Σε μια κρίσιμη διπλωματική στιγμή, οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Κίνας συναντιούνται στο περιθώριο της APEC για να συζητήσουν μια πιθανή αποκλιμάκωση στη μακροχρόνια εμπορική αντιπαράθεση. Η συνάντηση στη Busan συνιστά πρώτη δια ζώσης επαφή μετά την πρώτη θητεία του Trump και αναζωπυρώνει προσδοκίες για προσωρινές συμφωνίες που θα ανακουφίσουν τις αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Πλαίσιο της συνάντησης και οι στόχοι των πλευρών
Η συνάντηση πραγματοποιείται ενώ και οι δύο πρωτεύουσες δηλώνουν διάθεση για μερική επαναφορά σε μια εύθραυστη επούλωση των εμπορικών σχέσεων, χωρίς όμως να εγκαταλείπουν βασικές στρατηγικές θέσεις. Οι Αμερικανοί διαπραγματευτές φέρονται να επιθυμούν βραχυπρόθεσμα κέρδη —όπως η ανανέωση αγορών αγροτικών προϊόντων— παρά μια πλήρη διευθέτηση των δομικών διαφορών.
Στο παρασκήνιο, η Ουάσιγκτον εμφανίζεται ανοιχτή σε μια σειρά κορυφαίων συναντήσεων μέσα στον επόμενο χρόνο, που ίσως περιλάβουν αμοιβαίες επισκέψεις. Η προσέγγιση αυτή προδίδει μια στρατηγική παρατεταμένων διαπραγματεύσεων με επιμέρους ανταλλαγές, παρά μια ενιαία, οριστική συμφωνία.
Οικονομικά ανοίγματα και αξεκαθάριστα σημεία
Η ένταση κορυφώθηκε πρόσφατα όταν το Πεκίνο ανακοίνωσε πρόταση για αυστηρότερους ελέγχους στην εξαγωγή κρίσιμων μεταλλευμάτων, που χρησιμοποιούνται ευρέως στην υψηλή τεχνολογία. Η κίνηση αυτή πυροδότησε απειλές για σημαντικές αμερικανικές αντιποίνεις, συμπεριλαμβανομένων υψηλών δασμών.
Το ζήτημα των σπάνιων γαιών παραμένει κεντρικό στη συζήτηση.
Στο οικονομικό μέτωπο, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν πως η Κίνα συμφώνησε προσωρινά να αναβάλει ορισμένους περιορισμούς και να επανεκκινήσει αγορές, όπως φορτία σόγιας προς τις ΗΠΑ, στοιχείο που ανακούφισε αγρότες και εμπορικές ροές. Η αναζωπύρωση των εμπορικών παραγγελιών λειτούργησε ως άμεσο μέτρο στήριξης της αγροτικής εξισορρόπησης.
Παράλληλα, η Ουάσιγκτον προτίθεται να συνδέσει μερικές ελαφρύνσεις δασμών με δεσμεύσεις της Κίνας για τον έλεγχο της ροής χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του fentanyl. Το φαινόμενο των προδρομικών ουσιών για το fentanyl βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα, καθώς η αμερικανική πολιτική θεωρεί το θέμα εσωτερικής ασφάλειας.
Τεχνολογία, κοινωνικά δίκτυα και ευρύτερες επιπτώσεις
Προτεινόμενο Συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ με τον πρόεδρο της Κίνας στη Σεούλ
Το θέμα του TikTok και της ρύθμισής του παραμένει πιθανή κάρτα στις διαπραγματεύσεις, με την αμερικανική πλευρά να εξετάζει συναφείς συμφωνίες που θα συνδυάζουν επιχειρηματικά και εθνικής ασφάλειας ζητήματα. Οι πιθανές αποφάσεις γύρω από την πλατφόρμα αντανακλούν τη μεγαλύτερη αντιπαράθεση για τεχνολογικούς ελέγχους και πρόσβαση σε δεδομένα.
Επιπλέον, στο τραπέζι βρίσκονται αιτήματα για μείωση εξαγωγικών περιορισμών σε ευαίσθητες τεχνολογίες και η αποδέσμευση ορισμένων δασμών που επιβλήθηκαν σε πλοία και υπηρεσίες, σε μια προσπάθεια να χαλαρώσει η πίεση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Η ναυτιλία και τα μεταφορικά κόστη είναι μεταξύ των παραγόντων που εξετάζονται για μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις.
Γεωπολιτική ένταση και στρατηγικά ρίσκα
Οι στρατηγικές διαφορές δεν περιορίζονται στην οικονομία: οι εντάσεις γύρω από την Ταϊβάν και δραστηριότητες όπως οι ασκήσεις με βομβαρδιστικά λειτουργούν ως υπενθύμιση του ευρύτερου γεωπολιτικού περιβάλλοντος. Αυτά τα στρατηγικά θέματα καθιστούν κάθε οικονομική συμφωνία εύθραυστη, αφού συνδέονται με ασφαλιστικά διλήμματα εθνικής πολιτικής.
Αναλυτές τονίζουν ότι πολλά σημεία τριβής —όπως ο έλεγχος κρίσιμων εξαρτημάτων και τεχνολογιών— θα παραμείνουν «γεμάτα όπλα στο τραπέζι», με τις δύο πλευρές να επιδιώκουν διατήρηση της προνομιακής πρόσβασης σε κρίσιμους πόρους. Η άποψη του Ryan Hass για αυτά τα «chokepoints» αναδεικνύει την δομική αλληλεξάρτηση που δύσκολα θα εξαλειφθεί πλήρως.
Παρότι αμερικανικά στελέχη όπως ο Scott Bessent έκρουσαν τον τόνο της συμφιλίωσης, ειδικοί όπως ο Scott Kennedy και ο Alex Gray περιμένουν ότι μια συμφωνία θα είναι πιθανότατα προσωρινή και επιλεκτική —μια κίνηση που θα αναβάλει αντιπαραθέσεις χωρίς να ξεκαθαρίσει όλα τα θεμελιώδη ζητήματα.
Το Reuters έχει ήδη μεταφέρει κάποια από τα βήματα επανέναρξης εμπορίου που έγιναν πριν τη σύνοδο.
Στο τέλος, η συνάντηση στη Busan μπορεί να αποδειχθεί σημαντική ως δείγμα επανέναρξης διαλόγου, αλλά τα παραμένοντα ρήγματα δείχνουν ότι η όποια συμφωνία θα χρειαστεί παρακολούθηση και πρόσθετες συζητήσεις. Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι αυτή μιας προσεκτικής επαναφοράς με όρους που κάθε πλευρά θα επιδιώξει να διαχειριστεί με στρατηγικό πλεονέκτημα.
