Διπλωμάτες από τη Βραζιλία και το Ηνωμένο Βασίλειο καταβάλλουν πυρετώδεις προσπάθειες για να διασώσουν τη συμμετοχή του Λονδίνου στο κεντρικό ταμείο προστασίας τροπικών δασών, το Tropical Forests Forever Facility (TFFF), μετά την απογοήτευση που προκάλεσε η μη δέσμευση χρηματοδότησης από τον Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ κατά την παρουσία του στην COP30.
Η απουσία δέσμευσης έρχεται ενόψει ενός δύσκολου βρετανικού προϋπολογισμού που αναμένεται να ανακοινώσει αυξήσεις φόρων.
Η απογοήτευση της Βραζιλίας και η στάση του Ηνωμένου Βασιλείου
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της αρχικής ιδέας για το Tropical Forests Forever Facility (TFFF) που γεννήθηκε στη Βρετανία, πριν υιοθετηθεί από τους οικοδεσπότες της COP30. Το TFFF έχει σχεδιαστεί για να αποδίδει κέρδη από επενδύσεις χωρών δωρητών και του ιδιωτικού τομέα, επιβραβεύοντας τα κράτη για κάθε εκτάριο τροπικού δάσους που διατηρούν, με στόχο να συγκεντρώσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του.
Ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, απογοήτευσε τους Βραζιλιάνους οικοδεσπότες όταν εμφανίστηκε στην COP30 χωρίς δέσμευση για επένδυση στο TFFF. Παρά την αρχική προέλευση της ιδέας από τη Βρετανία, το Λονδίνο δήλωσε ότι δεν θα συνεισφέρει με μετρητά, μόλις μία εβδομάδα πριν από έναν προϋπολογισμό στον οποίο η Υπουργός Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς, αναμένεται να ανακοινώσει ένα «συνονθύλευμα» εγχώριων φορολογικών αυξήσεων για να κλείσει μια μαύρη τρύπα στα δημόσια οικονομικά.
Ο Γκάρο Μπάτμανιαν, επικεφαλής της Βραζιλιάνικης Υπηρεσίας Τροπικών Δασών και συντονιστής του TFFF, δήλωσε ότι η Βραζιλία μπορεί να είναι υπομονετική, τονίζοντας ότι το ταμείο είναι επενδυτικό και όχι δωρεά.
Οι οικονομικές πιέσεις στο Λονδίνο
Η στάση του Ηνωμένου Βασιλείου οφείλεται σε ένα δύσκολο εγχώριο οικονομικό τοπίο, με την κυβέρνηση να αντιμετωπίζει πιέσεις για τη δημοσιονομική σταθερότητα. Η απόφαση να μην διατεθούν κρατικά χρήματα για το ταμείο, όπως είχε αναφερθεί, δείχνει μια σαφή προτεραιότητα στις εσωτερικές ανάγκες.
Ωστόσο, Βραζιλιάνοι αξιωματούχοι και Βρετανοί εκπρόσωποι αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο για μελλοντική συμμετοχή, επισημαίνοντας ότι η απόφαση δεν είναι «όχι, ποτέ», αλλά μια αναβολή λόγω του επερχόμενου προϋπολογισμού στις 26 Νοεμβρίου.
Η Ούμα Κουμαράν, βουλευτής των Εργατικών και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του κοινοβουλίου, δήλωσε από τον χώρο της COP30 ότι είναι «ψέμα να πούμε ότι οι Βραζιλιάνοι δεν είναι απογοητευμένοι», αλλά τόνισε ότι «δεν έχουμε κλείσει την πόρτα».
Η βρετανική κυβέρνηση αναμένεται να επανεξετάσει το θέμα μετά την ανακοίνωση του προϋπολογισμού, καθώς η χρηματοδότηση του TFFF αντιμετωπίζεται ως επένδυση και όχι ως δαπάνη επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ODA), κάτι που μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που θα ενσωματωθεί στα δημοσιονομικά σχέδια.
Προτεινόμενο Brexit: Νέες διαφωνίες Βρυξελλών Λονδίνου για οικονομικές εισφορές
Οι επιπτώσεις στην παγκόσμια συνεργασία
Η άρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να δεσμεύσει χρήματα δεν πέρασε απαρατήρητη. Ένας αξιωματούχος από άλλη χώρα που προσέφερε χρηματοδότηση δήλωσε ότι «αυτό που συνέβη με το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πολύ απογοητευτικό. Βασιζόμασταν σε αυτούς». Αυτή η στάση μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια εμπιστοσύνη και τη συνεργασία σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα, ειδικά σε μια εποχή που οι περικοπές στην αναπτυξιακή βοήθεια αποτελούν αντικείμενο ανησυχίας.
Η έμφαση σε εγχώρια ζητήματα, σε συνδυασμό με την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών παγκοσμίως, δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου η χρηματοδότηση για την κλιματική αλλαγή και τη βιοποικιλότητα μπορεί να υποχωρήσει.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η μετατόπιση προτεραιοτήτων των μεγάλων δωρητριών χωρών. Ενώ η προστασία των τροπικών δασών είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, οι εθνικοί προϋπολογισμοί δέχονται πιέσεις από διάφορες πλευρές.
Η Βραζιλία, ως οικοδέσποινα της COP30, έχει τονίσει τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας για την επίτευξη των στόχων του TFFF, με τη Νορβηγία να έχει ήδη δεσμεύσει 3 δισεκατομμύρια δολάρια, θέτοντας ως προϋπόθεση την επίτευξη του συνολικού στόχου των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Προοπτικές για μελλοντική συμμετοχή
Οι Βρετανοί εκπρόσωποι δεν κλείνουν εντελώς την πόρτα, αλλά τονίζουν ότι η κατάλληλη στιγμή για δράση είναι μετά τον δύσκολο προϋπολογισμό. Η Ρέιτσελ Κάιτ, Ειδική Απεσταλμένη του Ηνωμένου Βασιλείου για το Κλίμα, δήλωσε ότι «μόλις περάσει ο προϋπολογισμός και η κυβέρνηση επανέλθει, τότε θα το εξετάσουμε εκ νέου».
Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο για συζήτηση και ενδεχομένως για μια αλλαγή στάσης, εφόσον βρεθεί ο κατάλληλος δημοσιονομικός μηχανισμός για την επένδυση.
Η Βραζιλία, από την πλευρά της, δείχνει ευελιξία και κατανόηση, αναγνωρίζοντας τις εσωτερικές πιέσεις που αντιμετωπίζει το Ηνωμένο Βασίλειο. Η ελπίδα παραμένει ότι το Λονδίνο θα επανεξετάσει τη θέση του και θα ενταχθεί στις χώρες που στηρίζουν ενεργά την προστασία των τροπικών δασών, ενισχύοντας έτσι την αξιοπιστία και την επιρροή του στην παγκόσμια κλιματική διπλωματία.
Η τελική απόφαση θα επηρεάσει όχι μόνο το TFFF αλλά και την ευρύτερη αντίληψη για τον ρόλο του Ηνωμένου Βασιλείου στις διεθνείς περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες.
