Ιταλική έρευνα για «σαφάρι ελεύθερων σκοπευτών» στο Σεράγεβο: Η συγκλονιστική μαρτυρία του Τζεμίλ Χοτζίτς

Νέα στοιχεία συγκλονίζουν την κοινή γνώμη σχετικά με την πολιορκία του Σεράγεβο, καθώς Ιταλοί εισαγγελείς ξεκίνησαν έρευνα για φερόμενο «σαφάρι ελεύθερων σκοπευτών», όπου ακροδεξιοί εξτρεμιστές πλήρωναν για να πυροβολούν αμάχους για χόμπι. Η αποκάλυψη αναζωπυρώνει την τραγική μνήμη του Τζεμίλ Χοτζίτς, ο οποίος έχασε τον 16χρονο αδερφό του από σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή τον Μάιο του 1995, και τώρα αναρωτιέται αν ο δολοφόνος ήταν Σέρβος στρατιώτης ή «τουρίστας» πολέμου.

Η αποκάλυψη για το φερόμενο «σαφάρι ελεύθερων σκοπευτών» κατά την πολιορκία του Σεράγεβο (1992-1996) προσδίδει μια νέα, ανατριχιαστική διάσταση σε μια ήδη τραγική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας. Αυτή η εξέλιξη έρχεται να επιβεβαιώσει μακροχρόνιες φήμες και μαρτυρίες, αναδεικνύοντας την ακραία απανθρωπιά που μπορεί να κρύβεται πίσω από τις πολεμικές συγκρούσεις.

Η εισαγγελική έρευνα και οι «τουρίστες» του πολέμου

Σύμφωνα με την ιταλική εισαγγελική έρευνα, η οποία ξεκίνησε βάσει καταγγελίας του δημοσιογράφου και συγγραφέα Ετσιο Γκαβατσένι, ακροδεξιοί εξτρεμιστές και λάτρεις των όπλων από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, φέρεται να ταξίδευαν στη Βοσνία.

Εκεί, πλήρωναν τις σερβικές δυνάμεων του Ράντοβαν Κάρατζιτς για να τους επιτρέψουν να πυροβολούν τους κατοίκους της πόλης εν είδει «πολεμικού τουρισμού». Όπως αναφέρει η La Repubblica, οι ξένοι πλήρωναν μεταξύ 80.000 και 100.000 ευρώ ο καθένας για να συμμετάσχουν, με τις τιμές να είναι υψηλότερες για τα παιδιά.

Ο Τζεμίλ Χοτζίτς, δημιουργός του online φωτογραφικού αρχείου «Sniper Alley», δηλώνει στην «Κ» ότι δεν είναι σοκαρισμένος από την είδηση, καθώς «ήταν κοινό μυστικό» πως ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν ανύποπτους πολίτες, ακόμη και γυναίκες και παιδιά, για χόμπι.

Περιγράφει τις Παρασκευές και τα Σάββατα ως τις χειρότερες μέρες, καθώς οι «τουρίστες» έρχονταν «σαν τρελοί» για να εκμεταλλευτούν τον χρόνο τους. Ο ίδιος επισημαίνει ότι υπήρχαν τρεις κατηγορίες: «εθελοντές» (Γερμανοί πολίτες σερβικής καταγωγής), μισθοφόροι (ιδεολογικά συνδεδεμένοι με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό) και Ευρωπαίοι που πλήρωναν για να σκοτώσουν.

Ο φωτορεπόρτερ Μάριο Μπότσια, που κάλυψε την πολιορκία, αν και δεν είδε «τουρίστες» να πληρώνουν, παραδέχεται ότι «το Σεράγεβο είχε πολύ κόσμο, μπαινόβγαιναν τόσοι» και ήταν δύσκολο να γνωρίζει κανείς ποιος ήταν ποιος.

