Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε νομοθετική πρωτοβουλία που προβλέπει στοχευμένη στήριξη για την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ισπανία και την Ιταλία, με εφαρμογή από τα μέσα του 2026 ως βασική προθεσμία. Στόχος είναι η κοινή διαχείριση των μεταναστευτικών πιέσεων μέσω διαφορετικών μορφών βοήθειας, ενώ οι όροι ένταξης και τα κριτήρια θα καθοριστούν νομικά.
Σε αυτό το πλαίσιο, κοινή διαχείριση μεταναστευτικών και κράτη πρώτης γραμμής αναφέρονται ρητά ως σημεία αναφοράς, Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters.
Τι προβλέπει ο μηχανισμός
Ο μηχανισμός ορίζει ότι τα κράτη-μέλη της πρώτης γραμμής μπορούν να λάβουν οικονομική στήριξη ή επιχειρησιακή βοήθεια όταν οι πιέσεις υπερβαίνουν τις δυνατότητες τους, με έμφαση στη διαμοιρασμένη ευθύνη. Σε πρακτικό επίπεδο, προβλέπεται να ενεργοποιούνται συγκεκριμένα μέτρα ανάλογα με την κατάσταση στο πεδίο, και η ενεργοποίηση θα γίνεται μετά από αξιολόγηση των αναγκών.
Η λειτουργία του μηχανισμού θα στηρίζεται σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς φορείς και εθνικές αρχές, με στόχο τη συντονισμένη ανταπόκριση.
Μέσα στις προβλεπόμενες επιλογές περιλαμβάνονται η χορήγηση κονδυλίων, η αποστολή εξειδικευμένου προσωπικού και η διευκόλυνση μετεγκαταστάσεων για ευάλωτες ομάδες. Η προσέγγιση αυτή στοχεύει στην ανακούφιση των τοπικών δομών υποδοχής και στη διασφάλιση μιας πιο ισορροπημένης κατανομής βαρών.
Παράλληλα, θα τεθούν μηχανισμοί ελέγχου για τη διαφάνεια στη χρήση των πόρων.
Η επιλεξιμότητα θα προσδιορίζεται με βάση αντικειμενικά κριτήρια, αποφεύγοντας ευρείες γενικεύσεις, ενώ οι αποφάσεις θα λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία αίτησης και ενεργοποίησης θα καθοριστούν σε εφαρμοστικά κείμενα, ώστε να προσδιοριστούν ρητά τα όρια και οι αρμοδιότητες.
Προτεινόμενο Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας απέρριψε την πρόταση του Λουκασένκο για συνομιλίες σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων
Το πλαίσιο επιδιώκει να συνεισφέρει σε σταθερότερη και προβλέψιμη διαχείριση των πιέσεων.
Ενίσχυση επιτήρησης στα εξωτερικά σύνορα
Η Κομισιόν προκήρυξε διαγωνισμό ύψους 250 εκατομμύρια ευρώ για την ενίσχυση δυνατοτήτων επιτήρησης με drones και αντίμετρων κατά μη επανδρωμένων συστημάτων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η πρωτοβουλία αυτή συνοδεύει τον μηχανισμό αλληλεγγύης και στοχεύει στην αύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας.
Στο κείμενο της Επιτροπής επισημαίνεται ότι η τεχνολογική αναβάθμιση αφορά τόσο την παρακολούθηση όσο και την ικανότητα αντίδρασης.
Τα κονδύλια θα χρηματοδοτήσουν εξοπλισμό, εκπαίδευση προσωπικού και τεχνική υποστήριξη για την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων συστημάτων, σύμφωνα με όσα έχουν κοινοποιηθεί. Η επιλογή τέτοιων μέσων στοχεύει στη βελτίωση της ασφάλειας και στην έγκαιρη ανίχνευση κινδύνων στις θαλάσσιες και χερσαίες διαβάσεις.
Παράλληλα, προβλέπεται συνεργασία με υπηρεσίες ασφαλείας των κρατών-μελών για την αξιοποίηση των νέων δυνατοτήτων.
Οι παρεμβάσεις τεχνολογικής φύσης θα συνοδεύονται από νομικά και διαδικαστικά κείμενα που θα ορίζουν χρήση και εποπτεία των μέσων, ενώ το χρονοδιάγραμμα της υλοποίησης θα συνδεθεί με το γενικό πλαίσιο εφαρμογής. Σε κάθε περίπτωση, η έμφαση δίνεται στην ενίσχυση της διαχείρισης των ροών και στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Η σύζευξη χρηματοδότησης και επιχειρησιακών μέτρων αποσκοπεί σε πιο συντονισμένη προσέγγιση των προκλήσεων.
