Μια ασυνήθιστη απειλή ανέτρεψε την Τρίτη το βράδυ την ομαλή λειτουργία του κυριότερου αεροδρομίου της Λιθουανίας, του Βίλνιους. Δεκάδες μπαλόνια, φουσκωμένα με ήλιο και φορτωμένα με λαθραία τσιγάρα, εντοπίστηκαν στον εναέριο χώρο της χώρας, αναγκάζοντας τις αρχές να διακόψουν τις πτήσεις και να καθηλώσουν ή να εκτρέψουν περίπου 30 αεροσκάφη.
Το περιστατικό προκάλεσε την ταλαιπωρία περίπου 4.000 επιβατών και οδήγησε την πρωθυπουργό, Ίνγκριντα Ρουγκινιένε, να συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας, αποδίδοντας μάλιστα ευθύνες στη γειτονική Λευκορωσία.
Διακοπή πτήσεων και χάος στο αεροδρόμιο
Ο εντοπισμός των μπαλονιών έγινε γύρω στις 10:30 το βράδυ της Τρίτης, οδηγώντας στην άμεση διακοπή της λειτουργίας του αεροδρομίου του Βίλνιους. Η αναστολή των πτήσεων διήρκεσε μέχρι τις 6:30 το πρωί της Τετάρτης, προκαλώντας σημαντικές καθυστερήσεις και ακυρώσεις.
Εκπρόσωπος του αερολιμένα επιβεβαίωσε την εκτροπή ή ακύρωση τριάντα πτήσεων, ένα γεγονός που επηρέασε χιλιάδες ταξιδιώτες.
Το περιστατικό αναδεικνύει για άλλη μια φορά την ευπάθεια του εναέριου χώρου σε μη συμβατικές απειλές. Αν και τα μπαλόνια με ήλιο φαντάζουν ακίνδυνα, η παρουσία τους σε ελεγχόμενη ζώνη πτήσεων θέτει σημαντικούς κινδύνους για την ασφάλεια των αεροσκαφών και την ομαλή ροή της αεροπορικής κυκλοφορίας.
Η πρωθυπουργός δείχνει τη Λευκορωσία
Η πρωθυπουργός Ίνγκα Ρουγκινιένε, σε συνέντευξη Τύπου το πρωί της Τετάρτης, τόνισε την ανάγκη για άμεσες και ουσιαστικές λύσεις. «Σήμερα συγκαλώ επειγόντως συνεδρίαση της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 1:30 μ.μ.», δήλωσε χαρακτηριστικά.
«Απαιτώ από όλους να προσέλθουν με συγκεκριμένες προτάσεις. Πρέπει να συζητήσουμε αυτή την κατάσταση αμέσως και να βρούμε, όχι να διαφωνήσουμε, αλλά να βρούμε, τι πρέπει να κάνουμε.»
Η Ρουγκινιένε δεν δίστασε να αποδώσει ευθύνες στη Λευκορωσία για τα επανειλημμένα αυτά περιστατικά. «Θα ήθελα πολύ η Λευκορωσία να αναλάβει την ευθύνη για αυτά τα συμβάντα», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι, ανεξάρτητα από τις πολιτικές σχέσεις, σε τεχνικό επίπεδο η συνεργασία είναι επιτακτική.
«Είναι αφύσικο να διασχίζουν τόσα πολλά μπαλόνια τα σύνορά μας και εμείς να πρέπει να τα κυνηγάμε και να αποτρέπουμε την προσέγγισή τους σε στρατηγικούς μας στόχους».
Συντονισμένη επιχείρηση λαθρεμπορίου και έρευνες
Ο Βιλμάντας Βιτκαούσκας, επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων, επιβεβαίωσε ότι τα μπαλόνια δεν εκτοξεύτηκαν από ένα μόνο σημείο, αλλά αποτελούσαν μέρος μιας συντονισμένης επιχείρησης. «Βλέπουμε ότι τα μπαλόνια δεν εκτοξεύτηκαν από ένα μόνο σημείο — ήταν μια συντονισμένη επιχείρηση», δήλωσε, προσθέτοντας ότι διεξάγεται έρευνα για να διακριβωθεί ποιος «παρήγγειλε αυτή την επιχείρηση».
Ο Γενικός Διοικητής της Συνοριακής Φρουράς, Ρουστάμας Λιουμπάγιεβας, ανέφερε ότι εντοπίστηκαν «αρκετές δεκάδες» μπαλόνια, εκ των οποίων δώδεκα αναχαιτίστηκαν. Νωρίτερα, είχε εκτιμήσει ότι ο συνολικός αριθμός θα μπορούσε να φτάσει τα 200. Πρόσθεσε επίσης ότι τέσσερις ύποπτοι έχουν τεθεί υπό κράτηση, ενώ οι επιχειρήσεις πληροφοριών είναι σε εξέλιξη, γεγονός που σημαίνει ότι ο αριθμός των συλληφθέντων ενδέχεται να μεταβληθεί.
Το ευρύτερο πλαίσιο: Υβριδικές απειλές στην Ευρώπη
Το περιστατικό στη Λιθουανία δεν είναι μεμονωμένο. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει εδώ και μήνες αυξημένες προκλήσεις στην προστασία του εναέριου χώρου της, κυρίως λόγω της εμφάνισης drones και των επακόλουθων κλεισιμάτων αεροδρομίων. Η Δανία, για παράδειγμα, έχει κατηγορήσει επανειλημμένα τη Ρωσία για τέτοιες εισβολές και έχει κάνει λόγο για «υβριδικό πόλεμο» στην ήπειρο.
Για τη Λιθουανία, τα μπαλόνια λαθρεμπορίου από τη Λευκορωσία αποτελούν επαναλαμβανόμενο πρόβλημα. Μόλις πριν από ένα μήνα, είκοσι πέντε μπαλόνια, εκτοξευμένα επίσης από τη Λευκορωσία, πέταξαν απευθείας πάνω από το αεροδρόμιο του Βίλνιους, προκαλώντας και τότε την αναστολή της λειτουργίας του.
Η πρωθυπουργός Ρουγκινιένε επανέλαβε την Τετάρτη την επιτακτική ανάγκη για πλήρη προστασία της περιοχής του αεροδρομίου, ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω διαταραχές στις πτήσεις, αναμένοντας απαντήσεις από τους αρμόδιους φορείς στην Επιτροπή Ασφαλείας.