- Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς αρνήθηκε κατηγορίες για εμπλοκή σε «τουρισμό ελεύθερων σκοπευτών» στο Σεράγεβο.
- Ο Κροάτης δημοσιογράφος Ντομάγκοι Μάργκετιτς υπέβαλε επίσημη καταγγελία στην Ιταλία με στοιχεία.
- Η ιταλική εισαγγελία διερευνά ισχυρισμούς για ξένους που πλήρωναν για να πυροβολούν αμάχους.
- Ο Βούτσιτς χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς ψέματα, αρνούμενος ότι κράτησε ποτέ όπλο.
Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, απέρριψε σήμερα με οργή τις κατηγορίες που τον συνδέουν με τον φερόμενο «τουρισμό ελεύθερων σκοπευτών» κατά την πολιορκία του Σεράγεβο τη δεκαετία του 1990. Σύμφωνα με το POLITICO, ο Βούτσιτς χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς «ψέματα» που αποσκοπούν να τον παρουσιάσουν ως «τέρας» και «ψυχρό δολοφόνο», ενώ οι ιταλικές αρχές διερευνούν την υπόθεση για πιθανή εμπλοκή Ιταλών πολιτών.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται εν μέσω μιας ευρύτερης προσπάθειας να αντιμετωπιστούν τα ανεξιχνίαστα εγκλήματα πολέμου από την περίοδο των βαλκανικών συγκρούσεων της δεκαετίας του 1990, με τις πληγές της πολιορκίας του Σεράγεβο να παραμένουν ανοιχτές. Η πόλη βίωσε την μακροβιότερη πολιορκία στην σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, με χιλιάδες θύματα από βομβαρδισμούς και πυρά ελεύθερων σκοπευτών, γεγονός που καθιστά τις παρούσες κατηγορίες ιδιαίτερα ευαίσθητες και βαρύνουσες.
Οι κατηγορίες κατά του Σέρβου προέδρου
Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς απέρριψε κατηγορηματικά τις κατηγορίες που τον συνδέουν με τον φερόμενο «τουρισμό ελεύθερων σκοπευτών» κατά την πολιορκία του Σεράγεβο. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Βελιγράδι, στο περιθώριο του περιφερειακού επιχειρηματικού συνεδρίου Ηνωμένου Βασιλείου-Δυτικών Βαλκανίων, ο Βούτσιτς δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ποτέ δεν σκότωσα κανέναν, ποτέ δεν τραυμάτισα κανέναν, ούτε έκανα κάτι τέτοιο».
Οι ισχυρισμοί, οι οποίοι, όπως είπε, στοχεύουν να τον παρουσιάσουν ως «τέρας» και «ψυχρό δολοφόνο», προέρχονται από τον Κροάτη ερευνητή δημοσιογράφο Ντομάγκοι Μάργκετιτς.
Ο Μάργκετιτς υπέβαλε την Τρίτη επίσημη καταγγελία σε εισαγγελείς στο Μιλάνο, ισχυριζόμενος ότι ο Βούτσιτς είτε συμμετείχε είτε βοήθησε στη διευκόλυνση του «τουρισμού ελεύθερων σκοπευτών». Αυτή η πρακτική φέρεται να περιελάμβανε ξένους που πλήρωναν δυνάμεις των Σερβοβόσνιων για να πυροβολούν αμάχους από θέσεις που επέβλεπαν την πολιορκημένη πόλη.
Στην επιστολή του, ο Μάργκετιτς επικαλείται ένα βίντεο του 1993, υποτιθέμενες συνεντεύξεις εν καιρώ πολέμου και μαρτυρίες Βόσνιων αξιωματούχων, ως αποδεικτικά στοιχεία ότι ο Βούτσιτς ήταν «εθελοντής πολέμου» στο Σεράγεβο το 1992 και το 1993 και μέλος του Νέου Τσέτνικ Αποσπάσματος Σεράγεβο του Στρατού της Σερβικής Δημοκρατίας (VRS).
Επιπλέον, υποστηρίζει ότι ο Βούτσιτς παρέμεινε για αρκετούς μήνες σε θέση μάχης στο εβραϊκό νεκροταφείο του Σεράγεβο. Ο Βούτσιτς, απαντώντας σε ισχυρισμούς για το βίντεο του 1993 που φέρεται να τον δείχνει να κρατά ένα τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή, επέμεινε: «Ποτέ στη ζωή μου δεν κράτησα τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή.
