Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας δήλωσε ότι δεν θα αποδεχθεί συνομιλίες με τη Λευκορωσία για το άνοιγμα των συνόρων, παρά την εντολή του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο προς τον δικό του υπουργό να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις.
Η απόφαση έρχεται μετά το προσωρινό κλείσιμο δύο διαβάσεων μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, με την κυβέρνηση να αιτιολογεί το μέτρο λόγω επαναλαμβανόμενων εισβολών καιρικών μπαλονιών που έχουν προκαλέσει προβλήματα στην εναέρια κυκλοφορία και κλεισίματα στο αεροδρόμιο Βίλνιους. επανέναρξη συνοριακών σημείων εμφανίστηκε ως βασικό σημείο τριβής.
Λόγοι της απόφασης για κλείσιμο
Η κυβέρνηση της Βίλνιους απέδωσε τις διακοπές στη διέλευση μπαλονιών που, κατά τη Λιθουανία, χρησιμοποιούνται από κυκλώματα για τη μεταφορά λαθραίων τσιγάρων και άλλων εμπορευμάτων, και υποστήριξε ότι η πρακτική αυτή συνιστά μορφή υβριδικής επίθεσης στην εθνική ασφάλεια.
Οι αρχές αποφάσισαν την αναστολή των διελεύσεων μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ενώ ζητούν από τη Λευκορωσία να ανακόψει τις πτήσεις των μπαλονιών ώστε να ανοίξουν ξανά τα σημεία διέλευσης.
Από τη στιγμή που τα περιστατικά επανήλθαν, υπήρξαν προσωρινές διακοπές στην κυκλοφορία φορτηγών με λιθουανικά φορτία, και αξιωματούχοι επιμένουν ότι η επαναλειτουργία προϋποθέτει την επαναφορά της ασφάλειας του εναέριου χώρου. Σε αυτή τη φάση, η κυβέρνηση έχει θέσει ως προϋπόθεση την άρση των εισβολών ώστε οι εγκλωβισμένοι οδηγοί να επιστρέψουν και τα φορτία να κυκλοφορήσουν.
Αντιπαράθεση και δηλώσεις αξιωματούχων
Ο ίδιος ο Λουκασένκο είχε, σύμφωνα με αναφορές, δώσει εντολή για την οργάνωση συνομιλιών προκειμένου να αποκατασταθεί η κανονική λειτουργία των συνοριακών σημείων, όπως αναφέρει το Belta, επικαλούμενο γραπτή δήλωση της προεδρίας μετά από σύσκεψη με τον υπουργό Εξωτερικών και τους επικεφαλής υπηρεσιών ασφαλείας.
Η λιθουανική πλευρά, ωστόσο, τόνισε ότι δεν πρόκειται να υποκύψει σε πιέσεις για πρόωρη επανέναρξη χωρίς συμφωνημένες εγγυήσεις.
Προτεινόμενο Λιθουανία: μπαλόνια με λαθραία τσιγάρα έκλεισαν το διεθνές αεροδρόμιο του Βίλνιους
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας είπε ότι η πρόταση Λουκασένκο δεν θα προσδιορίσει τους κανόνες της σχέσης τους και ότι θα προτείνει στην κυβέρνηση να μην ακολουθήσει «τη διαδρομή που προσπαθούν να μας επιβάλουν». Στην ίδια δήλωση υπήρξαν αναφορές στην υποστήριξη τρίτων κρατών, με έμφαση στην εμπλοκή των ΗΠΑ ως στοιχείο σταθερότητας.
Διεθνείς επαφές και πιέσεις
Ο Κεστούτις Μπουντρίς βρισκόταν στην Ουάσινγκτον όταν έκανε τις σχετικές δηλώσεις και συναντήθηκε με τον γερουσιαστή Marco Rubio και τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για τη Λευκορωσία, John Coale, γεγονός που, όπως είπε, δείχνει πλήρη εμπλοκή των ΗΠΑ στις εξελίξεις.
Το στοιχείο αυτό εμφανίζεται από τη Λιθουανία ως στήριξη στην προσπάθεια διασφάλισης της εθνικής κυριαρχίας απέναντι σε διασυνοριακές απειλές.
Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις μεταξύ Λευκορωσίας και ΗΠΑ έχουν παρουσιάσει μεταπτώσεις τους τελευταίους μήνες, με διάφορες διπλωματικές πρωτοβουλίες και απελευθερώσεις κρατουμένων, ενώ το ρεπορτάζ αναφέρει ότι σε Σεπτέμβριο η Λευκορωσία απελευθέρωσε 52 κρατούμενους μετά από παρέμβαση του προέδρου Τραμπ.
Αυτά τα στοιχεία εμφανίζονται ως υπόβαθρο της διπλωματίας που διαμορφώνει τις τρέχουσες αποφάσεις.
Επόμενα στάδια στη διαχείριση της κρίσης
Η Λιθουανία ξεκαθάρισε ότι θα αντιμετωπίσει το άνοιγμα των συνόρων με όρους ασφάλειας και ότι οι συνοριακές διαβάσεις δεν θα επαναλειτουργήσουν μέχρι να διακοπεί η εισροή μπαλονιών, ενώ παράλληλα απαιτείται να επιτραπεί η επιστροφή περίπου 1.000 λιθουανικών φορτηγών που έμειναν στη Λευκορωσία μετά το κλείσιμο.
Αυτή η προϋπόθεση παραμένει κρίσιμη για την αποκατάσταση της κανονικής ροής εμπορευμάτων.
Η κατάσταση παραμένει υπό παρακολούθηση, με διπλωματικές διεργασίες και ελέγχους στα σύνορα να συνεχίζονται, ενώ οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να συνδεθούν με πρακτικές λύσεις για την αποτροπή μεταφοράς παράνομων εμπορευμάτων μέσω εναέριων μέσων.
