Την Πέμπτη ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα υποδεχθεί στο Λευκό Οίκο τους ηγέτες των πέντε κρατών της Κεντρικής Ασίας, σε μια κίνηση που αντανακλά την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ενισχύσει την επιρροή της απέναντι στη Ρωσία και στην Κίνα.
Στοιχεία της συνάντησης στον Λευκό Οίκο
Οι ηγέτες θα συμμετάσχουν σε συνομιλίες που, πέρα από διπλωματικούς χαιρετισμούς, περιλαμβάνουν συζήτηση για επιχειρηματικά και ενεργειακά ζητήματα, ενώ προβλέπεται και δείπνο με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, σύμφωνα με διπλωματικές ανακοινώσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, η επίσκεψη εντάσσεται στο πλαίσιο μιας μεγαλύτερης στρατηγικής που έχει ως στόχο την πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά και σε εναλλακτικές διαδρομές εμπορίου.
Γεωπολιτική σημασία των ορυκτών
Η περιοχή διαθέτει σημαντικά αποθέματα όπως ουράνιο, χαλκό και σπάνιες γαίες, στοιχεία που την καθιστούν κρίσιμη για την ενεργειακή μετάβαση, ενώ οι ΗΠΑ επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτηση από προμήθειες υπό ρωσοκινέζικη επιρροή, με έμφαση σε διαφοροποίηση αλυσίδων εφοδιασμού.
Καζακστάν και Ουζμπεκιστάν βρίσκονται μεταξύ των κορυφαίων παραγωγών ουρανίου, με το Καζακστάν να συνεισφέρει σχεδόν 40% της παγκόσμιας παραγωγής το 2024, ενώ οι χώρες μαζί φιλοξενούν περίπου 84 εκατομμύρια κατοίκους.
Προτάσεις οικονομικής συνεργασίας
Η Ουάσιγκτον προτείνει έργα που συνδυάζουν δημόσιο τομέα και ιδιωτικές εταιρείες για την εξασφάλιση πρόσβασης σε πρώτες ύλες, διαδικασία που σύμφωνα με αναλυτές στηρίζεται σε συμφωνίες κυβερνήσεων και εμπορικές δεσμεύσεις.
Όπως αναφέρει η Gracelin Baskaran, διευθύντρια στο Center for Strategic and International Studies, η αμερικανική στρατηγική θα επιδιώξει τόσο διπλωματικά όσο και εμπορικά βήματα για να δημιουργήσει μόνιμες εναλλακτικές λύσεις στην περιοχή.
Το πλαίσιο C5+1 και οι σχέσεις με Ρωσία-Κίνα
Το φόρουμ που ξεκίνησε το 2015, γνωστό ως C5+1, συγκεντρώνει τις ΗΠΑ με τις πέντε χώρες — Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν — για συνεργασία σε οικονομικά, ενεργειακά και ασφαλείας ζητήματα, κάτι που λειτουργεί ως διακρατικό βήμα συνεργασίας.
Η οικονομική σύνδεση με τη Ρωσία παραμένει ισχυρή στην περιοχή, ενώ το Πεκίνο έχει διευρύνει την παρουσία του μέσω επενδύσεων σε υποδομές και εξόρυξη, γεγονός που επιτείνει τη σημασία των νέων αμερικανικών πρωτοβουλιών.
Επιπτώσεις στις ενεργειακές ροές
Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται ειδικά για ουράνιο λόγω της συμβολής του στη μικρότερη εξάρτηση από ρωσικές εισαγωγές, καθώς η Ρωσία εξακολουθεί να παρέχει περίπου 20% των εισαγόμενων ποσοτήτων ουρανίου στις ΗΠΑ.
Η αμερικανική στρατηγική, όπως αποτυπώνεται στις επαφές της Ουάσιγκτον στην περιοχή, επιδιώκει να συνδυάσει πολιτικές συμφωνίες με στρατηγικές επενδύσεις για να διασφαλίσει την πρόσβαση σε πρώτες ύλες χωρίς αποκλεισμούς.
Διεθνείς παράγοντες και επόμενα βήματα
Η συνάντηση στον C5+1 πλατφόρμα και οι πλάγιες επαφές θα δοκιμάσουν την ικανότητα των ΗΠΑ να προσφέρουν βιώσιμες εναλλακτικές σε υπάρχουσες σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα, ζητήματα που παραμένουν στο επίκεντρο της διπλωματίας.
Σε ξεχωριστές επαφές αναμένεται να συζητηθούν προτάσεις για υποδομές και εμπορικές οδούς που παρακάμπτουν παραδοσιακά δίκτυα, μαζί με έμφαση σε ενίσχυση διακρατικής συνεργασίας.
Στις συνομιλίες θα τεθούν επίσης τεχνικά ζητήματα σχετικά με εξόρυξη και επεξεργασία, όπου οι ΗΠΑ στοχεύουν σε συμφωνίες που να εξασφαλίζουν αξιόπιστες προμήθειες μετάλλων όπως χαλκός και σπάνιες γαίες, ενώ παράλληλα ενισχύονται οι δεσμοί με τοπικούς εταίρους.
