Αιγύπτιοι αναστηλωτές ανακατασκευάζουν μια ιστορική γειτονιά στο κέντρο του Καΐρου, την Darb al-Labbana, χρησιμοποιώντας μια καινοτόμο μέθοδο. Ξηλώνονται τα σπίτια και στη συνέχεια αναδομούνται με τα αρχικά υλικά, διατηρώντας τον ιστορικό χαρακτήρα της περιοχής.
Το έργο, που ξεκίνησε το 2023-24, αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο έτος, προσφέροντας βιώσιμες κατοικίες σε 52 οικογένειες.
Αυτή η πρωτοβουλία αποκατάστασης έρχεται σε μια περίοδο όπου οι ιστορικοί αστικοί πυρήνες παγκοσμίως αντιμετωπίζουν την πρόκληση της διατήρησης έναντι της αστικής φθοράς και της ανάγκης για σύγχρονες υποδομές. Η προσέγγιση στο Darb al-Labbana, η οποία συνδυάζει την ανακατασκευή με την επαναχρησιμοποίηση αρχικών υλικών, αποτελεί ένα σημαντικό παράδειγμα για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η βιώσιμη αναζωογόνηση ιστορικών περιοχών, διατηρώντας παράλληλα την αυθεντικότητα και την πολιτιστική τους κληρονομιά.
Η Ιστορία και η Φθορά της Darb al-Labbana
Η γειτονιά Darb al-Labbana βρίσκεται σε μια πλαγιά, ακριβώς κάτω από την οκτακοσιοτών ετών ακρόπολη του Καΐρου, ένα εμβληματικό ορόσημο που χτίστηκε από τον μουσουλμάνο στρατηγό Σαλαδίνο. Τα στενά σοκάκια της διατηρούν το ίδιο σχέδιο εδώ και αιώνες, όπως φαίνεται σε χάρτες που σχεδίασαν οι Γάλλοι χαρτογράφοι κατά την κατοχή του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο (1798-1801).
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η περιοχή είχε καταστεί σε μεγάλο βαθμό ακατοίκητη. Πολλά από τα κτίρια, χτισμένα πριν από περισσότερο από έναν αιώνα σε ασταθείς επιφάνειες, ήταν μικρά για τα σύγχρονα πρότυπα και στερούνταν βασικών υποδομών, όπως υδραυλικά και αποχετευτικά συστήματα.
Η Καινοτόμος Μέθοδος Αποκατάστασης
Ο στόχος του σχεδίου αποκατάστασης ήταν η δημιουργία βιώσιμων κατοικιών, διατηρώντας παράλληλα τα αρχικά σχέδια των δρόμων και τις προσόψεις. Ενισχύθηκαν τα θεμέλια και εγκαταστάθηκαν νέα συστήματα αποχέτευσης, ύδρευσης και ηλεκτροδότησης. Η Nairy Hampikian, αρχιτέκτονας μηχανικός που συμβούλεψε το έργο, περιέγραψε τη νέα εκδοχή ως «μια μικρή, σύγχρονη εκδοχή της παλιάς».
Η προσέγγιση αυτή διαφέρει από την κυβερνητική πολιτική κατεδάφισης σε άλλες υποβαθμισμένες περιοχές, προσφέροντας μια εναλλακτική λύση διατήρησης. Οι εργασίες ξεκίνησαν με διεξοδική τεκμηρίωση των κτιρίων το 2021 και το 2022. Κατά την έναρξη των εργασιών, το 50% των κτιρίων ήταν εντελώς κατεστραμμένα, ενώ ένα επιπλέον 20% ήταν μισοκατεστραμμένο, καθιστώντας τα υπόλοιπα εντελώς ακατοίκητα.
Νομικοί κύκλοι και ειδικοί στην πολιτιστική κληρονομιά επισημαίνουν ότι η μέθοδος που εφαρμόζεται στο Κάιρο, με την προσεκτική αποσυναρμολόγηση και επανασυναρμολόγηση χρησιμοποιώντας τα αρχικά δομικά στοιχεία, θέτει ένα σημαντικό προηγούμενο για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής ταυτότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτή η προσέγγιση όχι μόνο διασώζει την ιστορία, αλλά και προσφέρει βιώσιμες λύσεις στέγασης, αποφεύγοντας την πλήρη απώλεια του χαρακτήρα των περιοχών.
Οι Επιλογές των Κατοίκων και η Επιστροφή τους
Στους κατοίκους της περιοχής δόθηκαν τρεις επιλογές: να μετακομίσουν σε νέα διαμερίσματα αλλού, να λάβουν χρήματα για να εκκενώσουν τις κατοικίες τους, ή να αποδεχθούν χρήματα για προσωρινή ενοικίαση μέχρι να ολοκληρωθούν τα αποκατασταθέντα διαμερίσματα.
Το έργο περιλάμβανε την πλήρη ανακατασκευή 23 κτιρίων και την ανέγερση άλλων 15 πάνω σε όσα είχαν υποστεί μερική καταστροφή. Από τις 102 οικογένειες που ζούσαν στην περιοχή, οι 52 έχουν αποφασίσει να επιστρέψουν όταν το έργο ολοκληρωθεί το επόμενο έτος, με τις 20 από αυτές να επιστρέφουν στην ίδια διεύθυνση.
Η Επόμενη Μέρα για την Πολιτιστική Κληρονομιά
Το μοντέλο αποκατάστασης της Darb al-Labbana, το οποίο επιδιώκει να διατηρήσει την αυθεντικότητα και την ιστορική συνέχεια, ενώ παράλληλα εκσυγχρονίζει τις υποδομές, αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα για άλλες υποβαθμισμένες ιστορικές περιοχές. Η επιτυχής ολοκλήρωση του έργου, που αναμένεται το επόμενο έτος, θα προσφέρει όχι μόνο βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης για τους κατοίκους, αλλά και ένα πρότυπο βιώσιμης διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς που μπορεί να εφαρμοστεί ευρύτερα.
