Σε έντονο ύφος ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας, Πετρό Ποροσένκο, κάλεσε τους δυτικούς εταίρους να στέλνουν σαφή μηνύματα προς το Κίεβο για τις ανησυχίες σχετικά με τη δημοκρατική ανοχή στη χώρα, διατηρώντας ωστόσο επιφύλαξη απέναντι σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα υπονόμευε την άμυνα κατά της Ρωσίας.
Κύριες αιτιάσεις και πολιτικό πλαίσιο
Ο κ. Ποροσένκο, που ηγείται του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, υπέβαλε την έκκλησή του μετά από δημόσιες συζητήσεις για πιθανή υποχώρηση θεσμών, ενώ ταυτόχρονα τόνισε την αναγνώριση για την ηγεσία του προέδρου Ζελένσκι στον πόλεμο. Σε συνέντευξή του στο POLITICO υπογράμμισε ότι η σταθερή δημοκρατία αποτελεί ζωτικό στοιχείο της αντοχής της χώρας.
Παράλληλα, ο πρώην πρόεδρος βρίσκεται και ο ίδιος αντιμέτωπος με νομικές επιπλοκές: η κυβέρνηση επέβαλε μέτρα που του απαγορεύουν την πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς και το δικαίωμα ταξιδιού, ενώ του έχουν απαγορευτεί και η συμμετοχή σε συνεδριάσεις του κοινοβουλίου.
Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες για προδοσία και διαφθορά και χαρακτηρίζει τα μέτρα στημένα.
Κατηγορίες για στοχοποίηση και υπόθεση ενεργειακού στελέχους
Την προσοχή τράβηξε πρόσφατα η δίωξη κατά του πρώην επικεφαλής της κρατικής εταιρείας ενέργειας, Volodymyr Kudrytskyi, υπόθεση που προκάλεσε δημόσια αντιπαράθεση. Ο κατηγορούμενος έχει απορρίψει τις κατηγορίες ως «nonsense» και σε επικοινωνία με το POLITICO δήλωσε ότι θεωρεί πως αποτελεί στόχο των ερευνών.
Μέλη της κοινωνίας των πολιτών και βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν υποστηρίξει ότι τέτοιου είδους διώξεις μπορούν να λειτουργήσουν ως πιέσεις κατά πολιτικών αντιπάλων, ανεξάρτητων δημοσιογράφων και στελεχών κατά της διαφθοράς. Το γραφείο του προέδρου επέλεξε να μην σχολιάσει επανειλημμένα τις ερωτήσεις που δέχθηκε από το POLITICO σχετικά με την υπόθεση και θέματα κράτους δικαίου.
Εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Την Τρίτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στην Αθήνα και στη συνέχεια στις Βρυξέλλες μια έκθεση που εκτιμά θετικά την ετοιμότητα της Ουκρανίας για προώθηση στις ενταξιακές διαδικασίες, επισημαίνοντας όμως και σημεία ανησυχίας. Στην έκθεση αναφέρεται η «επιφυλακτική» διάσταση σε ορισμένες πτυχές της μάχης κατά της διαφθοράς, χωρίς ωστόσο να γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένες διώξεις πολιτικών αντιπάλων.
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά πιθανή συμπαιγνία μεταξύ της Deutsche Börse και της Nasdaq στα χρηματοοικονομικά παράγωγα
Η Επιτροπή σημείωσε ότι η εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων κρίνεται γενικά ικανοποιητική, αλλά ζήτησε την άμεση αντιστροφή αρνητικών τάσεων και την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων για το κράτος δικαίου. Επισημαίνεται επίσης ο κίνδυνος που δημιουργείται από πίεση σε ανεξάρτητες αρχές που ανέλαβαν σημαντικό ρόλο στη μάχη κατά της διαφθοράς.
Κοινωνική αντίδραση και ανεξαρτησία αντι-διαφθορέων
Τον Ιούλιο, η κυβέρνηση προσπάθησε να περιορίσει την αυτονομία δύο σημαντικών αντι-διαφθορέων, με αποτέλεσμα κινητοποιήσεις πολιτών και δημόσια κατακραυγή που οδήγησαν στην επαναφορά της ανεξαρτησίας τους. Οι διαδηλώσεις αποτέλεσαν την πρώτη μαζική αντίδραση αυτού του μεγέθους από την αρχή της εισβολής το 2022.
Ο Πετρό Ποροσένκο προειδοποίησε ότι τέτοια φαινόμενα μπορούν να τροφοδοτήσουν επιχειρήματα όσων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ζητούν μείωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία, ενώ, όπως τόνισε, πλήττουν και το ηθικό των ίδιων των Ουκρανών. Η δημόσια συζήτηση για τη διακυβέρνηση αναδεικνύει την ανάγκη σαφών απαντήσεων από τους διεθνείς εταίρους.
Σημερινή ισορροπία και προοπτικές
Οι διεθνείς εταίροι της Ουκρανίας καλούνται πλέον να αξιολογήσουν με προσοχή την ισορροπία ανάμεσα στην ενίσχυση της άμυνας και στην προάσπιση των δημοκρατικών κανόνων, ενώ στο εσωτερικό συνεχίζει να υπάρχει ένταση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.
Η πολιτική αντιπαράθεση, πλέον, διεξάγεται τόσο στο πεδίο των θεσμών όσο και στη δημόσια σφαίρα, με επιπτώσεις στη δημόσια εμπιστοσύνη.
Η αξιολόγηση της Επιτροπής και οι δηλώσεις πολιτικών παραγόντων δημιουργούν ένα πλαίσιο στο οποίο οι επόμενοι χειρισμοί των αρχών θα κριθούν για την επίδρασή τους στην εμπιστοσύνη των συμμάχων και στη λειτουργία των ουκρανικών θεσμών.
