Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επιδιώκει να ωθήσει περισσότερους Βρετανούς στην αγορά μετοχών, την ώρα που αναλυτές και κεντρικές τράπεζες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για υπερβολικές αποτιμήσεις σε μετοχές τεχνολογικών εταιρειών.
Η στρατηγική της κυβέρνησης για ευρύτερη συμμετοχή
Η κατεύθυνση που δίνει η καγκελάριος των οικονομικών, Rachel Reeves, περιλαμβάνει ένα ευρύ πρόγραμμα ενημέρωσης και προτάσεις φορολογικών κινήτρων με στόχο να μετακινηθούν κεφάλαια από καταθετικά προϊόντα σε ISAs μετοχών. Η πρωτοβουλία Reeves στοχεύει στο να ενισχύσει τη συμμετοχή των νοικοκυριών στις αγορές, μειώνοντας την εξάρτηση από λογαριασμούς ταμιευτηρίου.
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να προταθούν αλλαγές στη φορολογία στο επερχόμενο φθινοπωρινό προϋπολογισμό, ανάμεσα στις οποίες φέρεται να συζητείται και η ιδέα για ελάχιστη βρετανική έκθεση στα ISAs. Η πρόταση για εγχώριες μετοχές προβάλλεται ως τρόπος να προστατευτούν οι αποταμιεύσεις από τυχόν πτώσεις στο εξωτερικό, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν στρεβλώσεις και αλληλεξαρτήσεις στις διεθνείς αγορές.
Στελέχη του χρηματοπιστωτικού κλάδου δηλώνουν ότι, βραχυπρόθεσμα, τέτοιες πρωτοβουλίες μπορεί να αυξήσουν τον αριθμό των μικροεπενδυτών, αλλά η επιτυχία εξαρτάται από την κατάλληλη χρηματοοικονομική παιδεία και την προώθηση ασφαλών πρακτικών επένδυσης, όπως η συστηματική αποταμίευση αντί της εφάπαξ τοποθέτησης.
Η ανησυχία γύρω από την άνοδο των μετοχών τεχνητής νοημοσύνης
Από την άλλη πλευρά, ειδικοί και φορείς προειδοποιούν για υπερβολικές αποτιμήσεις στις μετοχές που συνδέονται με τεχνητή νοημοσύνη. Στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι μετοχές AI αντιστοιχούν σε μεγάλο ποσοστό της κεφαλαιοποίησης του S&P 500 και εταιρείες όπως η Nvidia έφτασαν σε ιστορικά επίπεδα αποτίμησης.
Η αναλυτική έκθεση της Panmure Liberum υπογραμμίζει ότι περίπου το 38% της αξίας της αμερικανικής αγοράς μπορεί να βασίζεται σε μια «επιχειρηματική υπόθεση» περί συνεχιζόμενων δαπανών σε data centers και chips, μια προοπτική που δεν είναι βέβαιη και δύσκολη στην ποσοτικοποίηση, όπως τόνισε η αναλύτρια Susana Cruz.
Παράλληλα, μετρήσεις αποτίμησης φτάνουν σε επίπεδα συγκρίσιμα με τις κορυφές προηγούμενων bubs, ενώ ορισμένες μελέτες, μεταξύ αυτών μια εργασία του MIT, βρήκαν ότι μεγάλο ποσοστό εταιρειών που εφαρμόζουν γενετική AI δεν εμφάνισαν μετρήσιμη αποδοτικότητα. Κεντρικές τράπεζες και διεθνείς οργανισμοί έχουν εκφράσει ανησυχίες για πιθανή «αιφνίδια διόρθωση» στις αγορές.
Στοιχεία και διεθνείς προειδοποιήσεις
Η Τράπεζα της Αγγλίας επισήμανε ότι οι αποτιμήσεις των μετοχών δείχνουν πιέσεις, ενώ ο Οργανισμός Διεθνών Διακανονισμών (BIS) και η Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Kristalina Georgieva έχουν διατυπώσει συγκρίσεις με παλαιότερες εποχές υπερτίμησης. Τέτοια σήματα ενισχύουν την ανησυχία για το πότε και με ποιον τρόπο μπορεί να συμβεί διόρθωση.
