Η Τουρκία έχει προτείνει μια κοινή ηγεσία με την Αυστραλία για τη διοργάνωση της επόμενης συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, την COP31, σε μια προσπάθεια να ξεπεραστεί το παρατεταμένο αδιέξοδο σχετικά με τη φιλοξενία. Οι διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι, παρά τις συζητήσεις, δεν έχει επιτευχθεί ακόμη συμφωνία, με τις διαπραγματεύσεις να συνεχίζονται εντατικά στο πλαίσιο της τρέχουσας COP30 στη Βραζιλία.
Το Αδιέξοδο της Φιλοξενίας και η Πρόταση της Τουρκίας
Η διαμάχη για τη φιλοξενία της COP31 έχει τις ρίζες της στο 2022, όταν τόσο η Αυστραλία όσο και η Τουρκία υπέβαλαν υποψηφιότητες, χωρίς καμία από τις δύο να αποσύρει έκτοτε το ενδιαφέρον της. Αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό αδιέξοδο που πρέπει να επιλυθεί κατά τη διάρκεια της τρέχουσας συνόδου COP30, η οποία λαμβάνει χώρα στο Μπελέμ της Βραζιλίας.
Η ετήσια COP αποτελεί το κορυφαίο παγκόσμιο φόρουμ για την προώθηση της κλιματικής δράσης, και η επιλογή του οικοδεσπότη είναι κρίσιμη, καθώς αυτός καθορίζει την ατζέντα και ηγείται των διπλωματικών προσπαθειών για την επίτευξη παγκόσμιων συμφωνιών.
Αυτό το είδος διπλωματικού αδιεξόδου, όπου δύο ισχυρές υποψηφιότητες παραμένουν ενεργές χωρίς συναίνεση, δεν είναι πρωτόγνωρο στις διεθνείς διασκέψεις, αλλά είναι ιδιαίτερα προβληματικό για μια σύνοδο όπως η COP. Η αδυναμία συμφωνίας για τον οικοδεσπότη μπορεί να αποσπάσει την προσοχή από τους ουσιαστικούς κλιματικούς στόχους και να καθυστερήσει την προετοιμασία, θέτοντας σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα της ίδιας της συνόδου.
Η διαδικασία απαιτεί ομόφωνη συμφωνία από τα 28 μέλη της ομάδας ‘Δυτική Ευρώπη και Άλλες Χώρες’, στην οποία ανήκουν και οι δύο χώρες, καθιστώντας την επίτευξη συναίνεσης εξαιρετικά δύσκολη.
Σύμφωνα με τουρκικές διπλωματικές πηγές, η Τουρκία και η Αυστραλία διερεύνησαν ένα μοντέλο κοινής προεδρίας κατά τη διάρκεια συνομιλιών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Η πρόταση περιλάμβανε την κοινή ανάληψη των καθηκόντων φιλοξενίας για συναντήσεις υψηλού επιπέδου και την από κοινού καθοδήγηση των διαπραγματεύσεων.
Αν και αυτές οι συνομιλίες δημιούργησαν μια «βάση αμοιβαίας κατανόησης», η πρόταση δεν προχώρησε περαιτέρω, καθώς οι μεταγενέστερες ανταλλαγές αποκάλυψαν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας μιας συμπροεδρίας εντός των διαδικασιών του ΟΗΕ.
Οι Θέσεις των Δύο Χωρών και οι Προκλήσεις
Ο Υπουργός Ενέργειας της Αυστραλίας, ο Κρις Μπόουεν, ταξίδεψε στη Βραζιλία για την COP30, δηλώνοντας ότι μια απόφαση θα ληφθεί εκεί και ότι η Αυστραλία έχει «συντριπτική υποστήριξη» για την υποψηφιότητά της. Η Καμπέρα επιθυμεί να συνδιοργανώσει τη σύνοδο με τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού, προκειμένου να αναδείξει τις κλιματικές απειλές που αντιμετωπίζουν.
Προτεινόμενο Η διεκδίκηση της Αυστραλίας για τη φιλοξενία του COP31 απειλεί την πράσινη μετάβασή της
Το Φόρουμ των Νησιών του Ειρηνικού υποστηρίζει ενεργά την αυστραλιανή διεκδίκηση, προσδίδοντας ένα σημαντικό διπλωματικό βάρος.
Από την πλευρά της, η Τουρκία τονίζει ότι η υποψηφιότητά της εστιάζει στη συνεργασία και τη συμπερίληψη, με στόχο να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη χρηματοδότηση για τις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ παράλληλα θα αναδειχθεί η πρόοδός της προς τον στόχο των μηδενικών εκπομπών έως το 2053.
Ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εξέπρασε αυτή την άποψη σε πρόσφατη αλληλογραφία με τον Αυστραλό πρωθυπουργό, υπογραμμίζοντας την πεποίθηση της Τουρκίας ότι μπορούν να αναπτυχθούν «ευέλικτες φόρμουλες» μέσω συνεχών διαβουλεύσεων. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να φιλοξενήσει τη σύνοδο μόνη της και να αναλάβει την προεδρία, εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία.
Ο Διπλωματικός Αντίκτυπος και οι Επιπτώσεις στην Κλιματική Δράση
Η συνεχιζόμενη διπλωματική διαμάχη για την COP31 δεν είναι απλώς μια διαφωνία για τη διοργάνωση ενός συνεδρίου. Αντικατοπτρίζει τις ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις και την πολυπλοκότητα της επίτευξης παγκόσμιας συναίνεσης σε θέματα κλιματικής αλλαγής.
Η αδυναμία επίλυσης αυτού του ζητήματος μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών και να καθυστερήσει κρίσιμες αποφάσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η κάθε χώρα φέρνει τη δική της οπτική και τους δικούς της στόχους στο τραπέζι, καθιστώντας την εξεύρεση κοινού εδάφους μια πραγματική πρόκληση.
Από την εμπειρία μας με παρόμοιες διεθνείς διαπραγματεύσεις, η πίεση του χρόνου που ασκείται από την τρέχουσα COP30 στη Βραζιλία είναι καθοριστική. Οι χώρες γνωρίζουν ότι η παράταση του αδιεξόδου θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες, όπως η ανάγκη για μια εναλλακτική λύση, πιθανώς μια χώρα που δεν έχει υποβάλει υποψηφιότητα, κάτι που θα ήταν ανεπιθύμητο για όλους τους εμπλεκόμενους.
Η διπλωματική ευελιξία και η πρόθεση συμβιβασμού είναι πλέον πιο αναγκαίες από ποτέ για να διασφαλιστεί ότι η COP31 θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά.
Το Μέλλον της COP31 και οι Επόμενες Κινήσεις
Η επίλυση του ζητήματος της φιλοξενίας της COP31 αποτελεί προτεραιότητα για την παγκόσμια κλιματική κοινότητα. Οι διαπραγματεύσεις στο Μπελέμ θα είναι καθοριστικές, καθώς η ανάγκη για ομόφωνη συμφωνία απαιτεί ουσιαστικές παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές.
Η εκτίμησή μας είναι ότι η πρόταση για κοινή ηγεσία, αν και περίπλοκη διαδικαστικά, προσφέρει μια ρεαλιστική διέξοδο από το αδιέξοδο, διασφαλίζοντας ότι η κλιματική δράση θα παραμείνει στο επίκεντρο. Είναι ζωτικής σημασίας να βρεθεί μια λύση που θα ενισχύσει την παγκόσμια συνεργασία και όχι να την υπονομεύσει, ειδικά σε μια εποχή που οι κλιματικές προκλήσεις απαιτούν ενωμένες προσπάθειες.
