Ο Πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν, Σαβκάτ Μιρζιγιόγεφ, πρότεινε τη δημιουργία μιας νέας περιφερειακής οργάνωσης, της «Κοινότητας Κεντρικής Ασίας», με στόχο την προώθηση της οικονομικής ολοκλήρωσης στην περιοχή. Αυτή η κίνηση αφορά μια περιοχή με περισσότερα από 80 εκατομμύρια ανθρώπους και σηματοδοτεί μια σημαντική προσπάθεια για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.
Η πρόταση για τη δημιουργία ενός επίσημου μπλοκ
Ο Πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν, Σαβκάτ Μιρζιγιόγεφ, παρουσίασε την Κυριακή μια φιλόδοξη πρόταση για τη δημιουργία μιας νέας περιφερειακής οργάνωσης, της «Κοινότητας Κεντρικής Ασίας». Στόχος είναι η προώθηση της οικονομικής ολοκλήρωσης σε μια περιοχή που φιλοξενεί περισσότερα από 80 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η πρόταση, που εκφράστηκε σε συνάντηση στην Τασκένδη με τους ηγέτες των πέντε μετα-σοβιετικών δημοκρατιών της Κεντρικής Ασίας, καθώς και του Αζερμπαϊτζάν, αφορά τη μετατροπή των τακτικών συναντήσεων σε ένα επίσημο περιφερειακό μπλοκ.
Αυτή η κίνηση δεν είναι τυχαία. Ιστορικά, οι χώρες της Κεντρικής Ασίας έχουν διατηρήσει ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, ως πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια αυξανόμενη προσέγγιση από τη Δύση, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιδιώκουν την ενίσχυση των σχέσεων.
Παράλληλα, η Κίνα, ως γειτονική δύναμη, ασκεί σημαντική εμπορική επιρροή στην περιοχή, δημιουργώντας ένα πολύπλοκο γεωπολιτικό τοπίο που ωθεί στην αναζήτηση νέων ισορροπιών και ενισχυμένης περιφερειακής αυτονομίας.
Οι γεωπολιτικές διαστάσεις και οι πρόσφατες εξελίξεις
Ο Μιρζιγιόγεφ τόνισε την ανάγκη για ενίσθηση της οικονομικής, ασφάλειας και περιβαλλοντικής συνεργασίας. Παρόλο που δεν υπήρξε άμεση απάντηση από τις άλλες χώρες, η επιθυμία για μεγαλύτερη περιφερειακή ολοκλήρωση έχει εκφραστεί από όλες τις πέντε δημοκρατίες τα τελευταία χρόνια, παρά τις κατά καιρούς τεταμένες σχέσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επίλυση μιας μακροχρόνιας συνοριακής σύγκρουσης μεταξύ του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν νωρίτερα φέτος, η οποία είχε στοιχίσει εκατοντάδες ζωές.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι όλοι οι πέντε ηγέτες επισκέφθηκαν την Ουάσιγκτον από κοινού για συνομιλίες με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Αυτές οι συναντήσεις με τον Πρόεδρο Τραμπ υπογραμμίζουν το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την πλούσια σε ορυκτά και ενέργεια Κεντρική Ασία.
Προτεινόμενο Ο Τραμπ σχεδιάζει αλλαγή στη Fed μέσα σε λίγους μήνες
Επιπλέον, ο Μιρζιγιόγεφ ανακοίνωσε ότι και οι πέντε χώρες ψήφισαν υπέρ της προσθήκης του Αζερμπαϊτζάν, μιας χώρας του Νοτίου Καυκάσου που δεν θεωρείται μέρος της Κεντρικής Ασίας, στις τακτικές τους συναντήσεις, διευρύνοντας το φάσμα της περιφερειακής συνεργασίας.
Η εμπειρία μας από παρόμοιες προσπάθειες περιφερειακής ολοκλήρωσης δείχνει ότι η πολιτική βούληση και η αντιμετώπιση ιστορικών διαφορών είναι κρίσιμες για την επιτυχία. Η περιοχή, αν και πλούσια σε πόρους, αντιμετωπίζει την πρόκληση της διατήρησης της ισορροπίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει την αυτονομία και την ανάπτυξη των δικών της δομών.
Η δημιουργία ενός επίσημου μπλοκ θα μπορούσε να προσφέρει ένα ισχυρότερο διαπραγματευτικό χαρτί στις διεθνείς σχέσεις.
Επιπτώσεις και μελλοντικές προοπτικές για την περιοχή
Η δημιουργία της «Κοινότητας Κεντρικής Ασίας» θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη για την περιοχή. Μια ενιαία φωνή θα ενίσχυε τη διαπραγματευτική τους θέση έναντι εξωτερικών δυνάμεων και θα διευκόλυνε την υλοποίηση κοινών αναπτυξιακών έργων.
Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν σημαντικές, καθώς η περιοχή βρίσκεται στο επίκεντρο των γεωπολιτικών ισορροπιών μεταξύ Ρωσίας, Κίνας και Δύσης. Η ικανότητα των χωρών να διαχειριστούν αυτές τις επιρροές, διατηρώντας παράλληλα την εσωτερική συνοχή, θα καθορίσει την επιτυχία του εγχειρήματος.
Η εκτίμησή μας είναι ότι η πρόταση του Ουζμπέκου Προέδρου αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση μιας πιο αυτόνομης και συνεργατικής Κεντρικής Ασίας. Η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των ηγετών να ξεπεράσουν τις παλιές διαφορές και να χαράξουν μια κοινή στρατηγική που θα ενισχύσει την περιφερειακή ασφάλεια και ευημερία.
Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, καθώς η δημιουργία ενός τέτοιου μπλοκ θα μπορούσε να αλλάξει τις γεωπολιτικές δυναμικές της ευρύτερης περιοχής.
