Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μεταβεί στην Τουρκία την Τετάρτη, σε μια κρίσιμη προσπάθεια να αναβιώσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία. Στις συζητήσεις αναμένεται να συμμετάσχει και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, υπογραμμίζοντας τη διεθνή σημασία αυτής της πρωτοβουλίας.
Οι προσπάθειες για την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των παγωμένων διπλωματικών προσπαθειών που έχουν χαρακτηρίσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία, με την τελευταία απευθείας συνάντηση μεταξύ Κιέβου και Μόσχας να έχει πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο. Η επιδίωξη μιας ειρηνικής λύσης παραμένει ύψιστη προτεραιότητα για την Ουκρανία, καθώς ο πόλεμος πλησιάζει το τέταρτο έτος του.
Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ισπανία την Τρίτη, δήλωσε ότι η Ουκρανία «προετοιμάζεται να αναζωογονήσει τις διαπραγματεύσεις» και έχει αναπτύξει «λύσεις που θα προτείνει στους εταίρους». Σύμφωνα με τουρκική πηγή, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, θα επισκεφθεί επίσης την Τουρκία την Τετάρτη για να συμμετάσχει στις προγραμματισμένες συνομιλίες, προσδίδοντας διεθνή βαρύτητα στην πρωτοβουλία.
Το ιστορικό των συνομιλιών και οι ανταλλαγές αιχμαλώτων
Οι προηγούμενες συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, αν και δεν οδήγησαν σε κατάπαυση του πυρός, είχαν ως αποτέλεσμα την ανταλλαγή χιλιάδων αιχμαλώτων πολέμου και των λειψάνων νεκρών στρατιωτών. Αυτές οι εργασίες για την ανταλλαγή αιχμαλώτων αποτελούν ένα από τα λίγα σημεία σύγκλισης μεταξύ των δύο πλευρών.
Ωστόσο, από τον Ιούλιο, δεν έχουν πραγματοποιηθεί δια ζώσης συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, με την ειρηνευτική διαδικασία να έχει σταματήσει.
Η Τουρκία έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως μεσολαβητής σε προηγούμενες προσπάθειες, φιλοξενώντας αρκετούς γύρους διαπραγματεύσεων. Η επανέναρξη των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, όπως είχε δηλώσει η Ρωσία ότι είναι έτοιμη να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις, υποδηλώνει την αναγνώριση της σημασίας της τουρκικής διπλωματίας και από τις δύο πλευρές, παρά την έλλειψη ουσιαστικής προόδου προς μια συνολική διευθέτηση.
Οι προκλήσεις και οι επόμενες κινήσεις
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η έλλειψη ουσιαστικής προόδου προς μια κατάπαυση του πυρός ή μια οριστική διευθέτηση, παρά τις συνεχείς προσπάθειες. Η συμμετοχή του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ σηματοδοτεί την αυξημένη διεθνή πίεση για την εξεύρεση λύσης, αλλά και την πολυπλοκότητα των γεωπολιτικών συμφερόντων που εμπλέκονται.
Ο Ζελένσκι τόνισε επίσης ότι το Κίεβο εργάζεται για την αποκατάσταση των ανταλλαγών αιχμαλώτων πολέμου, ένα ανθρωπιστικό ζήτημα που παραμένει στην κορυφή της ατζέντας.
Η επίσκεψη στην Τουρκία αποτελεί μια νέα ευκαιρία για να διερευνηθούν οι δυνατότητες για μια διπλωματική λύση, αν και οι προσδοκίες παραμένουν μετριασμένες λόγω της απουσίας προόδου σε βασικά ζητήματα. Η ικανότητα των εμπλεκόμενων μερών να βρουν κοινό έδαφος θα καθορίσει την πορεία του πολέμου και την πιθανότητα μιας βιώσιμης ειρήνης στην περιοχή.