αμερικανούς αξιωματούχους. Ωστόσο, πηγή του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών διέψευσε αυτή την πληροφορία, δηλώνοντας ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι θα συναντηθούν μόνο με τον Ζελένσκι και ο Γουίτκοφ δεν αναμένεται να συμμετάσχει στις συναντήσεις στην Άγκυρα.
Προοπτικές για την ειρήνευση
Η νέα διπλωματική πρωτοβουλία του Ζελένσκι, με τις συνομιλίες στην Τουρκία και τις συναντήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους, σηματοδοτεί μια εντατικοποίηση των προσπαθειών για την εξεύρεση λύσης στον πόλεμο. Ωστόσο, η αδιαλλαξία της Ρωσίας ως προς τους όρους της και η συνέχιση των στρατιωτικών επιχειρήσεων καθιστούν την επίτευξη μιας «δίκαιης ειρήνης» ένα ιδιαίτερα περίπλοκο εγχείρημα.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ελπίζοντας ότι οι συνομιλίες θα ανοίξουν τον δρόμο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις και τελικά, για τον τερματισμό της σύγκρουσης.
