«Ο Witkoff χρειάζεται ψυχίατρο»: Ευρωπαίοι εξοργίζονται με το σχέδιο Τραμπ για κέρδη από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Έντονη οργή και ανησυχία προκαλεί στις Βρυξέλλες το νέο σχέδιο ειρήνης των ΗΠΑ, το οποίο προτείνει την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για αμερικανικές προσπάθειες ανοικοδόμησης στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν 50% των κερδών.

Η πρόταση, που φέρεται να προέρχεται από τον απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, απειλεί να τορπιλίσει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρησιμοποιήσει τα ίδια κεφάλαια για ένα κρίσιμο δάνειο προς το Κίεβο, όπως μεταδίδει το POLITICO.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των πολύμηνων προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρει έναν βιώσιμο τρόπο να χρησιμοποιήσει τα περίπου 140 δισεκατομμύρια ευρώ δεσμευμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία, που διατηρούνται κυρίως στο Βέλγιο, για να υποστηρίξει την πολεμική προσπάθεια του Κιέβου.

Η Ουκρανία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να ξεμείνει από χρήματα στις αρχές του επόμενου έτους, καθιστώντας την εξεύρεση λύσης επιτακτική ανάγκη.

Η νέα πρόταση των ΗΠΑ προκαλεί οργή στην Ευρώπη

Οι συνομιλίες στις Βρυξέλλες βρίσκονται σε εξαιρετικά λεπτό στάδιο, καθώς κορυφαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να οριστικοποιήσουν ένα νομικό κείμενο που θα επιτρέψει τη χρήση των παγωμένων κεφαλαίων για ένα δάνειο προς την ουκρανική κυβέρνηση. Ωστόσο, το νέο σχέδιο 28 σημείων των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός περιλαμβάνει μια αντίπαλη ιδέα: τη χρήση αυτών των περιουσιακών στοιχείων για προσπάθειες ανοικοδόμησης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, μόλις συμφωνηθεί μια εκεχειρία.

Το έγγραφο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα λάβουν το «50% των κερδών» από αυτή τη δραστηριότητα.

Οι λεπτομέρειες του αμερικανικού σχεδίου

Οι λεπτομέρειες του αμερικανικού σχεδίου παραμένουν ασαφείς, ωστόσο το πλήρες κείμενο των 28 σημείων καθιστά σαφές ότι η κυβέρνηση Τραμπ έχει σχέδια για τα δεσμευμένα κεφάλαια. Συγκεκριμένα, 100 δισεκατομμύρια δολάρια πρόκειται να «επενδυθούν σε προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία».

Το έγγραφο προσθέτει ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα λάβουν το 50% των κερδών από αυτή τη δραστηριότητα. Η Ευρώπη θα προσθέσει άλλα 100 δισεκατομμύρια δολάρια για να αυξήσει τις συνολικές επενδύσεις που διατίθενται για την ανάκαμψη της Ουκρανίας. Τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια που βρίσκονται στην Ευρώπη θα αποδεσμευτούν».

Το υπόλοιπο των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα επενδυθεί σε ένα «ξεχωριστό επενδυτικό μέσο ΗΠΑ-Ρωσίας, που θα χρησιμοποιηθεί για κοινά αμερικανο-ρωσικά επενδυτικά έργα σε τομείς που ενισχύουν την παγκόσμια σταθερότητα και τα αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα».

Οι αντιδράσεις και οι φόβοι των Ευρωπαίων

Πολλοί διπλωμάτες και αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασαν φόβους ότι η πρόταση του Γουίτκοφ θα τορπιλίσει τις πιθανότητες να συμφωνηθεί η πρόταση δανείου από τις 27 κυβερνήσεις της ΕΕ. Ευρωπαίοι ηγέτες ήλπιζαν να οριστικοποιήσουν τη συμφωνία για το «δάνειο αποζημιώσεων» σε μια κρίσιμη σύνοδο κορυφής τον επόμενο μήνα.

