Οι υπουργοί περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώνονται στις Βρυξέλλες για μια ψηφοφορία που μπορεί να καθορίσει τη φιλοδοξία της ΕΕ ως το 2040. Τερέσα Ριμπέρα κάλεσε χθες σε στήριξη ενός φιλόδοξου σχεδίου, επισημαίνοντας ότι η αποδυνάμωση του στόχου θα έχει οικονομικές επιπτώσεις και θα στερήσει επενδύσεις.
Η Επιτροπή έχει προτείνει στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 90% κάτω από το 1990 μέχρι το 2040, αλλά στο τραπέζι βρίσκονται επιλογές που θα αλλάξουν την πρακτική εφαρμογή αυτού του αριθμού.
Το πολιτικό διακύβευμα της ψηφοφορίας
Η συζήτηση δεν αφορά μόνο ένα ποσοστό αλλά και τον τρόπο που θα επιτευχθεί, με πολλούς υπουργούς να σταθμίζουν κόστη και ωφέλη. 27 υπουργοί περιβάλλοντος θα κληθούν να αποφασίσουν εάν προτιμούν αυστηρότερη εσωτερική μείωση ή μεγαλύτερη εξάρτηση από εξωτερικές λύσεις.
Η αντιπαράθεση επικεντρώνεται στο εάν η Ευρώπη θα διατηρήσει το ρυθμό των εγχώριων επενδύσεων στο καθαρό ενεργειακό σύστημα.
Η αντιπολίτευση σε ορισμένα κράτη αναφέρει ανησυχίες για το βραχυπρόθεσμο κόστος και την ενεργειακή ανταγωνιστικότητα, με αποτέλεσμα να προτείνονται εξαιρέσεις ή παρεκκλίσεις. Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υποστηρικτές της πρότασης υποστηρίζουν ότι μια χαμηλότερη φιλοδοξία θα στείλει αντίθετο σήμα στις αγορές επενδύσεων.
Παράλληλα, έχει τεθεί σε κίνηση συζήτηση για μηχανισμούς που θα επιτρέψουν προσαρμογές ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες.
Η πρόταση της Επιτροπής για τον στόχο
Η Επιτροπή παρουσιάζει ως βασικό μέτρο τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου κατά 90% σε σχέση με 1990 μέχρι το 2040, στόχος που απαιτεί εκτεταμένες πολιτικές και επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό έχει προταθεί η δυνατότητα χρήσης εξωτερικών μηχανισμών για μέρος της μείωσης, ώστε να διευκολυνθεί η ευρεία αποδοχή μεταξύ των κρατών μελών.
Στην αρχική της μορφή, η πρόταση επέτρεπε την ανάθεση μέχρι 3 ποσοστιαίες μονάδες της συνολικής μείωσης σε άλλες χώρες μέσω πιστώσεων άνθρακα. Αυτή η επιλογή περιλαμβάνει την αγορά «πιστώσεων άνθρακα» από τρίτους φορείς, που θα μετρήσουν προς την επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου χωρίς να μειωθούν οι ευρωπαϊκές εκπομπές σε ίδια βάση.
Προτεινόμενο Ο πρόεδρος Trump στην Κορέα για εμπορικές διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο
Κυβερνητικά στελέχη εξετάζουν τώρα εάν θα αυξηθεί το ποσοστό αυτό για να συγκεντρωθεί η απαραίτητη υποστήριξη. Μια τέτοια μεταβολή θα διατηρούσε ενδεχομένως το «90%» στον τίτλο, αλλά η πραγματική εφαρμογή θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο αργό ρυθμό μείωσης στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες και στα νοικοκυριά.
Επιστημονικές επισημάνσεις και επιπτώσεις επενδύσεων
Οι επιστημονικοί σύμβουλοι της ΕΕ έχουν προειδοποιήσει ότι η εξωτερική ανάθεση μειώσεων μπορεί να εκτρέψει κεφάλαια από εγχώρια έργα καθαρής τεχνολογίας. Η ανησυχία επικεντρώνεται στο ότι επενδύσεις στο εσωτερικό θα αναβληθούν αν επιτρέπεται ευρεία χρήση εξωτερικών πιστώσεων.
Σύμφωνα με αυτές τις παρατηρήσεις, η στροφή σε αγορές πιστώσεων μπορεί να υπονομεύσει την ανάπτυξη υποδομών όπως ανανεώσιμες πηγές ή δίκτυα, που απαιτούν σταθερή ροή κεφαλαίων. Η διατήρηση των επενδύσεων στο εσωτερικό θεωρείται κρίσιμη για την ανάκαμψη και τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα.
Κρίσιμες επιλογές στην ημερήσια διάταξη
Στη συνεδρίαση της Τρίτης στις Βρυξέλλες οι υπουργοί θα κληθούν να αποφασίσουν τόσο για τη χρήση πιστώσεων όσο και για το εάν θα εισαχθούν ρήτρες αναθεώρησης σε περίπτωση επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών. Τέτοιες ρήτρες αναθεώρησης θα μπορούσαν να προβλέπουν μείωση της φιλοδοξίας εφόσον δεν πληρούνται συγκεκριμένα ορόσημα.
Ακόμη και αν το τελικό ψήφισμα κρατήσει το νούμερο «90%» ως τίτλο, η ενσωμάτωση μεγάλων εξαιρέσεων ή ευέλικτων όρων θα επιτρέψει αλλαγές στην πράξη. Η απόφαση θα έχει συνέπειες για τις πολιτικές που θα σχεδιαστούν τη δεκαετία που έρχεται, ιδίως όσον αφορά τις εγχώριες πολιτικές κλίματος και τα χρονοδιαγράμματα επενδύσεων.
Η ψηφοφορία θα δείξει εάν τα κράτη μέλη προτιμούν μια γραμμή μεγαλύτερης εσωτερικής προσπάθειας ή έναν πιο ευέλικτο, διεθνή τρόπο επίτευξης των στόχων. Η πορεία που θα επιλεγεί αναμένεται να καθορίσει και το επενδυτικό πλαίσιο για τις επόμενες δεκαετίες, με άμεσα αποτελέσματα για βιομηχανίες και καταναλωτές.
