YouGov δημοσκόπηση σε επτά ευρωπαϊκές χώρες αναδεικνύει σημαντικές αποκλίσεις στο πώς οι πολίτες αξιολογούν την ασφάλεια της ηπείρου και την εμπιστοσύνη τους σε συλλογικές λύσεις. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η γεωγραφική εγγύτητα προς τη Ρωσία και ιστορικά βιώματα επηρεάζουν έντονα τις αντιλήψεις, ενώ παράλληλα υπάρχει σαφής επιφύλαξη απέναντι στην ιδέα ότι η ΕΕ θα πρέπει να αποφασίζει κεντρικά για θέματα άμυνας.
Πώς κατανέμονται οι ανησυχίες στις χώρες
Στην κλίμακα των απαντήσεων, χώρες όπως η Πολωνία και η Λιθουανία τοποθετούν τη ρωσική επιθετικότητα ψηλά στη λίστα απειλών. Η έρευνα καταγράφει διψήφια ποσοστά που διαφέρουν ανά χώρα, με τις διακυμάνσεις να αντανακλούν τόσο τη γειτνίαση όσο και την πρόσφατη ιστορική εμπειρία.
Αντίθετα, σε κράτη της νότιας Ευρώπης οι οδηγητικές ανησυχίες άλλαξαν μορφή: η μετανάστευση και οι ένοπλες συγκρούσεις αναφέρθηκαν συχνότερα ως βασικοί κίνδυνοι σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, ενώ η Γερμανία εμφανίζεται σε μεσαίο επίπεδο ανησυχίας για τη ρωσική απειλή.
Η έρευνα, που διεξήχθη στα τέλη Σεπτεμβρίου με δείγμα περίπου 1.000 ατόμων ανά χώρα, συμπεριέλαβε Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λιθουανία, Πολωνία και Ισπανία και κατέγραψε ότι η Δανία και η Λιθουανία καταγράφουν από τα υψηλότερα ποσοστά ανησυχίας για τη Ρωσία.
Σχέση με το ΝΑΤΟ και τον ρόλο της ΕΕ στην άμυνα
Η στάση απέναντι στο ΝΑΤΟ διαφέρει επίσης: ανατολικές χώρες και η Δανία εμφανίζουν ισχυρή υποστήριξη προς τη συμμαχία, ενώ σε κράτη όπως η Γαλλία τα ποσοστά αποτίμησης της σημασίας του ΝΑΤΟ για την εθνική άμυνα είναι πιο χαμηλά.
Στο ερώτημα πόσο ενεργό ρόλο πρέπει να έχει η ΕΕ στη λήψη αποφάσεων για θέματα ασφάλειας, τα αποτελέσματα είναι κατακερματισμένα: κάποιες χώρες προτιμούν εθνικό έλεγχο, άλλες προκρίνουν μεγαλύτερο συντονισμό από τις Βρυξέλλες και σε μία περίπτωση—την Ισπανία—η πλειοψηφία υποστήριξε την αρμοδιότητα της ΕΕ.
Προτεινόμενο Κάντε εξέταση αiματος αν σας σuμβαίνει αuτό τη νύχτα στο κρεβάτι:
Παρά την αυξημένη δέσμευση του μπλοκ σε πρωτοβουλίες όπως το σχέδιο SAFE και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βιομηχανίας Άμυνας, τα ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχει επιφύλαξη σχετικά με την επέκταση της κεντρικής εξουσίας στα αμυντικά ζητήματα.
Ο ρόλος της γεωγραφίας και της ιστορίας
Ερευνητές επισημαίνουν πως η γεωγραφική θέση και τα ιστορικά βιώματα διαμορφώνουν την κοινή γνώμη: σύνορα με τη Ρωσία ή έλεγχος στρατηγικών θαλάσσιων διόδων ενισχύουν την αίσθηση ευπάθειας και την έμφαση στην ασφάλεια.
Ο Linus Terhorst από το Royal United Services Institute υπογραμμίζει ότι παλαιότερες διαιρέσεις στην Ευρώπη παραμένουν καθοριστικές για τη σημερινή συζήτηση περί εξοπλισμών και συλλογικής άμυνας.
Πρακτικές επιπτώσεις για τη στρατηγική πολιτική
Οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο που συνδυάζει υποστήριξη για κοινές προμήθειες με σεβασμό στην κυριαρχία των κρατών. Η Επιτροπή έχει προτείνει εργαλεία χρηματοδότησης και προγράμματα για ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας άμυνας, που στόχο έχουν τη μείωση του οικονομικού βάρους σε μεμονωμένα κράτη.
Στις συζητήσεις που θα λάβουν χώρα σε επίπεδο ηγετών, το μήνυμα περί κυριαρχίας των κρατών μελών επαναλαμβάνεται, με την Επιτροπή να αναφέρει ότι οι χώρες θα παραμείνουν υπεύθυνες για την εθνική τους άμυνα.
Η εικόνα που προκύπτει από τη δημοσκόπηση υποδεικνύει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια για βαθύτερη ευρωπαϊκή αμυντική ένωση θα πρέπει να συνυπολογίσει τόσο τις γεωστρατηγικές ανησυχίες όσο και την πολιτική πραγματικότητα των κρατών μελών.
