Η Ουκρανία ασκεί πίεση στους Ευρωπαίους συμμάχους για μια πολιτική απόφαση τον επόμενο μήνα, με στόχο την εκταμίευση ενός προτεινόμενου δανείου ύψους 163 δισ. δολαρίων, το οποίο βασίζεται σε παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Το Κίεβο ανησυχεί έντονα για ένα τεράστιο κενό στον προϋπολογισμό του 2026, καθώς και για τις επιπτώσεις ενός εξελισσόμενου σκανδάλου διαφθοράς που απειλεί τη σταθερότητα της κυβέρνησης.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της αποτυχίας των Ευρωπαίων ηγετών να συμφωνήσουν στο «Δάνειο Αποζημιώσεων» για το Κίεβο τον περασμένο μήνα, με την επόμενη κρίσιμη συζήτηση να έχει προγραμματιστεί για τη σύνοδο κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου. Η Ουκρανία αναμένεται να χρειαστεί τις πρώτες μεγάλες ενέσεις οικονομικής στήριξης από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, καθιστώντας την επικείμενη απόφαση ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή της.
Η πίεση του Κιέβου και το χρονικό όριο
Η Ουκρανία πιέζει τους Ευρωπαίους συμμάχους να λάβουν μια πολιτική απόφαση για την απελευθέρωση του προτεινόμενου δανείου ύψους 163 δισ. δολαρίων, το οποίο θα βασιστεί σε παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Ένας ανώτερος αξιωματούχος της διοίκησης του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στο Reuters ότι η σύνοδος κορυφής του Δεκεμβρίου είναι πιθανό να αποτελέσει την τελευταία ευκαιρία για την Ευρώπη φέτος να συμφωνήσει στην παροχή του δανείου.
Η Ρωσία έχει ήδη προειδοποιήσει ότι μια τέτοια κίνηση θα προκαλέσει μια «επώδυνη απάντηση».
Η Ιρίνα Μούντρα, κορυφαία νομική σύμβουλος στην κυβέρνηση Ζελένσκι, τόνισε σε συνέντευξή της ότι, ενώ δεν αναμένονται όλες οι τεχνικές λεπτομέρειες να οριστικοποιηθούν μέχρι τότε, η αρχιτεκτονική για την έκδοση του δανείου πρέπει να συμφωνηθεί. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία να συμμετέχει στις αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο κατανομής και ιεράρχησης των κεφαλαίων, καθώς «χωρίς την άμεση εμπλοκή της Ουκρανίας, η βοήθεια κινδυνεύει να καταστεί αναποτελεσματική, επειδή εμείς γνωρίζουμε τις πραγματικές ανάγκες επί τόπου».
Οι επιλογές χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν τον περασμένο μήνα να καλύψουν τις «πιεστικές χρηματοδοτικές ανάγκες» της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια, αλλά δεν ενέκριναν το σχέδιο χρήσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση ενός γιγαντιαίου δανείου προς το Κίεβο λόγω ανησυχιών που εξέφρασε το Βέλγιο.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενημέρωσε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις με επιστολή της, την οποία είδε το Reuters, ότι υπάρχουν τρεις επιλογές για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, με δυνατότητα συνδυασμού τους.
Προτεινόμενο Ο Πρόεδρος Στουμπ: Ζωτικής σημασίας η χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την Ουκρανία
Εκτός από το δάνειο που βασίζεται στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, οι επιλογές περιλαμβάνουν την παροχή επιχορηγήσεων από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον δανεισμό της Ένωσης από τις αγορές. Το έγγραφο της Επιτροπής εκτιμά ότι οι εναπομένουσες ανάγκες της Ουκρανίας για την περίοδο 2026-2027 ανέρχονται σε 135,7 δισ. ευρώ (157,37 δισ. δολάρια).
Η πρόταση της Επιτροπής για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα παρήγαγε ένα δάνειο 140 δισ. ευρώ, καλύπτοντας έτσι αυτές τις ανάγκες.
Το σκάνδαλο διαφθοράς επισκιάζει τις προσπάθειες
Τις σχέσεις του Κιέβου με τους ξένους εταίρους επισκιάζει ένα σκάνδαλο διαφθοράς που έχει ήδη εμπλέξει δύο υπουργούς και έχει προκαλέσει εκκλήσεις από ορισμένους βουλευτές για την απόλυση ολόκληρου του υπουργικού συμβουλίου. Οι κατηγορίες για ένα κύκλωμα επιστροφών 100 εκατομμυρίων δολαρίων στον ενεργειακό τομέα, που υποστηρίζονται από τις αντιδιαφθογικές υπηρεσίες της Ουκρανίας, έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και αποτελούν μια πολιτική πρόκληση για τον Ζελένσκι.
Οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν την ανησυχία ότι, με ελάχιστες σαφείς προοπτικές άμεσης βοήθειας από τις ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η Ουκρανία θα μπορούσε να ξεμείνει από χρήματα κατά το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, εάν η νέα ευρωπαϊκή βοήθεια δεν υλοποιηθεί.
Η Ιρίνα Μούντρα δήλωσε ότι η αντίδραση του Ζελένσκι στο σκάνδαλο ήταν άμεση και ισχυρή, υπογραμμίζοντας την ανεξαρτησία των αντιδιαφθογικών υπηρεσιών της Ουκρανίας, που υποστηρίζονται από την ΕΕ, και ότι η υπόθεση θα επιλυθεί τελικά από τη δικαιοσύνη.
Προοπτικές και επόμενα βήματα
Η επικείμενη σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις 18 Δεκεμβρίου είναι κρίσιμη για την εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης για την Ουκρανία, η οποία αντιμετωπίζει μια σοβαρή δημοσιονομική κρίση και τις επιπτώσεις ενός μεγάλου σκανδάλου διαφθοράς. Η απόφαση για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα καθορίσει όχι μόνο την οικονομική σταθερότητα του Κιέβου, αλλά και την αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής στήριξης.
Η συμμετοχή της Ουκρανίας στη λήψη αποφάσεων για την κατανομή των κεφαλαίων θεωρείται αναγκαία για την επιτυχία της βοήθειας.
