Η ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα κορυφώθηκε το 2025 με μια σειρά από μέτρα που στόχευαν στη μείωση του αμερικανικού εμπορικού ελλείμματος και στην ανάκτηση βιομηχανίας, ενώ στο επίκεντρο μπήκε και ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών. Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε κατάλογο τελωνειακών επιβαρύνσεων που αποτιμώνται σε δασμοί δισεκατομμυρίων, όπως αναφέρει το Reuters, και οι κινήσεις πυροδότησαν αλυσιδωτές αντιδράσεις από το Πεκίνο με αντίμετρα.
Νοέμβριος: μερική αποκλιμάκωση
Στις αρχές Νοεμβρίου το Πεκίνο ανακοίνωσε την αναστολή ορισμένων ανταποδοτικών δασμών που θα ίσχυαν από τις 10 Νοεμβρίου, αφήνοντας όμως σε ισχύ τέλη που αντιστοιχούν σε δασμοί 10 τοις εκατό κατά των αμερικανικών μέτρων, ενώ παραμένει επιβάρυνση στη σόγια.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι εξαγωγές σόγιας προς την Κίνα εξακολουθούν να επιβαρύνονται με δασμός 13 τοις εκατό, χωρίς να καταργούνται όλα τα εμπόδια.
Παράλληλα, η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να άρει περιορισμούς σε επιλεγμένες εισαγωγές οπτικών ινών και να μειώσει περιορισμούς σε αμερικανικές οντότητες, κίνηση που προκάλεσε σχόλια για μερική αποκλιμάκωση. Στην αναφορά του Reuters επισημαίνεται ότι οι κινήσεις αυτές έγιναν μετά από διαπραγματεύσεις με στόχο τη σταθεροποίηση διμερών σχέσεων.
Η εκεχειρία του τέλους Οκτωβρίου
Στις 30 Οκτωβρίου ΗΠΑ και Κίνα κατέληξαν σε ένα νέο πλαίσιο συμφωνίας ύστερα από συνομιλίες στη Νότια Κορέα, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος αποδέχθηκε τη μείωση ορισμένων δασμών με αντάλλαγμα την κινεζική δέσμευση για καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου φαιντανύλης.
Στην ανταλλαγή, η Κίνα συμφώνησε επίσης να επαναλάβει αγορές σόγιας, ενώ συμφωνήθηκε παύση συγκεκριμένων περιορισμών στις εξαγωγές σπάνιων γαιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, στο τραπέζι των συνομιλιών μπήκε και η αναβολή κατά ένα έτος της αμερικανικής πρόθεσης να αποκλείσει κινεζικές εταιρείες από κρίσιες τεχνολογίες, μια εξέλιξη που οι διαπραγματευτές περιγράφουν ως σημαντική για την αποτροπή άμεσης κλιμάκωσης.
Προτεινόμενο Το Τουάπσε διέκοψε τις εξαγωγές καυσίμων λόγω επίθεσης με drones
Οι όροι περιλαμβάνουν επίσης μέτρα για τον έλεγχο παράνομης διακίνησης.
Κλιμάκωση πριν το καλοκαίρι και μέτρα Απριλίου
Τους προηγούμενους μήνες οι ΗΠΑ επέβαλαν ευρείες δασμολογικές αυξήσεις, με την πιο χαρακτηριστική κίνηση τον Απρίλιο όπου ανακοινώθηκε βασικός δασμός 10% και υψηλότερες επιβαρύνσεις για επιλεγμένες χώρες, ενώ για την Κίνα έγινε χρήση επιπλέον τελών έως 34% σε ορισμένα προϊόντα.
Οι αμερικανικές αποφάσεις σήμαναν αλυσιδωτές κινήσεις, όπως οι κινεζικές απαντήσεις σε μορφή μέτρων ελέγχου εξαγωγών συγκεκριμένων μετάλλων.
Στο ίδιο διάστημα αναφέρθηκαν περιορισμοί σε εξαγωγές κρίσιμου λογισμικού και προτάσεις για πλήρη απαγόρευση εξαγωγής εξαρτημάτων αεροπορικών εταιρειών ως αντίδραση σε κινεζικούς περιορισμούς, ενώ εταιρείες ημιαγωγών βρέθηκαν υπό ειδική αμερικανική επιτήρηση.
Οι ενέργειες αυτές συνιστούν μέρος μιας στρατηγικής που στοχεύει στην προστασία στρατηγικών τομέων.
Αντιμπάλες και επιπτώσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού
Η Κίνα επέκτεινε τους ελέγχους σε σπάνιες γαίες τον Οκτώβριο, καλύπτοντας επιπλέον στοιχεία, και έθεσε υπό αυστηρότερη εποπτεία χρήστες ημιαγωγών, κίνηση που αναδιαμορφώνει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Οι κινήσεις αυτές απαντούν σε προηγούμενες αμερικανικές αποφάσεις για περιορισμούς εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας και έχουν ήδη επιπτώσεις σε παραγωγούς μαγνητών και άλλων κρίσιμων υλικών.
Σε αντίδραση, οι ΗΠΑ αύξησαν το ρυθμό επιβολής περιορισμών σε επενδύσεις και θεωρούν ως εν δυνάμει μέτρα την αναστολή αδειών εισαγωγών και την αναθεώρηση του καθεστώτος θεωρήσεων για ορισμένους Κινέζους φοιτητές και στελέχη. Οι εξελίξεις έχουν δημιουργήσει πίεση σε τομείς όπως η βιομηχανία ημιαγωγών και οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Οι επόμενες εβδομάδες θεωρούνται κρίσιμες για να φανεί αν οι συμφωνηθείσες αναστολές και οι διπλωματικές επαφές θα σταθεροποιήσουν το εμπόριο ή αν τα μέτρα θα επανέλθουν ως μοχλός πίεσης, με σημαντικό ρόλο στα εμπορικά ρεύματα να έχουν οι αγροτικές εξαγωγές και οι εξαγωγές σπάνιων γαιών.
