Η Αναστασία, σύζυγος του εξαφανισμένου Λευκορώσου αντιφρονούντα Ανατόλ Κοτάου, εναποθέτει τις ελπίδες της στον ειδικό απεσταλμένο του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, Τζον Κόουλ, για τον εντοπισμό του. Ο 45χρονος Κοτάου εξαφανίστηκε μυστηριωδώς μετά από πτήση στην Τουρκία πριν από τρεις μήνες, με την οικογένεια και τους υποστηρικτές του να φοβούνται ότι έχει πέσει στα χέρια των μυστικών υπηρεσιών της Λευκορωσίας ή της Ρωσίας.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς διπλωματικών προσπαθειών για την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία, μια χώρα που βρίσκεται υπό το αυταρχικό καθεστώς του Προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο. Η υπόθεση του Κοτάου αναδεικνύει τις ευρύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αντιφρονούντες και οι οικογένειές τους, καθώς οι μυστικές υπηρεσίες των δύο χωρών, της Λευκορωσίας και της Ρωσίας, φέρονται να λειτουργούν με αδιαφανείς μεθόδους.
Η μυστηριώδης εξαφάνιση και οι φόβοι για απαγωγή
Ο Ανατόλ Κοτάου, 45 ετών, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη από τη Βαρσοβία το απόγευμα της Πέμπτης 21 Αυγούστου. Μετά την άφιξή του, αντάλλαξε μηνύματα Telegram με τη σύζυγό του, Αναστασία, στην Πολωνία, υποσχόμενος να την ενημερώσει για τον τόπο διαμονής του.
Ωστόσο, δεν επικοινώνησε ποτέ ξανά. Μετά από εβδομάδες άκαρπων προσπαθειών εντοπισμού του, οι υποστηρικτές του Κοτάου εκφράζουν φόβους ότι μπορεί να έχει πέσει στα χέρια της KGB της Λευκορωσίας ή της FSB της Ρωσίας.
Οι τουρκικές αρχές ενημέρωσαν την Αναστασία ότι ο Κοτάου, κατά την άφιξή του στην Κωνσταντινούπολη, πήρε άλλη πτήση για το λιμάνι της Τραπεζούντας στη Μαύρη Θάλασσα και επιβιβάστηκε σε ιδιωτική θαλαμηγό το ίδιο βράδυ, με προορισμό το Σότσι της νότιας Ρωσίας.
Η σύζυγός του δεν πιστεύει ότι θα πήγαινε εκεί οικειοθελώς, δεδομένου ότι ήταν καταζητούμενος. Το γραφείο του εισαγγελέα της Κωνσταντινούπολης δεν σχολίασε, ενώ το γραφείο του εισαγγελέα της Τραπεζούντας δήλωσε ότι δεν είχε αρχείο με το όνομα του Κοτάου.
Το παρελθόν του Κοτάου και η καταδίκη του
Ο Ανατόλ Κοτάου υπήρξε κορυφαίος αθλητικός αξιωματούχος στη Λευκορωσία, διατελώντας γενικός γραμματέας της Εθνικής Ολυμπιακής Επιτροπής και αργότερα εργάστηκε στην προεδρική διοίκηση του Λουκασένκο. Παραιτήθηκε το 2020 σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις εκλογές, τις οποίες η αντιπολίτευση και οι δυτικές κυβερνήσεις κατηγόρησαν τον αυταρχικό ηγέτη ότι τις νοθεύτηκε.
Μετά τις μαζικές διαδηλώσεις που κατεστάλησαν βίαια, ο Κοτάου και η Αναστασία διέφυγαν στην Πολωνία.
Εγκατεστημένος στην Πολωνία, ο Κοτάου εργάστηκε σε εταιρεία εκδηλώσεων, παραμένοντας όμως ενεργός στην αντιπολίτευση. Το 2024, καταδικάστηκε ερήμην από δικαστήριο της Λευκορωσίας σε 12 χρόνια φυλάκιση για «εξτρεμιστική» δραστηριότητα και συνωμοσία για κατάληψη εξουσίας.
Νωρίτερα φέτος, έμαθε ότι βρισκόταν και σε λίστα καταζητούμενων στη Ρωσία, στενό σύμμαχο της Λευκορωσίας.
Οι διπλωματικές προσπάθειες και η ελπίδα της οικογένειας
Η Αναστασία δήλωσε ότι εναποθέτει μεγάλες ελπίδες στις αμερικανικές διαπραγματεύσεις με τον Λουκασένκο, με επικεφαλής τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, Τζον Κόουλ. Ο Κόουλ, ο οποίος ετοιμάζεται για νέο γύρο συνομιλιών για την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, είχε επιτύχει νωρίτερα φέτος την απελευθέρωση δεκάδων κρατουμένων, με αντάλλαγμα τη μερική χαλάρωση των κυρώσεων των ΗΠΑ.
Ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι ο Κόουλ εργάζεται για την απελευθέρωση 50 ακόμη ατόμων που περιέγραψε ως ομήρους. Η Αναστασία επιθυμεί το όνομα του συζύγου της να συμπεριληφθεί στις λίστες για απελευθέρωση ή ανταλλαγή, όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις όπου χώρες επιδιώκουν την ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους ακτιβιστές είναι η αυξανόμενη τάση για εξαφανίσεις αντιφρονούντων. Ο Ντμίτρι Μπολκούνετς, εξόριστος Λευκορώσος ακτιβιστής και γνώστης του Κοτάου, τον χαρακτήρισε βασική φυσιογνωμία στην εκστρατεία της αντιπολίτευσης για την άσκηση πίεσης από τις δυτικές χώρες.
Ο Μπολκούνετς πιστεύει ότι ο Κοτάου πιθανότατα παρασύρθηκε στην Τουρκία και απήχθη. Ο Φράνακ Βιάτσκορκα, ανώτερος βοηθός της εξόριστης ηγέτιδας της αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τσιχανόφσκαγια, δήλωσε ότι η αντιπολίτευση δεν είναι ικανοποιημένη με τις πληροφορίες από την Τουρκία και πιστεύει ότι η υπηρεσία ασφαλείας της Λευκορωσίας εμπλέκεται, τονίζοντας: «Σίγουρα υπάρχει μια σκιά της KGB, ένα ίχνος της KGB εδώ».
Οι διπλωματικές προσπάθειες στην περιοχή είναι έντονες, με τον Πρόεδρο Ζελένσκι να σχεδιάζει επίσκεψη στην Τουρκία για επανεκκίνηση ειρηνευτικών συνομιλιών, αναδεικνύοντας τον ρόλο της χώρας ως κόμβου.
Το μέλλον των διαπραγματεύσεων και η αγωνία της Αναστασίας
Μέχρι στιγμής, δεν έχει ανακοινωθεί ημερομηνία για νέο γύρο συνομιλιών μεταξύ του Κόουλ και του Λουκασένκο. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με την υπόθεση Κοτάου. Η Αναστασία, περιμένοντας νέα ενώ συνεχίζει την εργασία της και φροντίζει τον δίχρονο γιο του ζευγαριού, περιγράφει την κατάσταση ως «φρικτή».
Ελλείψει απαντήσεων, έχει παλέψει με διάφορα σκοτεινά σενάρια, όπως εκβιασμό, εκδίκηση ή προσωπική βεντέτα, αλλά πιστεύει ακράδαντα ότι ο σύζυγός της είναι ακόμα ζωντανός. «Δεν με νοιάζει πλέον γιατί πήγε στην Τουρκία ή τι συνέβη εκεί», δήλωσε. «Ο κύριος στόχος είναι να τον βρούμε».