Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την Τρίτη μια νέα συμφωνία ασφαλείας με τη Σαουδική Αραβία, η οποία αναβαθμίζει τη χώρα σε «μεγάλο σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ». Η κίνηση αυτή, που διευκολύνει τις μεταφορές όπλων και εμβαθύνει την αμυντική συνεργασία, έρχεται λίγες ώρες αφότου ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν δεσμεύτηκε για επενδύσεις ύψους σχεδόν 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας, αλλά συχνά τεταμένης, σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας, η οποία έχει χαρακτηριστεί από ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πετρελαϊκής πολιτικής και σχέσεων με το Ισραήλ. Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει θέσει σταθερά τις σχέσεις με το Βασίλειο σε προτεραιότητα, πραγματοποιώντας επισκέψεις στη χώρα κατά τα πρώτα του υπερπόντια ταξίδια και στις δύο θητείες του, επιδιώκοντας την εμβάθυνση των δεσμών παρά τις κατά καιρούς διαφωνίες.
Η νέα στρατηγική συμφωνία ασφαλείας
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η συμφωνία ασφαλείας που υπεγράφη την Τρίτη θα διευκολύνει σημαντικά τις μεταφορές όπλων προς τη Σαουδική Αραβία. Η αναβάθμιση σε «μεγάλο σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ» αποτελεί μια επίσημη σχέση που ενισχύει την αμυντική συνεργασία, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνει εγγύηση ασφαλείας όπως αυτή που παρέχεται στα μέλη του ΝΑΤΟ.
Με αυτή την κίνηση, η Σαουδική Αραβία εντάσσεται σε μια λίστα 19 άλλων χωρών που απολαμβάνουν παρόμοιο καθεστώς, μεταξύ των οποίων το Ισραήλ, η Ιορδανία, το Κουβέιτ και το Κατάρ. Αυτή η αναβάθμιση σηματοδοτεί μια βαθύτερη στρατιωτική και τεχνολογική συνεργασία, επιτρέποντας ευκολότερη πρόσβαση σε προηγμένα αμερικανικά οπλικά συστήματα.
Οι οικονομικές διαστάσεις και οι επενδύσεις
Η ανακοίνωση του Τραμπ έλαβε χώρα λίγες ώρες αφότου ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν δήλωσε την πρόθεσή του να αυξήσει τις επενδύσεις του στις ΗΠΑ σε σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Αυτή η τεράστια οικονομική δέσμευση υπογραμμίζει την αλληλεξάρτηση των δύο χωρών και την προσπάθεια του Ριάντ να διαφοροποιήσει την οικονομία του, ενώ παράλληλα ενισχύει την αμερικανική οικονομία.
Οι επενδύσεις αυτές αναμένεται να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα τομέων, από την ενέργεια και την τεχνολογία μέχρι τις υποδομές, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ενισχύοντας την οικονομική ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συνάντηση του Πρίγκιπα με τον Τραμπ είχε στην ατζέντα και την εμβάθυνση της συνεργασίας σε θέματα άμυνας και πετρελαίου, καθώς και την επέκταση των δεσμών σε εμπόριο και τεχνολογία.
Προτεινόμενο Η Επιστροφή του Πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στον Λευκό Οίκο: Πώς Επανακτά την Επιρροή του
Οι επιπτώσεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας
Η αναβάθμιση της Σαουδικής Αραβίας σε «μεγάλο σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ» και οι μαζικές επενδύσεις σηματοδοτούν μια νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις, ενισχύοντας την επιρροή του Ριάντ στην παγκόσμια σκηνή. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η κίνηση αυτή, αν και δεν προσφέρει πλήρη εγγύηση ασφαλείας, παρέχει ένα ισχυρότερο πλαίσιο για κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, ανταλλαγή πληροφοριών και ανάπτυξη προηγμένων αμυντικών συστημάτων.
Η ενίσχυση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου ο Πρόεδρος Τραμπ έχει δείξει εμβάθυνση της δέσμευσης στις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, παρά τις επικρίσεις που έχουν προκύψει στο παρελθόν, όπως αυτές γύρω από την υπόθεση της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι.
Αυτή η στρατηγική ευθυγράμμιση θεωρείται κρίσιμη για την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Αυτό που ανησυχεί ορισμένους αναλυτές είναι η πιθανή αντίδραση άλλων περιφερειακών δυνάμεων, καθώς η ενίσχυση της Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσε να διαταράξει τις ισορροπίες. Ωστόσο, η κίνηση αυτή ερμηνεύεται επίσης ως μια προσπάθεια των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη επιρροή άλλων παγκόσμιων παικτών στην περιοχή, όπως η Κίνα και η Ρωσία, διασφαλίζοντας την παραδοσιακή αμερικανική ηγεμονία.
Το μέλλον της συνεργασίας και οι προκλήσεις
Η αναβάθμιση του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας και η δέσμευση για επενδύσεις αναμένεται να θέσουν τις βάσεις για μια ακόμη στενότερη σχέση μεταξύ των δύο χωρών στο μέλλον. Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν, ιδίως όσον αφορά τα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, ένα θέμα για το οποίο το Ριάντ έχει θέσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η κυβέρνηση Τραμπ, με αυτή την κίνηση, δείχνει την πρόθεσή της να ενισχύσει τους δεσμούς με βασικούς συμμάχους, ακόμη και αν αυτό απαιτεί την παράκαμψη προηγούμενων εντάσεων. Η πώληση μαχητικών F-35, ένα θέμα που έχει συζητηθεί εκτενώς, θα μπορούσε να αποτελέσει το επόμενο βήμα στην εμβάθυνση αυτής της στρατηγικής συνεργασίας.
