Η Κολομβία θα συνεχίσει τις βομβαρδιστικές επιχειρήσεις κατά των παράνομων ένοπλων ομάδων, παρά τον θάνατο τουλάχιστον 12 παιδιών και εφήβων σε τρεις αεροπορικές επιδρομές. Ο υπουργός Άμυνας Pedro Sanchez δήλωσε την Τετάρτη ότι οι επιχειρήσεις είναι νόμιμες και απαραίτητες για την ανάσχεση της επέκτασης των ομάδων, μετατοπίζοντας την ευθύνη για τους θανάτους στα ίδια τα ένοπλα γκρουπ που στρατολογούν ανηλίκους.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μετατόπισης στην πολιτική ασφαλείας του Προέδρου Gustavo Petro, ο οποίος αρχικά είχε αναστείλει τους βομβαρδισμούς το 2022, επαναφέροντάς τους πέρυσι με την προϋπόθεση να μην προκαλούν απώλειες σε ανηλίκους. Η απόφαση υπογραμμίζει την κλιμάκωση της σύγκρουσης με τις παράνομες ένοπλες ομάδες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να τερματίσει μια δεκαετίες εμφύλια διαμάχη.
Η αιτιολόγηση της κυβέρνησης
Ο υπουργός Άμυνας Pedro Sanchez, απόστρατος στρατηγός της Κολομβιανής Αεροπορίας, δήλωσε στο Reuters ότι «η χρήση όλων των νόμιμων δυνατοτήτων του κράτους, συμπεριλαμβανομένων των βομβαρδισμών, θα συνεχιστεί». Υποστήριξε ότι «επιτέθηκε σε έναν νόμιμο στόχο, με απολύτως νόμιμα μέσα, σύμφωνα με το σύνταγμα και τον νόμο», τονίζοντας ότι οι παράνομες ένοπλες ομάδες φέρουν την πρωταρχική ευθύνη για τους θανάτους των ανηλίκων, καθώς αυτές τους στρατολογούν.
«Δεν επιτεθήκαμε σε ανηλίκους. Η επίθεση ήταν ένας απολύτως νόμιμος στόχος», πρόσθεσε.
Η απόφαση για συνέχιση των βομβαρδισμών ακολουθεί την έκκληση της ανθρωπιστικής οργάνωσης Iris Marin προς τον Πρόεδρο Petro να αναστείλει τις επιχειρήσεις μετά τις πρόσφατες αεροπορικές επιδρομές στις επαρχίες Amazonas, Guaviare και Arauca. Ο Πρόεδρος Gustavo Petro, ο οποίος είχε υποσχεθεί να τερματίσει την ένοπλη σύγκρουση που έχει αφήσει πάνω από 450.000 νεκρούς, άλλαξε την τακτική ασφαλείας του πέρυσι, μετά από περιορισμένη πρόοδο στις συνομιλίες με τις ένοπλες ομάδες.
Διέταξε μια στρατιωτική επίθεση στα νοτιοδυτικά για να εκτοπίσει μια αποσχιστική φατρία της FARC που απέρριψε την ειρηνευτική συμφωνία του 2016, αν και η στρατηγική δεν έχει επιτύχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Στοιχεία και απειλές από τις ένοπλες ομάδες
Σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι παράνομες ένοπλες ομάδες, κυρίως αποσχιστικές φατρίες των πρώην Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC), στρατολογούν παιδιά – κυρίως με τη βία – και τα χρησιμοποιούν για να αποτρέψουν στρατιωτικές επιθέσεις και να προστατεύσουν τους ηγέτες και τα στρατόπεδά τους.
Το Γραφείο του Διαμεσολαβητή αναφέρει ότι τουλάχιστον 625 παιδιά και έφηβοι στρατολογήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2024, ενώ 162 περιπτώσεις καταγράφηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους. Ο κορυφαίος ηγέτης των αποσχισθέντων της FARC που επλήγησαν από τους βομβαρδισμούς, γνωστός ως Ivan Mordisco, απείλησε να υποβάλει τους υπεύθυνους για τις αεροπορικές επιθέσεις στα στρατεύματά του σε «επαναστατική δίκη», μια παράνομη διαδικασία που μπορεί να επιβάλει θανατική ποινή.
Επιπτώσεις και διεθνείς σχέσεις
Οι αεροπορικές επιδρομές έχουν αποτελέσει ιστορικά ένα σημαντικό εργαλείο για την Κολομβία. Η FARC είχε εισέλθει σε συνομιλίες που οδήγησαν στην ειρηνευτική συμφωνία του 2016 και την αποστράτευση 13.000 μαχητών, αφού αρκετοί κορυφαίοι διοικητές σκοτώθηκαν σε βομβαρδισμούς.
Η στρατιωτική συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένει «πολύ ισχυρή», με τη συνέχιση της ανταλλαγής πληροφοριών για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών, υπό την προϋπόθεση ότι δεν χρησιμοποιείται για θανατηφόρες επιθέσεις σε σκάφη που φέρονται να εμπλέκονται σε διακίνηση ναρκωτικών.
Το ρεπορτάζ του Reuters επισημαίνει ότι ο πρόσφατος συμβιβασμός των 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ (3,57 δισεκατομμυρίων δολαρίων) με τη σουηδική Saab για την αγορά 17 μαχητικών αεροσκαφών Gripen E/F, που θα αντικαταστήσουν τον γερασμένο στόλο των ισραηλινών αεροσκαφών Kfir, επιτεύχθηκε μετά από μια διαφανή διαδικασία, όπως δήλωσε ο Sanchez.
Ωστόσο, ορισμένοι ηγέτες της αντιπολίτευσης και στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες κατήγγειλαν μια πιθανή υπέρβαση κόστους στη συμφωνία. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η συνεχιζόμενη αστάθεια στην περιοχή και η ηθική διάσταση των βομβαρδισμών που πλήττουν και ανηλίκους, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης.
Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα
Ο βομβαρδισμός ύποπτων σκαφών διακίνησης ναρκωτικών έχει προκαλέσει πόλεμο λέξεων μεταξύ του Προέδρου Petro και του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump, ωθώντας τον Κολομβιανό ηγέτη την περασμένη εβδομάδα να απειλήσει με ακύρωση της ανταλλαγής πληροφοριών. Η κατάσταση αυτή υπογραμμίζει την ευαίσθητη ισορροπία στις διμερείς σχέσεις και την πολυπλοκότητα της καταπολέμησης του εγκλήματος και της τρομοκρατίας στην περιοχή, ενώ οι πιέσεις για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένουν έντονες.