Το Κρεμλίνο δήλωσε την Πέμπτη ότι οποιοδήποτε ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία οφείλει να εξαλείψει τις βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης, ενώ επιβεβαίωσε επαφές με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά όχι επίσημες διαπραγματεύσεις για ένα τέτοιο σχέδιο. Η δήλωση έρχεται εν μέσω αναφορών για ένα σχέδιο 28 σημείων που συντάχθηκε από τις ΗΠΑ, το οποίο φέρεται να προτείνει την παραχώρηση εδαφών από το Κίεβο.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των συνεχιζόμενων διπλωματικών προσπαθειών και φημών για πιθανά ειρηνευτικά σχέδια, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα της κατάστασης και τις διαφορετικές προσεγγίσεις των εμπλεκόμενων μερών. Η ρητή αναφορά του Κρεμλίνου στις «βαθύτερες αιτίες» σηματοδοτεί τη θέση της Ρωσίας ότι η επίλυση απαιτεί την αντιμετώπιση των θεμελιωδών της ανησυχιών.
Η θέση του Κρεμλίνου για την ειρήνη
Όπως μεταδίδει το Reuters, το Κρεμλίνο δήλωσε την Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, ότι οποιοδήποτε ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία θα πρέπει να εξαλείψει τις βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, τόνισε ότι, παρόλο που υπάρχουν επαφές με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν διεξάγονται επί του παρόντος διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον για ένα τέτοιο σχέδιο.
«Δεν μπορούμε να προσθέσουμε κάτι νέο σε όσα ειπώθηκαν στο Άνκορατζ», δήλωσε ο Πεσκόφ, αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής του Αυγούστου μεταξύ του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Πεσκόφ διευκρίνισε ότι «ως εκ τούτου, οι διαβουλεύσεις δεν βρίσκονται σε εξέλιξη. Υπάρχουν επαφές, φυσικά, αλλά δεν υπάρχει διαδικασία που να μπορεί να ονομαστεί διαβουλεύσεις». Αυτή η δήλωση έρχεται σε συνέχεια προηγούμενων ανακοινώσεων του Κρεμλίνου, οι οποίες υπογράμμιζαν την έλλειψη προόδου στις ειρηνευτικές συνομιλίες, όπως αναφέρεται και στο άρθρο Κρεμλίνο: Καμία νέα εξέλιξη για ειρηνευτικό σχέδιο στην Ουκρανία.
Το φερόμενο σχέδιο ειρήνης των ΗΠΑ
Οι δηλώσεις του Κρεμλίνου έρχονται στον απόηχο αναφορών ότι οι ΗΠΑ έχουν σηματοδοτήσει στον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ότι η Ουκρανία πρέπει να αποδεχθεί ένα σχέδιο που συντάχθηκε από τις ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία.
Σύμφωνα με δύο πηγές που είναι εξοικειωμένες με το θέμα, το σχέδιο προτείνει την παραχώρηση εδαφών και ορισμένων όπλων από το Κίεβο.
Το Axios, το οποίο ανέφερε πρώτο το σχέδιο 28 σημείων, υποστήριξε ότι η Ουκρανία και η Ευρώπη θα λάβουν εγγύηση ασφαλείας από τις ΗΠΑ σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση τμημάτων της ανατολικής Ουκρανίας στη Ρωσία, τα οποία η Μόσχα δεν ελέγχει επί του παρόντος.
Ωστόσο, όταν ρωτήθηκε αν ο Πούτιν είχε ενημερωθεί για το εν λόγω σχέδιο, ο Πεσκόφ απάντησε: «Δεν έχω τίποτα να προσθέσω σε όσα έχω ήδη πει».
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η απόσταση μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών, καθώς η Ρωσία επιμένει στην αντιμετώπιση των «ριζικών αιτιών» της σύγκρουσης, ενώ η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοι θεωρούν τον πόλεμο ως μια ιμπεριαλιστική αρπαγή εδαφών.
Η απουσία επίσημων διαπραγματεύσεων, παρά τις επαφές, υποδηλώνει ότι η γεφύρωση αυτού του χάσματος παραμένει μια σημαντική πρόκληση, όπως φαίνεται και από την άρνηση της Ρωσίας να συμμετάσχει σε συνομιλίες στην Τουρκία, όπως αναφέρεται στο άρθρο Ρωσία: Δεν θα συμμετάσχει στις συνομιλίες για την Ουκρανία στην Τουρκία.
Οι «βαθύτερες αιτίες» της σύγκρουσης
Ο Πούτιν παρουσιάζει τον πόλεμο ως μια κομβική στιγμή στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση. Υποστηρίζει ότι η Δύση «ταπείνωσε» τη Ρωσία μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, διευρύνοντας το ΝΑΤΟ και παραβιάζοντας αυτό που θεωρεί σφαίρα επιρροής της Μόσχας, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας και της Γεωργίας.
Ο Ρώσος πρόεδρος έχει απαιτήσει από την Ουκρανία να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ, να ανακηρυχθεί ουδέτερη χώρα και να περιορίσει τις ένοπλες δυνάμεις της.
Αντίθετα, ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, οι ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης και η Ουκρανία χαρακτηρίζουν τον πόλεμο ως μια ιμπεριαλιστικού τύπου αρπαγή εδαφών και έχουν επανειλημμένα ορκιστεί να νικήσουν τις ρωσικές δυνάμεις. Αυτή η θεμελιώδης διαφωνία στην ερμηνεία των αιτιών και των στόχων της σύγκρουσης αποτελεί το κύριο εμπόδιο σε οποιαδήποτε ουσιαστική ειρηνευτική διαδικασία, καθιστώντας τις προοπτικές για άμεση επίλυση ιδιαίτερα δύσκολες.
Τι αναμένεται στη συνέχεια στις διπλωματικές επαφές
Παρά τις αναφορές για σχέδια ειρήνης και τις συνεχιζόμενες επαφές, η έλλειψη επίσημων διαπραγματεύσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας υποδηλώνει ότι η επίτευξη μιας συμφωνίας παραμένει μακρινή. Το Κρεμλίνο έχει εκφράσει την ελπίδα για μια νέα σύνοδο κορυφής Πούτιν-Τραμπ, όπως αναφέρεται στο Το Κρεμλίνο ελπίζει σε νέα σύνοδο Πούτιν-Τραμπ μετά την ολοκλήρωση της προετοιμασίας, αλλά η προετοιμασία για κάτι τέτοιο δεν έχει ολοκληρωθεί.
Η κατάσταση στο πεδίο της μάχης, με τις ρωσικές δυνάμεις να συνεχίζουν τις επιθέσεις, όπως στο Μια ρωσική προέλαση απειλεί μέτωπο στο Ποκρόβσκ, περιπλέκει περαιτέρω τις διπλωματικές προσπάθειες. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, αναμένοντας την επόμενη κίνηση τόσο στα πεδία των μαχών όσο και στα διπλωματικά τραπέζια.