Ο πρόεδρος της Κύπρου παρουσίασε δημόσια την πρωτοβουλία για τη δημιουργία μιας περιφερειακής οργάνωσης ασφαλείας στη Μέση Ανατολή, με στόχο να λειτουργήσει ως πλατφόρμα σταθερότητας. Η πρόταση, που τέθηκε σε συνέδριο στη Λευκωσία, περιγράφθηκε ως ένα σχήμα με ομοιότητες προς NATO και OSCE, χωρίς ωστόσο να έχουν καθοριστεί νομικές λεπτομέρειες ή συμμετοχές.
Μορφή πρότασης και συγκρίσεις με διεθνή σχήματα
Ο πρόεδρος τόνισε ότι η Κύπρος εργάζεται για την ωρίμανση των πολιτικών προϋποθέσεων προκειμένου να προχωρήσει στην πρωτοβουλία, περιγράφοντας την ιδέα ως σχήμα τύπου NATO ή σχήμα τύπου OSCE. Η αναφορά αυτή αποσκοπεί στην ανάδειξη της σημασίας της περιφερειακής συνεργασίας χωρίς να υπονοεί άμεση αντιγραφή θεσμικών μηχανισμών.
Εξήγησε ότι τα δύο πρότυπα που επικαλέστηκαν έχουν διαφορετική φύση: το ένα αφορά κυρίως στρατιωτική συλλογική άμυνα, ενώ το άλλο έχει ιστορικές ρίζες στην προσπάθεια επικοινωνίας ανάμεσα σε αντίπαλα μπλοκ στον 20ό αιώνα. Σε αυτή τη συζήτηση υπήρξαν αναφορές στην ανάγκη για διαύλους πολιτικού διαλόγου και μηχανισμών συντονισμού.
Ρόλος της Κύπρου ως διπλωματικής γέφυρας
Η Λευκωσία προσδιόρισε την πρόθεσή της να αναλάβει πρωτοβουλία, παρουσιάζοντας την Κύπρο ως εν δυνάμει διπλωματική γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και των νότιων γειτόνων. Το στοιχείο αυτό στηρίζεται στην γεωγραφική θέση του νησιού και στη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο πρόεδρος ανέφερε ότι απαιτείται πρώτα η δημιουργία των αναγκαίων πολιτικών και διπλωματικών προϋποθέσεων, αφήνοντας ανοικτό το χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο θα καταλήξει σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Την προσπάθεια χαρακτήρισε ως διπλωματική πρωτοβουλία που θα προχωρήσει με διαβουλεύσεις.
Προηγούμενες ενέργειες της Κύπρου στην περιοχή
Στο παρελθόν η Κύπρος έχει λειτουργήσει ως κόμβος απεγκλωβισμού, προσφέροντας βοήθεια σε πολίτες με ξένη ιθαγένεια από εμπόλεμες ζώνες και οργανώνοντας αεροδιακομιδές. Τέτοιες επιχειρήσεις περιλάμβαναν μεταξύ άλλων αερογέφυρες από το Σουδάν σε περιόδους κρίσης.
Επιπλέον, το νησί υπηρέτησε ως ναυτική δίοδος προς Γάζα για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, κάνοντας χρήση ενός προσωρινού μόλου και στη συνέχεια συνεργαζόμενο με τις ισραηλινές αρχές για να συνεχιστεί η προμήθεια μέσω θαλάσσης. Αυτές οι ενέργειες τεκμηριώνουν τον ρόλο της Κύπρου στις ανθρωπιστικές διαδρομές της περιοχής.
Δημόσια παρουσίαση και επόμενα στάδια
Η πρωτοβουλία ανακοινώθηκε σε συνέδριο στη Λευκωσία και έχει πλέον τεθεί σε δημόσιο διάλογο, με την κυβέρνηση να εργάζεται για την «ωρίμανση» των πολιτικών συνθηκών. Η παρουσίαση έγινε ενώ παραμένουν ανοικτά ζητήματα σχετικά με τη δομή και τη συμμετοχή ξένων κρατών.
Όπως μετέδωσε το Reuters, η κίνηση της Κύπρου έχει στόχο να αναδείξει τη δυνατότητα περιφερειακού συντονισμού χωρίς να προδιαγράφει το τελικό σχήμα. Η συζήτηση αναμένεται να συνεχιστεί στο διπλωματικό πεδίο καθώς συγκεντρώνονται οι απαραίτητες πολιτικές προϋποθέσεις.