Ένας πρώην Γάλλος αξιωματούχος χαρακτήρισε την ιδέα του Γουίτκοφ «σκανδαλώδη», επισημαίνοντας ότι «οι Ευρωπαίοι εξαντλούνται προσπαθώντας να βρουν μια βιώσιμη λύση για να χρησιμοποιήσουν τα περιουσιακά στοιχεία προς όφελος των Ουκρανών και ο Τραμπ θέλει να επωφεληθεί από αυτά».

Μάλιστα, ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ στις Βρυξέλλες χλεύασε την ιδέα, τονίζοντας ότι ο Τραμπ δεν έχει την εξουσία να ξεπαγώσει περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη, ενώ ένας ανώτερος Ευρωπαίος πολιτικός δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ο Γουίτκοφ χρειάζεται να δει ψυχίατρο».

Το ζήτημα του πώς θα χρησιμοποιηθούν τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας ήταν ένα από τα δυσκολότερα για τους συμμάχους της Ουκρανίας, εν μέσω πολλαπλών ανησυχιών για τις πιθανές νομικές, πολιτικές, ασφαλειακές και οικονομικές επιπτώσεις.

Το πιο ακανθώδες ζήτημα είναι ότι τα περιουσιακά στοιχεία διατηρούνται κυρίως σε μια εγκατάσταση στο Βέλγιο, την Euroclear, γεγονός που καθιστά τους Βέλγους δυσανάλογα εκτεθειμένους στους κινδύνους αντιποίνων από τη Ρωσία. Η ιδέα της ΕΕ είναι να χρησιμοποιήσει τα περιουσιακά στοιχεία για να διευκολύνει ένα δάνειο για την Ουκρανία, το οποίο θα χρειαστεί να αποπληρωθεί μόνο εάν η Ρωσία συμφωνήσει να πληρώσει πολεμικές αποζημιώσεις στο Κίεβο μόλις υπογραφεί μια ειρηνευτική συμφωνία.

Ωστόσο, το Βέλγιο ήταν διστακτικό να εγκρίνει το σχέδιο, καθώς ανησυχεί για το ενδεχόμενο να θεωρηθεί οικονομικά υπεύθυνο εάν η Ρωσία επιχειρούσε να ανακτήσει τα κεφάλαια. Αυτό έχει φέρει το Βέλγιο σε σύγκρουση με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ που πιέζουν για ταχύτερη δράση για την υποστήριξη της Ουκρανίας.

Η επόμενη μέρα για την Ουκρανία και την ΕΕ

Την Παρασκευή, Ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι δήλωσαν ότι φοβούνται πως η νέα πρόταση του Τραμπ θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο να πειστεί το Βέλγιο να συμφωνήσει. Ένας αξιωματούχος σε μια κυβέρνηση της ΕΕ δήλωσε ότι το σχέδιο των ΗΠΑ αποτελεί επιχείρημα κατά της προώθησης του δανείου αποζημιώσεων, καθώς η ΕΕ θα αντιμετωπίσει πίεση από τον Τραμπ να ξεπαγώσει τα περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο ενός μεταπολεμικού διακανονισμού, αφήνοντας τους Ευρωπαίους φορολογούμενους να επωμιστούν την αποπληρωμή στη Ρωσία.

Το σχέδιο 28 σημείων έχει προκαλέσει ευρεία ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αυτή την εβδομάδα, ότι ο Τραμπ ετοιμάζεται να προσπαθήσει να αναγκάσει την Ουκρανία να αποδεχθεί μια άνιση ειρηνευτική συμφωνία που θα ωφελήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι πραγματοποίησε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου την Παρασκευή, σε μια προσπάθεια να συντονίσουν τα επόμενα βήματά τους.

Οι Ευρωπαίοι διαβεβαίωσαν τον Ζελένσκι ότι παραμένουν δεσμευμένοι σε μια «δίκαιη» ειρήνη, σύμφωνα με δήλωση που εκδόθηκε μετά την κλήση, συμφωνώντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία που επηρεάζει ευρωπαϊκά κράτη, την Ευρωπαϊκή Ένωση ή το ΝΑΤΟ απαιτεί την έγκριση των Ευρωπαίων εταίρων ή συναίνεση μεταξύ των συμμάχων.