Το κοινοβούλιο της Σερβίας ενέκρινε αυτήν την εβδομάδα έναν ειδικό νόμο που ανοίγει το δρόμο για την ανέγερση ενός Trump-branded πύργου στην περιοχή της παλιάς έδρας του γιουγκοσλαβικού στρατού, έναν χώρο που έμεινε σε ερείπια μετά τους βομβαρδισμούς του 1999, ενώ το εμπορικό σήμα θα χρησιμοποιηθεί για ξενοδοχειακές και οικιστικές χρήσεις ξενοδοχείο Trump.
Νόμος και κοινοβουλευτική διαδικασία
Με πρωτοβουλία του Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος η Βουλή υιοθέτησε ειδική ρύθμιση και επικαλέστηκε συνταγματική διάταξη για να κηρύξει το έργο έργο εθνικής σημασίας, διαδικασία που επέτρεψε την προώθηση χωρίς τις συνήθεις διοικητικές καθυστερήσεις. Η επιλογή αυτή προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις στην αίθουσα, καθώς οι βουλευτές της αντιπολίτευσης θεώρησαν ότι παρακάμπτονται κανονικές διαδικασίες και δημόσιος διάλογος.
Η νομοθετική παρέμβαση συνοδεύτηκε από πρόβλεψη για αφαίρεση πολιτιστικής προστασίας του συγκεκριμένου χώρου, με αποτέλεσμα να καταργηθούν ορισμένες δεσμεύσεις που πριν εμπόδιζαν την εμπορική αξιοποίηση. Κριτικοί τόνισαν ότι τέτοιες εξαιρέσεις συνιστούν προηγούμενο για παρόμοιες παρεμβάσεις στο μέλλον.
Χώρος και αρχιτεκτονική αξία
Ο προτεινόμενος χώρος ήταν η πρώην έδρα του στρατού της Γιουγκοσλαβίας και παραμένει χαρακτηρισμένος από τη φθορά των χρόνων, δεδομένου ότι έμεινε σε ερείπια μετά τις δράσεις του 1999, στοιχείο που του έχει αποδώσει ρόλο μη επίσημου μνημείου στη συλλογική μνήμη της πόλης, σύμφωνα με το ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής πρώην έδρα γιουγκοσλαβικού στρατού.
Ειδικοί σε θέματα κληρονομιάς επισημαίνουν την αξία της αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα που διατηρείται στο συγκρότημα, καθώς δομικά και μορφολογικά στοιχεία συνδέονται με την ιστορία της περιοχής. Η αντιπαράθεση μεταξύ προστάτευσης μνημείων και οικονομικών σχεδίων εντείνει τις ενστάσεις σχετικά με το κατά πόσο ο χώρος είναι κατάλληλος για μαζική ανάπτυξη αρχιτεκτονικό μνημείο.
Αντιδράσεις και δημόσια αντίθεση
Από την αντιπολίτευση η Marinika Tepić κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι θυσιάζει την ιστορία της χώρας προς όφελος εξωτερικών συμφερόντων, εκφράζοντας την έντονη αντίθεση για την επιλογή του χώρου. Τα σχόλια της αντιπροσωπεύουν ένα ευρύτερο κύμα αντιδράσεων που επικεντρώνεται στην προστασία της μνήμης και των δημόσιων τόπων δήλωση Marinika Tepić.
Τον τελευταίο χρόνο οργανώθηκαν διαδηλώσεις από αντι-διαφθορά ακτιβιστές σε πόλεις της Σερβίας, ως αντίδραση σε υποθέσεις διασυνδέσεων μεταξύ δημοσίων αξιωματούχων και επενδύσεων, μια δυναμική που ενίσχυσε τη δημόσια κριτική για το έργο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις για τη διαφάνεια στην ετήσια της έκθεση, δίνοντας πρόσθετο βάρος στις ανησυχίες Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Κίνητρα και διεθνείς σχέσεις
Ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς υπερασπίστηκε την πρωτοβουλία, υποστηρίζοντας ότι η επένδυση θα βελτιώσει τις διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ και θα ανοίξει δρόμους για ξένα κεφάλαια. Η επιχειρηματολογία αυτή εισάγει στο δημόσιο διάλογο την ερώτηση για το πώς ζυγίζονται οι διπλωματικές ωφέλειες έναντι της προστασίας της ιστορικής μνήμης σχέσεις με ΗΠΑ.
Στην επιχειρηματική πλευρά, ο Jared Kushner και η εταιρεία του εμφανίζονται συνδεδεμένοι με την πρωτοβουλία, καθώς η επενδυτική Affinity Partners έλαβε από την κυβέρνηση μίσθωση για 99ετής μίσθωση το 2022, ενώ το κόστος του συγκροτήματος εκτιμάται σε περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια.
Οι όροι της μίσθωσης και οι οικονομικές λεπτομέρειες παραμένουν πεδία ενδιαφέροντος και ελέγχου μίσθωση 99 ετών.
