Στη Βαρσοβία ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ απέδωσε θετική σημασία στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία προβλέπει ότι η Πολωνία μπορεί να αιτηθεί μερική ή πλήρη απαλλαγή από τις υποχρεώσεις υποδοχής μεταναστών, αφού αναγνωρίστηκε ότι έξι κράτη μέλη δέχονται έντονες πιέσεις.
Αναγνώριση πιέσεων στο μεταναστευτικό
Στη λίστα των χωρών που θεωρούνται υπό σημαντική πίεση περιλαμβάνονται Βουλγαρία και Τσεχία καθώς και Εσθονία και Κροατία, με την Επιτροπή να σημειώνει ειδικά την κατάσταση στα σύνορα. Αυτή η αναγνώριση επιτρέπει στα κράτη να ζητήσουν εξαίρεση από την κατανομή των αιτούντων άσυλο και να επικαλεστούν τη δυσμενή τους θέση στα σύνορα με τη Λευκορωσία.
Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε σε στοιχεία που καταγράφουν μετακινήσεις και πίεση σε κρίσιμες περιοχές, ενώ αξίζει να σημειωθεί η αναφορά σε πρακτικές που η ίδια χαρακτηρίζει οιονεί όπλο κατά της ΕΕ, όπως η «εξαχρείωση» της μετανάστευσης από τρίτες χώρες.
Τα μέτρα που προτείνει η Επιτροπή στοχεύουν τόσο στην καταγραφή όσο και στην ανακούφιση των περιοχών αυτών.
Δηλώσεις της πολωνικής κυβέρνησης
Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με δημόσια ανάρτηση, υπογράμμισε ότι η Πολωνία δεν θα δεχθεί αιτούντες στο πλαίσιο του συμφώνου και δεν θα επιβαρυνθεί οικονομικά, εκφράζοντας ρητά ότι η Πολωνία δεν θα αναλάβει νέες υποχρεώσεις. Η θέση μεταδόθηκε μέσω ανάρτησης στο X και σχολιάστηκε έντονα στη χώρα.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Adam Szłapka εξήγησε σε ενημέρωση ότι η κυβέρνηση θεωρεί την κίνηση «μεγάλη επιτυχία» γιατί η Πολωνία έχει δεχθεί μεγάλη πίεση, ιδίως λόγω της πίεσης στα σύνορα και του ρόλου της στην φιλοξενία Ουκρανών που έχουν μετακινηθεί στη χώρα.
Διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ
Το τελικό κριτήριο για το ποια κράτη θα εξαιρεθούν θα αποφασιστεί από το Ευρωπαϊκό όργανο που συγκεντρώνει τους αρχηγούς κρατών, βάσει των αξιολογήσεων που παρέχει η Επιτροπή, και μπορεί να περιλαμβάνει εναλλακτικές μορφές αλληλεγγύης. Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα κληθεί να ορίσει ποια μέτρα εφαρμόζονται κάθε φορά.
Η ετήσια αξιολόγηση της Επιτροπής έδειξε παράλληλα μείωση των παράτυπων διελεύσεων κατά 35 τοις εκατό στην περίοδο Ιουλίου 2024–Ιουνίου 2025 σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, αλλά δεν αποκλείονται συνεχιζόμενες πιέσεις σε συγκεκριμένες περιοχές λόγω της πολιτικής χρήσης του μεταναστευτικού από τρίτες χώρες.
Κλείσιμο
Το μεταναστευτικό παραμένει ψηλά στην εσωτερική ατζέντα της Πολωνίας, όπου η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από υποχρεώσεις, εξαιρέσεις και την πρακτική διαχείριση μετακινήσεων, με τις αποφάσεις να εναπόκεινται στις αξιολογήσεις της Επιτροπής και τις τελικές αποφάσεις των κρατών μελών.
