Ο πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ Mike Johnson ενημέρωσε πρόσφατα τους δημοσιογράφους πως δεν βλέπει ρεαλιστικό τρόπο ώστε να τροποποιηθεί το Σύνταγμα των ΗΠΑ ώστε να επιτραπεί στον Donald Trump μια τρίτη θητεία, σημειώνοντας ότι ο χρόνος που απαιτείται θα ήταν απαγορευτικός για μια τέτοια αλλαγή, όπως μετέδωσε το Reuters.
Γιατί μια συνταγματική αλλαγή είναι χρονοβόρα
Η πρόταση του Johnson αναδεικνύει την πρακτική πλευρά της διαδικασίας τροποποίησης του συντάγματος: η πρόταση θα πρέπει αρχικά να συγκεντρώσει ευρεία νομοθετική υποστήριξη και στη συνέχεια να περάσει από μια σειρά κρατικών επικυρώσεων. Αυτή η Διαδικασία τροποποίησης απαιτεί χρόνο και συντονισμό που, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Βουλής, δεν προλαβαίνει να ολοκληρωθεί πριν από την προσεχή εκλογική περίοδο.
Σε γενικές γραμμές, αλλαγές αυτού του μεγέθους προϋποθέτουν συμφωνία σε επίπεδο Κογκρέσου και των πολιτειών, κάτι που έχει συχνά ως αποτέλεσμα μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις και νομικές συζητήσεις. Η ανάγκη για ευρεία έγκριση από τις πολιτείες καθιστά κάθε προσπάθεια ιδιαίτερα απαιτητική και επισφαλή ως προς την έκβαση.
Πολιτικά εμπόδια στο Κογκρέσο
Ο ίδιος ο Mike Johnson, ως πρόεδρος της Βουλής, εκπροσωπεί μια πολιτική πλειοψηφία στην οποία υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το μέλλον του κόμματός τους. Η ιδέα μιας τροποποίησης για τρίτη θητεία συναντά αντίσταση όχι μόνο από αντιπάλους αλλά και εντός των Ρεπουμπλικάνων της Βουλής, όπου οι προτεραιότητες διαφέρουν.
Οι απαιτούμενες πλειοψηφίες για να προχωρήσει μια σχετική πρόταση είναι υψηλές, κάτι που λειτουργεί ως πρακτικό φρένο. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τον χρόνο που χρειάζονται η νομοθετική επεξεργασία και η επικύρωση από τις πολιτείες, δημιουργεί ένα πολιτικό αδιέξοδο για όσους υποστήριζαν την ιδέα.
Νομικές και θεσμικές προεκτάσεις
Η δημόσια συζήτηση περί επέκτασης θητειών εγείρει σύνθετα νομικά θέματα, που απαιτούν προσεκτική θεώρηση από νομικούς και συνταγματολόγους. Η εκπόνηση ενός κειμένου τροποποίησης και η διαχείριση πιθανών δικαστικών προκλήσεων θα προσέθεταν επιπλέον νομικές διελκυστίνδες στη διαδικασία.
Παράλληλα, το θέμα ανακινεί ευρύτερες συζητήσεις για τη λειτουργία των θεσμών και τη διασφάλιση του συνταγματική διαδικασία που προστατεύει τη μεταβλητότητα της εξουσίας. Η ανάγκη για σταθερούς κανόνες και έλεγχο των θεσμών παραμένει κεντρική σε κάθε τέτοιο εγχείρημα.
Συνέπειες για την προεκλογική περίοδο
Η αποδοχή της διαπίστωσης ότι μια τέτοια τροποποίηση είναι ανέφικτη οδηγεί τους πολιτικούς κύκλους σε εναλλακτικές στρατηγικές για τις επόμενες μάχες εξουσίας. Η εστίαση επιστρέφει σε παραδοσιακά πεδία όπως η εκλογική ανταγωνιστικότητα και οι στρατηγικές καμπάνιες, αποτρέποντας με αυτόν τον τρόπο μια παρατεταμένη συνταγματική σύγκρουση.
Ιστορικά, προσπάθειες για θεσμικές αλλαγές που επηρεάζουν την προεδρική θητεία έχουν συχνά απαιτήσει πολύ χρόνο και πολιτική συναίνεση, χωρίς να εξασφαλίζεται πάντα θετική έκβαση. Σε αυτό το πλαίσιο, η αναφορά σε ιστορικό προηγούμενο βοηθάει να κατανοηθεί η δυσκολία τέτοιων εγχειρημάτων.
Η δήλωση του Mike Johnson, όπως μεταδόθηκε από το Reuters, επιβεβαιώνει ότι τουλάχιστον προς το παρόν η ιδέα μιας συνταγματικής ρύθμισης για τρίτη προεδρική θητεία δεν συγκεντρώνει τις αναγκαίες πιθανότητες επιτυχίας. Η συζήτηση, ωστόσο, αναμένεται να συνεχιστεί στο δημόσιο και πολιτικό πεδίο με έμφαση στις θεσμικές προϋποθέσεις και τον χρόνο που απαιτείται για τέτοιες αλλαγές.
