Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει το βρετανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο με αξίωση 1 δισ. δολαρίων επειδή ένα ντοκιμαντέρ παρουσίασε αποσπάσματα από την ομιλία του πριν τα επεισόδια της 6ης Ιανουαρίου 2021 με τρόπο που, κατά τον ίδιο, ήταν παραπλανητικός, Panorama του BBC είχε μεταδοθεί λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2024, και ο ίδιος χαρακτήρισε την επιστολή των δικηγόρων του ως απαίτηση για αποζημίωση.
Ποιο ήταν το σημείο της έντασης
Στο επίμαχο τμήμα το ντοκιμαντέρ ένωσε φράσεις από διαφορετικά σημεία της ομιλίας, παραλείποντας τμήμα στο οποίο ο Τραμπ καλούσε τους υποστηρικτές να εκφράσουν τις απόψεις τους ειρηνικά, και αυτό συνέβαλε σε δημόσια κατακραυγή για επιλεκτική επεξεργασία των εικόνων.
Η παραγωγή απέχει όμως από το να εμφανίσει ολόκληρο το αρχείο, και αυτό έχει εγείρει ερωτήματα για τον τρόπο παρουσίασης των γεγονότων.
Σύμφωνα με πληροφορίες του POLITICO, η έρευνα του εσωτερικού επιτρόπου που δόθηκε στη δημοσιότητα κατέδειξε λάθη στην επιλογή των πλάνων, ενώ παράλληλα το BBC δέχτηκε κριτική για τον τρόπο κάλυψης άλλων θεμάτων, με αποτέλεσμα να παραιτηθούν δύο ανώτερα στελέχη του οργανισμού.
Σε αυτό το πλαίσιο, πολλοί σχολιαστές τόνισαν την ανάγκη για εσωτερική λογοδοσία στην εταιρεία.
Νομικά εμπόδια και αμφιβολίες
Η ομάδα του Τραμπ ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο προσφυγής σε δικαστήριο της Φλόριντα, όπου η προθεσμία για υποθέσεις δυσφήμισης είναι δύο έτη, σε αντίθεση με τον ένα χρόνο που ισχύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, και αυτή η επιλογή ανακινεί ζητήματα αρμοδιότητας.
Παρά ταύτα, για να προχωρήσει μια αγωγή στις ΗΠΑ θα πρέπει πρώτα να αποδειχθεί ότι το υλικό ήταν διαθέσιμο στο αμερικανικό κοινό.
Στο αμερικανικό δίκαιο ισχύει το πρότυπο του “actual malice” για δημόσια πρόσωπα, κάτι που απαιτεί από τον ενάγοντα να αποδείξει σκόπιλη παραπλάνηση ή αμέλεια στην αλήθεια, προϋπόθεση που καθιστά τη νίκη περίπλοκη. Παράλληλα, ο Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του ότι αισθάνεται «υποχρέωση» να κινηθεί νομικά, όπως ανέφερε το Fox News, με την επιστολή των δικηγόρων να ζητά ανασκευή, συγγνώμη και αποζημίωση.
Προτεινόμενο Ο κρίσιμος χειμώνας της Ουκρανίας
Για να γίνει δεκτή μια αγωγή σε αμερικανικό δικαστήριο θα πρέπει επίσης να εξεταστεί αν το ντοκιμαντέρ είχε διεθνή διάδοση, καθώς το BBC δήλωσε ότι το επεισόδιο δεν προβλήθηκε στο παγκόσμιο feed του BBC News και ότι το iPlayer είναι προσβάσιμο κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ οι δικηγόροι του Τραμπ υποστηρίζουν ευρεία ψηφιακή διάδοση. νόμος Φλόριντα τέθηκε ήδη στο επίκεντρο της συζήτησης.
Επιλογές για το BBC και πολιτικός αντίκτυπος
Το BBC βρίσκεται μπροστά σε διλήμματα για το αν θα υπερασπιστεί τη δημοσιογραφική πρακτική ή θα επιδιώξει εξωδικαστική επίλυση, καθώς ο Τραμπ έχει στο παρελθόν πετύχει συμφωνίες με άλλα μέσα, και το παράδειγμα της συμφωνίας 16 εκατ. με το CBS προσφέρει πρακτικό προηγούμενο.
Η επιλογή για εξωδικαστική διευθέτηση συνεπάγεται πολιτικό κόστος ειδικά όταν μέρος των πόρων προέρχεται από το κοινό.
Το BBC χρηματοδοτείται κυρίως από το ετήσιο τέλος άδειας, το οποίο ανέρχεται σε £174.50, και τα έσοδα αυτά αντιστοιχούν σε μεγάλο τμήμα του προϋπολογισμού του οργανισμού, γι’ αυτό οποιαδήποτε καταβολή αποζημίωσης εγείρει ερωτήματα για τη χρήση δημόσιων πόρων. iPlayer του BBC περιορίζει επίσης τη συζήτηση για το κατά πόσο το περιεχόμενο ήταν διεθνώς προσβάσιμο.
Σε πολιτικό επίπεδο η κυβέρνηση δήλωσε ότι το ζήτημα είναι υπόθεση του BBC, ενώ ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη στήριξή του στην ανεξαρτησία του φορέα, με την τοποθέτηση του Keir Starmer να χαρακτηρίζει τον οργανισμό ως αναγκαίο στη δημόσια σφαίρα. Παράλληλα, η υπουργός Πολιτισμού Lisa Nandy τόνισε τη σημασία της διεθνούς αξιοπιστίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Καθώς οι δύο πλευρές αξιολογούν νομικές και πολιτικές επιλογές, παραμένει ανοιχτό αν η υπόθεση θα οδηγηθεί στα δικαστήρια ή θα επιλυθεί με διακανονισμό, και για το επόμενο διάστημα το BBC θα κληθεί να απαντήσει τόσο νομικά όσο και θεσμικά για τις πρακτικές δημοσιογραφικής επεξεργασίας. Δημόσια εμπιστοσύνη και νομικά όρια θα καθορίσουν τις κινήσεις που θα ακολουθήσουν.
