Ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, συναντήθηκε την Τετάρτη με Αμερικανούς νομοθέτες στο Καπιτώλιο, σηματοδοτώντας μια αξιοσημείωτη αλλαγή στη στάση της Ουάσιγκτον απέναντί του. Η επίσκεψη, η οποία ακολουθεί τη θερμή υποδοχή από τον Πρόεδρο Τραμπ, εστιάζει στην ενίσχυση των οικονομικών και αμυντικών δεσμών, παραμερίζοντας τις προηγούμενες ανησυχίες για το ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων του.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας συστηματικής προσπάθειας αποκατάστασης του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στη διεθνή σκηνή, μετά την έντονη κατακραυγή που προκλήθηκε από τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018. Η αμερικανική κυβέρνηση, υπό τον Πρόεδρο Τραμπ, φαίνεται να έχει επιλέξει να προτάξει τα στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα έναντι των ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η αλλαγή στάσης του Κογκρέσου
Η επίσκεψη του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στο Καπιτώλιο σηματοδοτεί μια κομβική στιγμή στις σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας, καθώς η υποδοχή του είναι πλέον θερμότερη σε σύγκριση με το παρελθόν. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος το 2019 είχε χαρακτηρίσει τον πρίγκιπα «γκάνγκστερ», ενώ τώρα βρισκόταν λίγα βήματα μακριά κατά τη συνάντηση του Οβάλ Γραφείου, όπου ο Πρόεδρος Τραμπ επανειλημμένα δήλωσε ότι ήταν «τιμή» να είναι φίλος με τον Σαουδάραβα ηγέτη.
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποδέχθηκε θερμά τον μπιν Σαλμάν στον Λευκό Οίκο, υπερασπιζόμενος τον πρίγκιπα για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018.
Αυτή η στάση έρχεται σε έντονη αντίθεση με την άποψη της Ουάσιγκτον κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν μέλη του Κογκρέσου εξέφραζαν έντονη δυσαρέσκεια για τον ρόλο του Ριάντ στον καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη και το ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που ενισχύθηκε από τη δολοφονία του Κασόγκι.
Το 2019, το Κογκρέσο είχε περάσει ένα ψήφισμα που ζητούσε τον τερματισμό της στρατιωτικής υποστήριξης στον υπό σαουδαραβική ηγεσία συνασπισμό στην Υεμένη, αν και δεν υπήρχαν αρκετές ψήφοι για να ανατραπεί το βέτο του Τραμπ. Ωστόσο, η σημερινή υποδοχή στο Καπιτώλιο ήταν πιο συγκρατημένη από ό,τι για άλλους παγκόσμιους ηγέτες, χωρίς τις συνήθεις ευκαιρίες για φωτογραφίες και δηλώσεις.
Οι νέες συμφωνίες και οι επενδύσεις
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν συμφώνησε να αυξήσει τις επενδύσεις του βασιλείου στις ΗΠΑ από 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, γεγονός που αναδεικνύει την οικονομική διάσταση της επαναπροσέγγισης. Ο πρίγκιπας παρακολούθησε επίσης ένα επενδυτικό συνέδριο στην Ουάσιγκτον, στο οποίο συμμετείχαν διευθύνοντες σύμβουλοι από μεγάλες αμερικανικές εταιρείες.
Προτεινόμενο Ο Τραμπ εμβαθύνει τη δέσμευση στις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία παρά τις επικρίσεις
Αυτές οι τεράστιες επενδύσεις έχουν ήδη οδηγήσει σε αναβάθμιση της Σαουδικής Αραβίας σε «μεγάλο σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ» από τον Πρόεδρο Τραμπ.
Οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν επίσης νέες συμφωνίες για πωλήσεις όπλων, συνεργασία σε θέματα πολιτικής πυρηνικής ενέργειας και τεχνητής νοημοσύνης. Η πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στη Σαουδική Αραβία είναι ένα από τα κεντρικά σημεία αυτών των συμφωνιών, ενισχύοντας σημαντικά τις αμυντικές δυνατότητες του βασιλείου.
Αυτές οι συμφωνίες υπογραμμίζουν την εμβάθυνση των στρατηγικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, με την τεχνολογία και την άμυνα να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της συνεργασίας.
Οι αντιδράσεις και οι επιπτώσεις
Παρά τη γενική τάση επαναπροσέγγισης, μια χούφτα νομοθετών έχει εκφράσει κριτική για την επίσκεψη του μπιν Σαλμάν. Ο Γερουσιαστής Τιμ Κέιν από τη Βιρτζίνια, όπου ζούσε ο Κασόγκι, επέκρινε έντονα τον Τραμπ μετά τη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο. Ο Κέιν δήλωσε ότι αντί να «στρώνει το κόκκινο χαλί» για τον MBS και να χρησιμοποιεί την προεδρία για ιδιωτικές ξενοδοχειακές συμφωνίες, ο Τραμπ θα έπρεπε να ζητά λογοδοσία για λογαριασμό της οικογένειας του Κασόγκι και να πιέζει τη Σαουδική Αραβία να προωθήσει τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ.
Αυτή η κριτική υποδηλώνει την υποβόσκουσα ένταση μεταξύ των οικονομικών συμφερόντων και των αξιών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η πιθανή διάβρωση της αξιοπιστίας των ΗΠΑ ως υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς η πρόσφατη υποδοχή του MBS σηματοδοτεί μια πρακτική νομιμοποίησης παρά τις σοβαρές κατηγορίες. Η μακροπρόθεσμη επίπτωση στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα, καθώς η ισορροπία μεταξύ συμφερόντων και αξιών γίνεται όλο και πιο επισφαλής.
Ορισμένοι εκτιμούν ότι η πιθανή σύγκρουση συμφερόντων του Προέδρου Τραμπ με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες μπορεί να επηρεάζει τις αποφάσεις του.
Το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας
Η επίσκεψη του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στην Ουάσιγκτον και οι συναντήσεις του με το Κογκρέσο και τον Πρόεδρο Τραμπ υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη των ΗΠΑ να διατηρήσουν ισχυρούς δεσμούς με τη Σαουδική Αραβία, έναν βασικό εταίρο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Παρά τις παλαιότερες διαφωνίες και τις συνεχιζόμενες ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η στρατηγική σημασία της συνεργασίας σε θέματα ενέργειας, άμυνας και οικονομίας φαίνεται να υπερισχύει. Οι μελλοντικές εξελίξεις θα δείξουν κατά πόσο αυτή η νέα εποχή στις σχέσεις θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να διατηρήσει μια βιώσιμη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων των δύο χωρών.