Δεν είχα καν το τουφέκι για το οποίο μιλάτε, γιατί αυτό είναι ένα τρίποδο κάμερας».
Η ιταλική έρευνα και το ιστορικό πλαίσιο
Οι κατηγορίες του Μάργκετιτς έρχονται καθώς οι εισαγγελείς στο Μιλάνο άνοιξαν έρευνα την περασμένη εβδομάδα για φερόμενους Ιταλούς πολίτες που μπορεί να συμμετείχαν στις λεγόμενες «σαφάρι ελεύθερων σκοπευτών», διερευνώντας πιθανές κατηγορίες για ανθρωποκτονία με επιβαρυντικές περιστάσεις.
Οι ερευνητές εξετάζουν ισχυρισμούς ότι ξένοι επισκέπτες φέρεται να πλήρωναν Σερβοβόσνιους στρατιώτες του Στρατού της Σερβικής Δημοκρατίας (VRS) – οι οποίοι λειτουργούσαν υπό τη διοίκηση του πρώην ηγέτη των Σερβοβόσνιων Ράντοβαν Κάρατζιτς, ο οποίος καταδικάστηκε για γενοκτονία το 2016 – για να τους μεταφέρουν σε θέσεις στους λόφους γύρω από το Σεράγεβο, όπου μπορούσαν να πυροβολούν αμάχους για διασκέδαση.
Αυτή η εξέλιξη έχει προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον, καθώς αναδεικνύει την ανάγκη για δικαιοσύνη ακόμα και δεκαετίες μετά τις θηριωδίες.
Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Σεράγεβο μεταξύ 1992 και 1996, πολλοί από αδιάκοπους βομβαρδισμούς και πυρά ελεύθερων σκοπευτών, κατά τη διάρκεια αυτού που έγινε η μακροβιότερη πολιορκία στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από τη Γιουγκοσλαβία.
Η πολιορκία είδε τις κυβερνητικές δυνάμεις της Βοσνίας να υπερασπίζονται την πόλη ενάντια στα στρατεύματα των Σερβοβόσνιων που περικύκλωσαν το Σεράγεβο από τους γύρω λόφους. Η ιταλική έρευνα, που ξεκίνησε μετά από καταγγελία του ανεξάρτητου δημοσιογράφου και συγγραφέα Έζιο Γκαβατσένι, στοχεύει να διαπιστώσει εάν συνέβησαν τα επί μακρόν φημολογούμενα «ανθρώπινα σαφάρι» και ποιος μπορεί να τα επέτρεψε ή να συμμετείχε σε αυτά.
«Μιλάμε για πλούσιους ανθρώπους, με φήμη, επιχειρηματίες, οι οποίοι κατά την πολιορκία του Σεράγεβο πλήρωναν για να μπορούν να σκοτώνουν ανυπεράσπιστους αμάχους», δήλωσε ο Γκαβατσένι στην εφημερίδα La Repubblica.
Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα
Η αντίδραση του προέδρου Βούτσιτς ήταν άμεση και έντονη, γεγονός που υπογραμμίζει το πολιτικό βάρος τέτοιων κατηγοριών στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διεθνής συνεργασία σε υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως όταν αφορούν υψηλόβαθμους αξιωματούχους.
Η υπόθεση αυτή αναμένεται να έχει σημαντικές διπλωματικές και πολιτικές προεκτάσεις, καθώς η Βοσνία-Ερζεγοβίνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει βαθιές εθνοτικές διαιρέσεις τριάντα χρόνια μετά τη συμφωνία του Ντέιτον.
Η ιταλική έρευνα θα προχωρήσει με τη συλλογή περαιτέρω στοιχείων και μαρτυριών, προσπαθώντας να ρίξει φως σε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του πολέμου της Βοσνίας. Η έκβαση της υπόθεσης θα είναι καθοριστική όχι μόνο για την απονομή δικαιοσύνης στα θύματα, αλλά και για την πολιτική σταθερότητα και τις σχέσεις μεταξύ των χωρών της περιοχής.
