Η ιστορική συνάντηση του Αχμέντ αλ-Σάραα στον Λευκό Οίκο

Η επίσκεψη του Αχμέντ αλ-Σάραα στον Λευκό Οίκο σηματοδοτεί την πρώτη φορά που πρόεδρος της Συρίας γίνεται δεκτός εκεί, σε μια κίνηση που ακολουθεί σημαντικές αποφάσεις για κυρώσεις και διεθνείς επαφές. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, η συνάντηση επικεντρώνεται σε στρατηγικά και οικονομικά ζητήματα, ενώ οι συζητήσεις περιλαμβάνουν θέματα ασφάλειας και πιθανή συμμετοχή της Συρίας σε διεθνείς πρωτοβουλίες, όπως αναμένεται και από την πρώτη επίσκεψη Σύριας στην Ουάσινγκτον.

Η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο

Η υποδοχή του Σάραα στον Λευκό Οίκο έρχεται μετά από προηγούμενη συνάντηση με τον πρόεδρο Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, και αφού οι ΗΠΑ έβγαλαν από το μητρώο την ειδική τρομοκρατική διάκριση που είχε επιβληθεί. Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και άλλοι δρώντες έχουν μεταβάλει την πολιτική τους απέναντι στη Δαμασκό, ενώ η απόφαση για άρση ορισμένων κυρώσεων έχει ήδη ανακοινωθεί.

Παράλληλα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει αναθεωρήσει κάποιες ταξινομήσεις που αφορούσαν συγκεκριμένα πρόσωπα του συριακού καθεστώτος, και χώρες όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ προχώρησαν σε ανακλήσεις κυρώσεων σε συγκεκριμένους αξιωματούχους. Σε αυτό το πλαίσιο, η αφαίρεση συσχετισμένων περιορισμών δημιουργεί νέα δεδομένα για διπλωματική επανένταξη, όπως φάνηκε στην προετοιμασία της επίσκεψης και στις συζητήσεις για την αφαίρεση κυρώσεων.

Ασφάλεια και διπλωματία

Κεντρικό ζήτημα στη συνάντηση αναμένεται να είναι η ασφάλεια, με τις ΗΠΑ να διευκολύνουν συνομιλίες μεταξύ Συρίας και Ισραήλ για πιθανές συμμαχίες ή συμφωνίες ασφαλείας. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, υπάρχει σχέδιο για ενίσχυση στρατιωτικής παρουσίας σε εγκαταστάσεις γύρω από τη Δαμασκό, θέτοντας στο επίκεντρο τα ζητήματα στρατιωτικής σταθερότητας και περιφερειακής ασφάλειας, ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.

Επίσης στην ατζέντα παραμένει η πρόταση για συμμετοχή της Συρίας σε συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους υπό αμερικανική ηγεσία, μια πρωτοβουλία που θα μπορούσε να ανακοινωθεί σε επίσημα πλαίσια. Οι εμπλεκόμενοι αναφέρουν ότι τέτοια βήματα συνδέονται με ζητήματα διεθνούς συνεργασίας και την επακόλουθη ασφάλεια των συνόρων, ενώ η ατζέντα περιλαμβάνει τεχνικές και πολιτικές παραμέτρους.

Νομικά και οικονομικά εμπόδια

Η πλήρης άρση των κυρώσεων που σχετίζονται με τον λεγόμενο νόμο Caesar απαιτεί πράξη από το Κογκρέσο, κάτι που δεν μπορεί να γίνει μόνο με προεδρικές αποφάσεις. Η αβεβαιότητα που δημιουργεί η λειτουργία του Κογκρέσου και οι ενδεχόμενες πολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν το χρονοδιάγραμμα για την κατάργηση του νόμου Caesar, ενώ οι αμερικανικές δηλώσεις αναφέρουν πρόθεση για διευθετήσεις πριν το τέλος της προεδρικής θητείας.

Σε οικονομικό επίπεδο, η προώθηση ξένων επενδύσεων εξαρτάται από νομικές εγγυήσεις και την αποκατάσταση διεθνών σχέσεων, με σημαντική επίπτωση στον σχεδιασμό ανασυγκρότησης. Το ύψος των αναγκαίων πόρων για την ανοικοδόμηση παραμένει τεράστιο, γεγονός που συσχετίζεται με διεθνείς εκκλήσεις για επενδύσεις.

Προκλήσεις στην ανασυγκρότηση

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι οι ανάγκες ανοικοδόμησης ξεπερνούν τα $200 δισ., ένα νούμερο που αντικατοπτρίζει την έκταση της ζημιάς μετά από 14 χρόνια συγκρούσεων, σύμφωνα με διαθέσιμες εκτιμήσεις. Η οικονομική επανένταξη εξαρτάται από νομικές αποφάσεις, χρηματοδοτικά ρεύματα και την επιστροφή θεσμικής ομαλότητας, καθώς και από την έμπρακτη άρση περιορισμών όπως αναφέρθηκε νωρίτερα σε σχέση με τις Παγκόσμια Τράπεζα.

Παράλληλα, η κοινωνική συνοχή δοκιμάζεται από κύματα βίας μετά την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος, με εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για περισσότερους από 2.500 νεκρούς σε περιστατικά ταυτότητας και θρησκευτικών εντάσεων. Η διαχείριση αυτών των πληγών αποτελεί προϋπόθεση για βιώσιμη σταθεροποίηση και για την εμπιστοσύνη των μειονοτήτων.

Η πορεία του ηγέτη

Ο ίδιος ο Αλ-Σάραα έχει μακρύ παρελθόν σε ένοπλες οργανώσεις, με συμμετοχή σε ομάδες στο Ιράκ γύρω στην εισβολή του 2003 και φυλάκιση από τις αμερικανικές αρχές, πριν επανέλθει στη Συρία και εδραιώσει την επιρροή του στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας. Το παρελθόν αυτό περιλαμβάνει την προηγούμενη ονομασία του Abu Mohammad al-Golani και την αποκοπή σχέσεων με την Αλ Κάιντα το 2016, κινήσεις που καταγράφονται στις διαθέσιμες αναφορές.

Οι διεθνείς αποφάσεις για αφαίρεση επιβαρυντικών χαρακτηρισμών, η απομάκρυνση αμοιβής $10 εκατ. και οι ενέργειες του ΟΗΕ δημιούργησαν τη νομική βάση για επιστροφή σε περισσότερο κανονικές διπλωματικές σχέσεις, ενώ κράτη όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ προχώρησαν σε αντίστοιχες κινήσεις.

Σημασία και επιφυλάξεις

Η παρουσία του Σάραα στην Ουάσινγκτον ερμηνεύεται από αναλυτές ως δείγμα ανατροπής συμμαχιών στην περιοχή, με την περιοχή να μετατοπίζεται μακριά από παλαιούς συμμάχους και προς νέες συνεργασίες. Ορισμένοι παρατηρητές προειδοποιούν για τους κινδύνους που παραμένουν στην προστασία μειονοτήτων και στα ανθρώπινα δικαιώματα, επισημαίνοντας ότι η μετάβαση αυτή παραμένει εύθραυστη.

Όπως σημείωσε ο Firas Maksad, managing director for Middle East and North Africa at the New York-based Eurasia Group, η επίσκεψη «είναι σημάδι ενός δραματικού μετασχηματισμού», χωρίς να αποκλείονται νέες προκλήσεις, γεγονός που αντικατοπτρίζει την αβεβαιότητα της μεταβατικής φάσης και τη σημασία σταθερών νομικών λύσεων.