Σχολιαστές του κλάδου, όπως ο Jamie Dimon της JP Morgan, έχουν δηλώσει δημόσια τη σοβαρή τους ανησυχία για πιθανές αναταράξεις. Η προειδοποίηση Dimon προστίθεται στη σειρά φωνών που ζητούν προσοχή απέναντι στην ταχεία αύξηση των τιμών.
Κίνδυνοι για μικροεπενδυτές και πρακτικές διαχείρισης κινδύνου
Η μετακίνηση αποταμιεύσεων προς τις αγορές δεν είναι απαλλαγμένη ρίσκου για τα νοικοκυριά. Η εμπειρία δείχνει ότι μακροχρόνια επένδυση τείνει να υπερέχει του χρήματος σε καταθετικούς λογαριασμούς, αλλά χρειάζεται χρόνος και ψυχραιμία.
Αντίθετα, η επιλογή μεμονωμένων μετοχών με υψηλές αποδόσεις, όπως αυτές της τεχνολογίας, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές απώλειες σε περίπτωση απότομης πτώσης. Αναλυτές προειδοποιούν ότι οι νέοι επενδυτές συχνά επιλέγουν εταιρείες που έχουν ήδη αναρριχηθεί, εισερχόμενοι σε υψηλά επίπεδα τιμών.
Ενδεικτικά, η Aberdeen αναφέρει ότι μόλις ένα μικρό ποσοστό του πλούτου των Βρετανών είναι επενδεδυμένο σε μετοχές, πολύ χαμηλότερο από ό,τι στις ΗΠΑ. Η χαμηλή συμμετοχή σημαίνει ότι μια αποτυχημένη πρώτη εμπειρία μπορεί να αποκλείσει για χρόνια τη μετάβαση σε μετοχές.
Προτάσεις για μετριασμό ρίσκου
Στελέχη της αγοράς προτείνουν μεθόδους που μειώνουν την έκθεση σε χρονικές διακυμάνσεις, όπως το συστηματικό πρόγραμμα τακτικών επενδύσεων (dollar cost averaging). Η προσέγγιση Khalaf από AJ Bell υποστηρίζει ότι η τακτική κατανομή κεφαλαίων μειώνει τον κίνδυνο να εισέλθει ο μικροεπενδυτής σε κορυφαία τιμή.
Άλλοι αναλυτές, όπως ο Oliver Tipping της Peel Hunt, παραδέχονται την πολιτική στόχευση της κυβέρνησης, αλλά επισημαίνουν ότι η χρονική σύμπτωση με έντονες αποτιμήσεις μπορεί να κάνει το εγχείρημα πιο περίπλοκο. Η πρόκληση είναι να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον όπου οι νέοι επενδυτές θα έχουν αρκετή ρευστότητα έκτακτης ανάγκης πριν τοποθετήσουν κεφάλαια σε μετοχές.
Μέλη του Building Societies Association, όπως η Debbie Enver, προειδοποιούν για τον κίνδυνο να βρεθούν οι καταναλωτές εκτεθειμένοι χωρίς επαρκές ταμείο ασφαλείας, ενώ ειδικοί από Moneyfarm και άλλους φορείς σημειώνουν ότι η επενδυτική συμπεριφορά συνδέεται ισχυρά με τις πρόσφατες αποδόσεις. Η πολιτική ώθηση πρέπει, κατά συνέπεια, να συνοδεύεται από μακροπρόθεσμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Η τελική εικόνα είναι ότι η προσπάθεια να ενταχθούν περισσότεροι Βρετανοί στις μετοχικές αγορές είναι πολιτικά και οικονομικά φιλόδοξη, αλλά συνοδεύεται από προκλήσεις. Η διαχείριση αυτών των κινδύνων, τόσο σε επίπεδο πολιτικής όσο και σε επίπεδο προσωπικών επιλογών, θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το αν η πρωτοβουλία θα αποδώσει ή θα εκθέσει μαζικά αποταμιεύσεις σε περιόδους αστάθειας.
