Ο Αχμέντ αλ-Σάραα βρέθηκε αντιμέτωπος με την πρόκληση να μετατρέψει μια ένοπλη νίκη σε σταθερή διοίκηση, ενώ τα πρώτα σήματα από το περιβάλλον του δείχνουν προσπάθειες περιορισμού της κατάχρησης εξουσίας. Σε μια συνάντηση στο πρώην αρχηγείο του στο Ιντλίμπ, ο πρόεδρος έστειλε σαφές μήνυμα κατά της ιδιωτικής εκμετάλλευσης της δημόσιας θέσης, με εμφανή την ένταση ανάμεσα σε στελέχη και επιχειρηματίες.
Συνάντηση στο Ιντλίμπ και η δημόσια προειδοποίηση
Στα τέλη Αυγούστου, σε συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στο πρώην επιτελείο του, εμφανίστηκαν δεκάδες πρώην μαχητές και στελέχη με πολυτελή οχήματα, γεγονός που προκάλεσε την αυστηρή αντίδραση του προέδρου. Η εικόνα των πολυτελών οχημάτων έγινε σύμβολο της ανησυχίας για τη γρήγορη συσσώρευση πλούτου από ανώτερα στελέχη.
Κατά την ίδια συνάντηση ο πρόεδρος απαιτούσε από δημόσιους υπαλλήλους με εμφαντικά περιουσιακά αγαθά να εξηγήσουν την προέλευσή τους ή να τεθούν υπό διερεύνηση, και, σύμφωνα με παριστάμενους, μερικά κλειδιά αυτοκινήτων παραδόθηκαν ως ένδειξη συμμόρφωσης.
Η εκδοχή αυτή διαφοροποιήθηκε από την επίσημη δήλωση του υπουργείου, που περιέγραψε τη συνάντηση ως φιλική και αρνήθηκε ότι δόθηκαν κλειδιά.
Ο ρόλος της οικογένειας στην νέα διοίκηση
Η στελέχωση της προεδρίας βασίζεται εν μέρει σε συγγενικά πρόσωπα: δύο μεγαλύτεροι αδελφοί έχουν αναλάβει σημαντικές αρμοδιότητες στη νέα διακυβέρνηση, καλύπτοντας θέματα εξωτερικών σχέσεων, επενδύσεων και διοικητικής λειτουργίας. Αυτή η επιλογή αντανακλά την ανάγκη γρήγορης πλήρωσης κενών αλλά εγείρει ανησυχίες για οικογενειακοί δεσμοί που αντικατοπτρίζουν παλαιότερα πρότυπα εξουσίας.
Ένας άλλος αδελφός, επιχειρηματίας, είδε να κλείνει το γραφείο του στη Δαμασκό, με την είσοδο σφραγισμένη σε ένδειξη έρευνας. Το γεγονός της σφράγισης, με γραφείο σφραγισμένο κόκκινη κηροκλωστή, επιβεβαιώθηκε από κρατικές πηγές που διευκρίνισαν ότι ο συγκεκριμένος δεν κατείχε επίσημη θέση στην προεδρία.
Συλλογές περιουσιών, αποκαταστάσεις και οικονομικά αντίτιμα
Από την ανατροπή του προηγούμενου καθεστώτος, ξεκίνησαν συμφωνίες για την αποκατάσταση κατασχεμένων περιουσιών που έθεσαν επιχειρηματίες σε εύθραυστη θέση. Η διαδικασία περιλαμβάνει παραδόσεις περιουσιακών στοιχείων σε αντάλλαγμα για την επιστροφή σε επιχειρηματική δραστηριότητα, με τη δημιουργία επιτροπής για τα παράνομα κέρδη και ενός νέου κρατικού ταμείου για την αξιοποίηση των περιουσιών.
Προτεινόμενο Η υπόθεση του Πρίγκιπα Άντριου φέρνει στο φως τη χρηματοδότηση της βρετανικής μοναρχίας
Παρά τις προσπάθειες ρυθμιστικών οργάνων, επιχειρηματίες ανέφεραν πληρωμές μετρητών χωρίς παραστατικά για να απελευθερωθούν εργαζόμενοι ή να αποφευχθεί η κατάσχεση επιχειρήσεων — ποσά που σε κάποιες περιπτώσεις προσεγγίζουν τα εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια.
Αυτές οι περιγραφές καταδεικνύουν μια πληρωμές μετρητών πρακτική που παραμένει δύσκολη στη διαφάνεια.
Δημιουργία ταμείου και πρώτο κύμα συλλήψεων
Η επιτροπή για τα παράνομα κέρδη λειτουργεί από τον Μάιο και έχει μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία σε ένα νέο κυβερνητικό ταμείο, το οποίο ήδη ελέγχει δεκάδες επιχειρήσεις, κτίρια και βιομηχανικές μονάδες. Παράλληλα, υπήρξαν συλλήψεις νομικών που εργάζονταν για το ταμείο, ενώ ορισμένα μέλη της επιτροπής διενεργούν έρευνες για φερόμενες παρατυπίες.
Ασφάλεια, βία και ανάγκη θεσμικής μετάβασης
Η μεταβατική περίοδος συνοδεύεται από περιστατικά κοινωνικής και θρησκευτικής βίας που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από δύο χιλιάδες ανθρώπους, καθώς πρώην μαχητικές ομάδες εντάσσονται σε δημόσιες θέσεις ή αντιμάχονται μεταξύ τους. Η κατάσταση αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη για θεσμική καθιέρωση που θα περιορίσει τα φαινόμενα αυθαίρετης κατάληψης περιουσιών και κατάχρησης εξουσίας.
Ο πρόεδρος φαίνεται να προσπαθεί να διαμορφώσει κανόνες που θα αποτρέψουν την επανάληψη των πρακτικών του προηγούμενου καθεστώτος, επιβάλλοντας περιορισμούς στις προσωπικές επενδύσεις των αξιωματούχων και απαγορεύοντας στενές σχέσεις με επιχειρηματίες.
Αυτές οι παρεμβάσεις αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης μεταβατική πρόκληση για τη νομιμοποίηση της εξουσίας του εντός και εκτός χώρας.
Η πορεία της Συρίας μετά την πτώση του πρώην προέδρου χαρακτηρίζεται από προσπάθειες σύστασης θεσμών και ταυτόχρονα από εστίες εκμετάλλευσης και παραβιάσεων. Το πώς θα ισορροπήσει ο νέος ηγέτης μεταξύ ελέγχου των συνεργατών του και οικοδόμησης εμπιστοσύνης στο κράτος θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την προοπτική ομαλότητας στη χώρα.