Η πολιορκία του Σεράγεβο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού

Ο Τζεμίλ Χοτζίτς ήταν μόλις εννέα ετών όταν ξεκίνησε ο πόλεμος και 12 όταν έχασε τον αδερφό του. Θυμάται να γιορτάζει τα ένατα γενέθλιά του σε ένα καταφύγιο, ενώ ο πόλεμος, παρά τη φρίκη του, φάνταζε «διασκεδαστικός» για τα παιδιά. Έπαιζαν προσποιούμενοι τους στρατιώτες και κυνηγούσαν τις φωτεινές κόκκινες φωτοβολίδες, παρόλο που γνώριζαν τον σκοπό τους.

Ο πατέρας του κατετάγη στον βοσνιακό στρατό, ενώ η μητέρα του εργαζόταν ως νοσοκόμα, βλέποντας καθημερινά τον θάνατο χωρίς να μεταφέρει τον πόνο στο σπίτι.

Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τους ιστορικούς είναι η αποκάλυψη της συστηματικής οργάνωσης αυτών των «σαφάρι», που υποδηλώνει όχι μόνο μεμονωμένες πράξεις βίας, αλλά ένα οργανωμένο σύστημα εκμετάλλευσης του πολέμου για προσωπική διασκέδαση και κέρδος.

Η κοινή γνώμη στην Ιταλία και διεθνώς παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις, ελπίζοντας ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη.

Η μοιραία 3η Μαΐου 1995: Η απώλεια του Αμέλ

Η ζωή του Τζεμίλ άλλαξε για πάντα τον Μάιο του 1995, προς το τέλος του πολέμου, κατά τη διάρκεια μιας εκεχειρίας μεταξύ των δύο πλευρών. Ενώ έπαιζαν έξω, ο 16χρονος αδερφός του, Αμέλ, χτυπήθηκε στο στήθος από ελεύθερο σκοπευτή. Ο Τζεμίλ, τότε 12 ετών, έτρεξε να καλέσει βοήθεια, αλλά ο Αμέλ πέθανε στην αγκαλιά της μητέρας τους.

Η 3η Μαΐου 1995 είναι η ημερομηνία που έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη του, καθώς ήταν η μέρα που «τελείωσε η παιδική του ηλικία». Θυμάται κάθε λεπτομέρεια: το τελευταίο τους γεύμα, την τελευταία σοκολάτα, τα ρούχα και το ρολόι του αδερφού του λερωμένο με αίμα.

Αναζητώντας δικαιοσύνη και απαντήσεις

Για χρόνια, ο Τζεμίλ αναζητούσε απαντήσεις και τον δολοφόνο του αδερφού του, πιστεύοντας ότι ήταν ένας «Σέρβος» ελεύθερος σκοπευτής. Μέσω του πρότζεκτ του «Sniper Alley», έχει συλλέξει φωτογραφίες και ιστορίες παιδιών που χάθηκαν στον πόλεμο, με την ελπίδα να βρει και του αδερφού του.

Η νέα αποκάλυψη της ιταλικής έρευνας του δίνει ελπίδα για «τελικές απαντήσεις». «Είμαι λίγο επιφυλακτικός αλλά αισιόδοξος πως θα έχουμε απαντήσεις επειδή αυτή τη φορά το δικαστήριο λαμβάνει χώρα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση», δηλώνει στην «Κ», εκφράζοντας την ανησυχία του για την ικανότητα της Σερβίας να «κρύβει τους εγκληματίες πολέμου».

Ο Τζεμίλ αναρωτιέται πλέον αν τον αδερφό του πυροβόλησε ένας Σέρβος στρατιώτης ή «απλώς ένας ακροδεξιός τουρίστας». Έχει ήδη μιλήσει με τον δημοσιογράφο που έφερε στο φως την υπόθεση, ο οποίος υπέβαλε 17 σελίδες με στοιχεία και ονόματα, και εφόσον το δικαστήριο έκανε δεκτή την υπόθεση, ο Τζεμίλ πιστεύει ότι υπάρχουν «αρκετά αδιάσειστα στοιχεία» και ελπίζει ότι «τις επόμενες μέρες θα ακούσουμε και κάποια ονόματα» και «θα λάμψει η αλήθεια».