Η κυβέρνηση της Κίνας αποφάσισε προσωρινή αναστολή των πιο πρόσφατων μέτρων για τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, με διάρκεια 12 μηνών, και η απόφαση αυτή θα ισχύει τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κινήσεις έγιναν γνωστές μετά από διπλωματικές επαφές υψηλού επιπέδου και συνοδεύονται από δηλώσεις ευρωπαϊκών οργάνων που χαιρέτισαν την προσωρινή αυτή ρύθμιση.
Λεπτομέρειες της αναστολής
Η Κίνα συμφώνησε να αναστείλει τα τελευταία μέτρα ελέγχου εξαγωγών που είχαν ανακοινωθεί τον Οκτώβριο, για περίοδο ενός έτους, χωρίς να έχουν ανακοινωθεί επιπλέον τεχνικές λεπτομέρειες από κινεζικής πλευράς. Μετά τις συνομιλίες υψηλού επιπέδου, όπως έγραψε ο Maroš Šefčovič στο X, επιβεβαιώθηκε ότι η αναστολή αφορά και την ΕΕ.
Η ενημέρωση ήρθε μετά από συναντήσεις που περιλάμβαναν τον Κινέζο υπουργό Εμπορίου Wang Wentao και αντιπροσώπους της ΕΕ, ενώ η απόφαση ακολούθησε την πρόσφατη συνάντηση ανάμεσα στον Κινέζο πρόεδρο και τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Οι εμπλεκόμενες πλευρές επαναβεβαίωσαν τη βούληση για συνεχή διάλογο σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων εξαγωγής.
Επιπτώσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει την προσωρινή αναστολή, καθώς εξαρτάται σημαντικά από την Κίνα για τις προμήθειες σπάνιων γαιών — η εξάρτηση αυτή προσεγγίζει περίπου 99% του χειρισμού ορισμένων κρίσιμων μεταλλικών πρώτων υλών. Η έκταση της εξάρτησης έχει κάνει την ΕΕ ιδιαίτερα ευαίσθητη σε αλλαγές πολιτικής από μέρους της Κίνας.
Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Olof Gill δήλωσε ότι η ΕΕ καλωσορίζει την 12μηνη αναστολή που δημοσιοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2025, χαρακτηρίζοντάς την ως βήμα που συμβάλλει στην σταθερότητα των διεθνών εμπορικών ροών. Παράλληλα, οι αξιωματούχοι της ΕΕ ζήτησαν άμεσα διευκρινίσεις ώστε να διασφαλίσουν ότι η αναστολή θα εφαρμοστεί στην πράξη για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Πολιτικό και εμπορικό πλαίσιο
Τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει επεκτείνει τους ελέγχους σε κρίσιμα μέταλλα, περιλαμβανομένων των σπάνιες γαιών, με στόχο να ρυθμίσει την εξαγωγή πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται σε καθαρή τεχνολογία και αμυντικές εφαρμογές. Αυτές οι ρυθμίσεις έχουν προκαλέσει ανησυχίες για την ασφάλεια εφοδιασμού διεθνώς.
Οι σπάνιες γαίες θεωρούνται απαραίτητες για την παραγωγή ηλεκτρικών κινητήρων, μπαταριών και άλλων στοιχείων της βιομηχανίας καθαρής τεχνολογίας, αλλά και για τεχνολογίες του τομέα άμυνας. Η προσωρινή αναστολή προσφέρει χρόνο στις εισαγόμενες αγορές, χωρίς όμως να αλλάζει την πραγματική δομή των αλυσίδων προμήθειας.
Θεσμικές αντιδράσεις και επόμενες κινήσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κράτη μέλη της ΕΕ αναμένεται να συνεχίσουν τις διμερείς επαφές με κινεζικές αρχές για να διασφαλίσουν την πλήρη εφαρμογή της αναστολής, ενώ παράλληλα επιταχύνονται προσπάθειες μείωσης της εξάρτησης από μοναδικό προμηθευτή. Σε αυτές τις επαφές, η εφαρμογή των κανόνων και η διαφάνεια θα έχουν κεντρικό ρόλο.
Συνολικά, η κίνηση της Κίνας δημιουργεί ένα προσωρινό περιθώριο σταθερότητας για τις διεθνείς αγορές σπάνιων γαιών, την ώρα που η ΕΕ αξιολογεί μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του εφοδιασμού και την ποικιλία πηγών προμήθειας.
