Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκάλυψε το σχέδιό της για την αντιμετώπιση εξωτερικής ανάμειξης στις εκλογές, το οποίο χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως ανεπαρκές. Η ανακοίνωση περιέλαβε την πρόταση για το Democracy Shield και έθεσε στο επίκεντρο την εφαρμογή κανόνων στον ψηφιακό χώρο, ενώ παράλληλα υπήρξαν αιχμές για την αδυναμία λήψης αποφασιστικών μέτρων.
Σε αυτό το κλίμα, αρκετοί παρατηρητές σχολίασαν τη σχέση του σχεδίου με τις διεθνείς πιέσεις, όπως στο κείμενο της Επιτροπής που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Αντιδράσεις από ευρωβουλευτές
Μια σειρά ευρωβουλευτών εξέφρασε αυστηρά σχόλια για τα σημεία που θεωρούν «ελλιπή»· μεταξύ αυτών, ο Αυστριακός Helmut Brandstätter τόνισε την ανάγκη πιο αποφασιστικών βημάτων. Η κριτική επικεντρώθηκε στις διατυπώσεις που χαρακτηρίστηκαν ως επικίνδυνα ανεπαρκείς στον υπάρχοντα γεωπολιτικό χρόνο, ενώ υπήρξαν εκκλήσεις για ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής.
Άλλοι ευρωβουλευτές του πολιτικού φάσματος είδαν την πρόταση ως ένα γενικό πλαίσιο προς βελτίωση, με τον Tomas Tobé να επισημαίνει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη φιλοδοξία για πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, ο Sandro Gozi σημείωσε ότι το κείμενο μοιάζει περισσότερο με τίτλους προς ανάπτυξη παρά με ολοκληρωμένες λύσεις, ανοίγοντας τη συζήτηση για το βάθος των αλλαγών.
Η Emma Quaedvlieg από την European Partnership for Democracy τόνισε πως συγκεκριμένες διατυπώσεις αποτυπώνουν πίεση από τρίτους παράγοντες και ότι αυτό δημιουργεί πρόβλημα αρχής για την ΕΕ. Στο ίδιο πλαίσιο, πολλοί απέδωσαν σημασία στο πώς οι συζητήσεις για την εφαρμογή των κανόνων θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα, με έμφαση στην ανάγκη ανεξάρτητων ελέγχων για την αξιοπιστία των μέτρων.
Ψηφιακό πλαίσιο και πλατφόρμες
Το σχέδιο αναφέρεται στην εφαρμογή των ψηφιακών κανόνων της Ένωσης, αφήνοντας ωστόσο αρκετά στοιχεία στο προαιρετικό πεδίο, γεγονός που προβληματίζει οργανώσεις και νομοθέτες. Υπό την επίδραση των κανόνων, πλατφόρμες έχουν τεθεί υπό διερεύνηση στο πλαίσιο του Digital Services Act, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη τελικές αποφάσεις για όλες τις περιπτώσεις.
Η υπόθεση της πλατφόρμας X και οι δημόσιες αντιδράσεις του ιδιοκτήτη της αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για το πόσο ευαίσθητες είναι οι σχέσεις μεταξύ εταιρειών κοινωνικών δικτύων και ρυθμιστικών αρχών. Στον δημόσιο διάλογο επισημάνθηκε πως η επιβολή των κανόνων θα καθορίσει την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων, με έμφαση στο ελεγκτικό πεδίο και την ταχύτητα ενεργειών.
Κέντρο για δημοκρατική ανθεκτικότητα
Η Επιτροπή προτείνει τη σύσταση ενός κόμβου ανταλλαγής εμπειρογνωσίας, με την ονομασία European Centre for Democratic Resilience, αλλά δεν έχει ακόμη καθοριστεί η οργανωτική μορφή του. Η απουσία απόφασης για το ποιο ευρωπαϊκό όργανο θα έχει την ευθύνη προκάλεσε ερωτήματα για το συντονισμό των αρμοδιοτήτων και την ταχύτητα λειτουργίας.
Όπως αναφέρει το POLITICO, πριν από την επίσημη ανακοίνωση υπήρξαν διαρροές για το περιεχόμενο και την ατζέντα του κέντρου, γεγονός που έβαλε στο προσκήνιο την ανάγκη σαφούς δομής και ρόλων. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι πολλοί αναμένουν συγκεκριμένες προτάσεις για τη διαχείριση πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ κρατών-μελών.
Μέσα ενημέρωσης και εφαρμογή κανόνων
Το σχέδιο θίγει επίσης την κατάσταση του ευρωπαϊκού Τύπου, με οργανώσεις να ζητούν προτεραιότητες που θα αλλάξουν ριζικά την αγορά των μέσων. Ο διευθυντής της Reporters Without Borders, Thibaut Bruttin, περιέγραψε τη λίστα δράσεων ως εκτενή αλλά χωρίς σαφή προτεραιότητα, καλώντας για εστιασμένες μεταρρυθμίσεις.
Από την πλευρά της, η ευρωβουλευτής Alexandra Geese εκτίμησε ότι το κείμενο περιέχει σαφές κάλεσμα για αντιμετώπιση συστημικών κινδύνων μέσω των υφιστάμενων κανόνων και τόνισε την ανάγκη εφαρμογής. Στο ίδιο πλαίσιο αναφέρθηκε η προτροπή του Επιτρόπου Michael McGrath προς την Henna Virkkunen να προχωρήσει στην εφαρμογή των ψηφιακών διατάξεων, υπογραμμίζοντας την κεντρική επιλογή για στρατηγική επιβολής.
