Η κυβέρνηση της Λιθουανίας ανακοίνωσε ότι θα κλείσει οριστικά τα σύνορα με τη Λευκορωσία και θα λάβει ριζικά μέτρα για να αντιμετωπίσει τις επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις του εναερίου χώρου της από μπαλόνια που, σύμφωνα με τις αρχές, χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά λαθραίων προϊόντων. Το μέτρο προβλέπει την εξουσιοδότηση των ενόπλων δυνάμεων να καταρρίπτουν αντικείμενα που εισέρχονται χωρίς άδεια, ενώ διατηρούνται εξαιρέσεις για διπλωματικές αποστολές και για πολίτες της ΕΕ που αποχωρούν από τη Λευκορωσία. εθνική άμυνα παραμένει στο επίκεντρο της συζήτησης για την εφαρμογή των μέτρων.
Η απόφαση και τα πρακτικά βήματα
Η απόφαση της κυβέρνησης ελήφθη μετά από έκτακτη σύσκεψη της Εθνικής Επιτροπής Ασφαλείας και θα επικυρωθεί σε προγραμματισμένη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Η αλλαγή πολιτικής περιλαμβάνει προσωρινή αναστολή διέλευσης στο σύνολο του χερσαίου ορίου, με σαφείς εξαιρέσεις για διπλωματικές κινήσεις και για πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκαταλείπουν τη Λευκορωσία.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ένοπλες δυνάμεις έχουν λάβει εντολές για «κινητικές ενέργειες» εφόσον απαιτηθεί, με στόχο τη διακοπή των πτήσεων αντικειμένων που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο. Οι αρμόδιες αρχές αναφέρουν ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν σε συντονισμό με τις επιχειρησιακές μονάδες εδάφους και αέρος.
Επιπτώσεις στην εναέρια κυκλοφορία και τις μεταφορές
Τις τελευταίες ημέρες η Λιθουανία έκλεισε προσωρινά τον εναέριο χώρο πάνω από το Βίλνιους αρκετές φορές, προκαλώντας ευρείες διαταραχές στο πρόγραμμα των πτήσεων. Οι ακυρώσεις και οι καθυστερήσεις έφτασαν σε επίπεδα που επηρέασαν εκατοντάδες πτήσεις και δεκάδες χιλιάδες επιβάτες, με τις αρχές να αναφέρουν περισσότερο από 170 διαταραχές και πάνω από 30.000 επιβατικές μετακινήσεις να έχουν επηρεαστεί.
Σύστημα ραντάρ εντόπισε δεκάδες αντικείμενα που εισήλθαν από το έδαφος της Λευκορωσίας σε σύντομο χρονικό διάστημα, μια ένδειξη της συχνότητας των περιστατικών. Ο ραδιοεντοπισμός κατέγραψε ανάμεσα σε αυτές τις νύχτες μέχρι 66 στόχους, σχεδόν διπλάσιους σε σχέση με τις προηγούμενες καταγραφές.
Η διαχείριση του προβλήματος έχει άμεση επίπτωση στην αεροπορικές καθυστερήσεις και την καθημερινότητα των επιβατών.
Νομικές συνέπειες και διεθνής πίεση
Προτεινόμενο Έπεσε νεκρός ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ
Μπροστά στην έξαρση των περιστατικών, η λιθουανική κυβέρνηση εξετάζει τροποποιήσεις του ποινικού πλαισίου για τη διακίνηση λαθραίων αγαθών, με πιο αυστηρές κυρώσεις που ενδέχεται να περιλαμβάνουν ακόμη και φυλάκιση για τους οργανωτές. Παράλληλα, η χώρα σκοπεύει να ζητήσει την επέκταση των ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά προσώπων ή δομών που θεωρούνται υπεύθυνες για την οργανωμένη δραστηριότητα.
Σε διπλωματικό επίπεδο, η Λιθουανία δεν απέκλεισε την προσφυγή σε μηχανισμούς του ΝΑΤΟ για συντονισμένη απάντηση, αναζητώντας πολιτική και στρατιωτική στήριξη από τους συμμάχους. Οι διπλωματικές κινήσεις θα δοκιμαστούν τις επόμενες ημέρες, καθώς η χώρα επιδιώκει κοινή ευρωπαϊκή και διεθνή στάση.
Η ευρύτερη στρατιωτική διάσταση και οι τεχνικές προκλήσεις
Στελέχη της λιθουανικής ηγεσίας έχουν επισημάνει τις δυσκολίες στην αντιμετώπιση τέτοιων μικρών και υψηλών αντικειμένων: ένας σύμβουλος του προέδρου τόνισε πως η κατάρριψη με συμβατικά όπλα είναι πρακτικά πολύ δύσκολη, καθώς τα μπαλόνια πετούν σε μεγάλα ύψη και με σημαντικές ταχύτητες. Τα τεχνικά εμπόδια που αναφέρονται περιλαμβάνουν ύψος περί τα 8 χιλιόμετρα και ταχύτητες που, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, μπορεί να πλησιάζουν τα 100–200 χλμ/ώρα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ανησυχία για την προστασία του εναέριου χώρου έχει αυξηθεί μετά από επεισόδια με drones και προσωρινά κλείσιματα αεροδρομίων σε άλλες χώρες, γεγονός που καθιστά το θέμα μέρος ευρύτερης συζήτησης για την περιφερειακή ασφάλεια. Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί τεχνική, νομική και διπλωματική συνεργασία.
Επόμενες κινήσεις και πολιτικός αντίκτυπος
Η κυβέρνηση έχει ορίσει νέα συνεδρίαση για να επικυρώσει το οριστικό κλείσιμο των συνόρων και να καθορίσει λεπτομέρειες εφαρμογής των μέτρων, ενώ παράλληλα θα συζητήσει την κλιμάκωση των διπλωματικών ενεργειών στην ΕΕ. Η πολιτική απόφαση θα κριθεί και από το πώς θα εξελιχθούν οι επιχειρήσεις ελέγχου και η προστασία του εναερίου χώρου.
Καθώς οι αρχές επιδιώκουν ταχεία απόκριση, η υπόθεση αναμένεται να παραμείνει ψηλά στην ημερήσια διάταξη της περιοχής, με συνέπειες στην ασφάλεια, την οικονομία και τις διεθνείς σχέσεις. Η επόμενη φάση θα δείξει εάν τα μέτρα θα περιορίσουν τη ροή λαθραίων προϊόντων και την αναστάτωση στις μεταφορές.
